Wie op een zaterdagmiddag door de Utrechtse binnenstad loopt, ziet het direct: twintigers in vintagejassen, bladerend door bakken met lp’s, en in de etalage van Episode hangen analoge camera’s als trofeeën uit een andere tijd. In een wereld die steeds sneller, digitaler en perfecter wordt, groeit de behoefte aan het tegenovergestelde: spullen en ervaringen met gewicht, geschiedenis en imperfectie. Analoge fotografie is terug, en dat is geen toeval.

 

 

Slow media 

Jongvolwassenen slaan massaal fotorolletjes in, wachten geduldig op hun afdrukken en delen hun analoge beelden op Instagram. Maar waarom juist nu? Niet alleen nostalgie speelt een rol. De heropleving van analoge fotografie is onderdeel van een bredere culturele tegenbeweging, waarin jongeren zoeken naar echtheid, vertraging en creatieve autonomie in een tijdperk waarin AI, algoritmes en eindeloze digitale bewerkingen niet meer weg te denken zijn. De trend wordt deels aangejaagd door de zichtbaarheid op sociale media, maar past ook in een groter geheel: de opmars van ‘slow media’.

Net als bij de comeback van vinylplaten in de muziekindustrie, kiezen jongeren bewust voor een medium dat tijd en aandacht vraagt. De verkoop van lp’s stijgt al jaren, ondanks de dominantie van streamingdiensten. Het luisteren naar een plaat is een hele beleving: het omdraaien van de plaat en het horen van de kraakjes. Datzelfde verlangen naar het tastbare en imperfecte zie je ook bij analoge fotografie terug.

Ook in de mode is deze trend zichtbaar. De populariteit van slow fashion en vintagewinkels groeit, terwijl fast fashion terrein verliest. Jongeren zoeken naar kleding met karakter, geschiedenis en duurzaamheid. Eigenschappen die ze niet vinden bij grote ketens, maar wel in tweedehandszaken en op platforms als Vinted. Zoals bij analoge fotografie schuilt de waarde hier in de vertraging en het karakter: geen massaproductie, maar een persoonlijke ontdekking met een eigen verhaal.

Social media en influencers

Op platforms als Instagram en TikTok is analoge fotografie uitgegroeid tot een echte hype. Hashtags als #filmcamera en #35mm hebben honderden miljoenen views, en accounts als @filmisnotdeadshop en @gisposable (van model Gigi Hadid) trekken tienduizenden volgers. Wat opvalt is de paradox: juist via digitale kanalen krijgt het analoge een nieuw leven. Jongvolwassenen delen hun analoge foto’s op aparte Instagram accounts, laten zich inspireren door influencers en zoeken op TikTok naar tips voor tweedehands camera’s of het ontwikkelen van hun eerste rolletje.

De populariteit van analoge fotografie wordt verder versterkt door beroemdheden en influencers. Artiesten als Frank Ocean en Timothée Chalamet verschenen met filmcamera’s op het Met Gala en de Oscars, terwijl popsterren als Taylor Swift, Selena Gomez en Lady Gaga Polaroids en wegwerpcamera’s gebruiken voor persoonlijke projecten en sociale media posts. Dit celebrity-effect werkt aanstekelijk: zodra een bekend gezicht een bepaalde camera gebruikt, stijgt de vraag naar dat model op tweedehands platforms als Depop en Marktplaats.

Communities

De opleving van analoge fotografie heeft een netwerk van gemeenschappen doen ontstaan waar gelijkgestemden kennis delen, leren en elkaar inspireren. Van georganiseerde doka’s tot informele fotowandelingen, deze communities vormen de ruggengraat van de analoge revival en bieden een tegenwicht aan de individuele digitale cultuur door collectief leren en fysieke ontmoeting te stimuleren.

• Analog Club Amsterdam

In Amsterdam is Analog Club Amsterdam (ACA) een goed voorbeeld van de analoge beweging. Opgericht door Barry, een enthousiaste fotograaf, biedt de club veel meer dan alleen toegang tot apparatuur, het creëert verbinding tussen mensen die de passie voor analoog fotograferen delen. Barry beheert niet alleen de fysieke ruimte, maar ook een inmiddels enorm gegroeide WhatsApp-groepschat waar gelijkgestemden kennis uitwisselen over analoge fotografie en elkaar voorzien van feedback op hun werk. Voor veel deelnemers is dit digitale platform net zo waardevol als de fysieke ontmoetingen, het vormt een doorlopende dialoog over technieken, camera’s en creatieve uitdagingen.

• Utrecht: CAFU als Ontmoetingsplaats en Leerplek

In Utrecht speelt het Centrum Analoge Fotografie Utrecht (CAFU) een vergelijkbare rol in de analoge community. Wat in 2014 begon als een bescheiden doka achter fotowinkel De Zavel in de binnenstad, is uitgegroeid tot een volwaardige ontmoetingsplaats en leer- en werkplek in culturele broedplaats de Havenloods. Het centrum viert volgend jaar zijn tiende verjaardag en ziet de belangstelling nog altijd stijgen, er zijn inmiddels zelfs wachtlijsten voor cursussen.

Het centrum beschikt over zes werkplekken en verschillende vergroters voor formaten van 35mm tot 4×5″ vlakfilm. Voor drie euro per uur kunnen leden zelfstandig werken, inclusief alle benodigde chemicaliën, een toegankelijke prijs die de hobby binnen bereik houdt van studenten en beginnende fotografen.

• Workshops en Cursussen

De vraag naar workshops en cursussen groeit explosief, met initiatieven verspreid over het hele land. Bij cultureel studentencentrum CREA in Amsterdam geeft fotografe Jonne de Weegh verschillende cursussen, van ‘Analoge Fotografie: Basis’ tot intensieve eendaagse workshops. Haar lessen staan bekend om de persoonlijke begeleiding en leeromgeving waarin deelnemers hun eigen stijl kunnen ontwikkelen.

In Utrecht biedt Het Kleinste Kamertje een andere benadering met hun zwart-wit ontwikkelworkshops. Deze intensieve drie-uur-sessies combineren schieten, ontwikkelen en artistieke reflectie in een doorlopend programma.

Bewustzijn

“Jongeren zijn op zoek naar iets dat niet direct perfect hoeft te zijn. Met film moet je keuzes maken: elk shot telt, je denkt bewuster na. Die imperfectie maakt het juist waardevol.”, vertelt fotografe Jonne de Weegh. Haar passie ligt bij de analoge fotografie en ze geeft hier ook les in aan anderen. In haar lessen merkt ze dat het fysieke proces – van het bewaren van rolletjes in de koelkast tot het ontwikkelen in de doka, jongvolwassenen ertoe zet om met meer aandacht en geduld te kijken. “Het wachten op het resultaat, het niet weten of een foto gelukt is geeft spanning en plezier.”

 

Uitdagingen

Volgens Jonne is analoge fotografie meer werk, maar zijn het eindresultaat en de ervaring het helemaal waard. “Het is best moeilijk om online instructies te vinden, omdat elke camera uniek is. Instructies bij belangrijke stappen, zoals het inbrengen van een rolletje, zijn soms niet online te vinden. Daarnaast is het proces foutgevoelig en duur: als een rolletje niet goed zit, verlies je niet alleen geld, maar ook de emotionele waarde, omdat je pas na het ontwikkelen ziet of er iets mis is gegaan. Verder zijn oudere analoge camera’s vaak lastig te repareren en zijn er hier ook weinig makers voor. Ik heb het idee dat jonge mensen het juist daarom fijn vinden dat iemand ze persoonlijk helpt en meekijkt naar wat er mis is gegaan of ze tips geeft waar ze op moeten letten.”

Analoge fotografie beleeft stevige opleving, Fujifilm profiteert van groeiende vraag naar filmrolletjes

De verkoop van Fujifilm-filmrolletjes kent de afgelopen jaren een opvallende groei. Volgens het officiële jaarverslag van Fujifilm Holdings (gepubliceerd op 8 mei 2025) heeft de Imaging-divisie in het boekjaar 2024-2025 een omzetstijging van 15,4 procent gerealiseerd ten opzichte van het jaar ervoor, waarmee de totale omzet uitkomt op 542 miljard yen. De operationele winst groeide zelfs met 36,4 procent. Deze resultaten zijn vooral toe te schrijven aan de aanhoudende populariteit van analoge fotografie.

 

 

Authenticiteit en schaarste

De heropleving van analoge fotografie maakt deel uit van een bredere culturele trend waarbij jongeren steeds meer waarde hechten aan authenticiteit, vertraging en tastbaarheid in een gedigitaliseerde wereld. Dit vertaalt zich in een grote vraag naar traditionele filmrolletjes. Producenten als Fujifilm en Kodak kampen hierdoor met capaciteitsproblemen, wat leidt tot leveringsproblemen en lege schappen. Ook in Nederland hebben winkels als Kruidvat en Hema terugkerende tekorten ervaren, waarbij leveringen soms zo beperkt zijn dat rolletjes binnen een dag uitverkocht waren.

 

Traagheid, tastbaarheid en creatieve autonomie

Jongvolwassenen kiezen vooral voor analoog vanwege de traagheid en het tastbare karakter. Het fysieke proces van fotograferen, ontwikkelen en afdrukken vraagt meer aandacht en geduld dan digitaal werken. De esthetiek korrel, kleuren, imperfecties, wordt als authentiek ervaren en biedt ruimte voor persoonlijke expressie. Tegelijkertijd is het een vorm van kritiek op de vluchtigheid en perfectie van sociale media en AI-beelden. De heropleving van analoge fotografie past in een bredere culturele trend, waarin jongvolwassenen zoeken naar manieren om te vertragen. Net als de populariteit van vinyl, slow fashion en handgeschreven brieven, is het een reactie op de constante prestatiedruk en het gevoel van onthechting door digitalisering.

Meer dan een hype?

De heropleving van analoge fotografie is meer dan een tijdelijke hype. Het is een gemengde cultuur, waarin digitaal en analoog elkaar versterken. Jongeren ervaren sociale media als een plek waar alles snel, gestileerd en gefilterd is. Juist daarom groeit de behoefte aan beelden die ‘echt’ voelen, met korrel, lichtlekken en onverwachte imperfecties. Analoge fotografie zorgt voor een esthetiek die moeilijk na te bootsen is met digitale filters. Het proces van het handmatig laden van een rolletje tot het wachten op de afdruk, zorgt ervoor dat je moet vertragen en aandachtig moet blijven. Wat opvalt is dat deze slow media via dezelfde platforms worden verspreid als de snelle, digitale beelden waartegen ze zich afzetten. Het resultaat is een gemengde cultuur, waarin digitaal delen en analoog maken hand in hand gaan.

Ook bij CAFU, het Centrum Analoge Fotografie Utrecht, is de heropleving van analoge fotografie voelbaar. “Sinds corona is de belangstelling voor analoge fotografie enorm toegenomen,” vertelt Maarten Boswijk, betrokken bij de opzet van de doka. “We zien een hele diverse groep: van hobbyisten tot studenten en jonge makers. Wat ze bindt, is het verlangen naar een tastbare, bewuste manier van werken.”

De populariteit van analoge fotografie heeft impact op de hele sector. Winkels en labs profiteren van de groeiende vraag, maar kampen ook met schaarste en stijgende prijzen. Tegelijkertijd ontstaan er nieuwe initiatieven: workshops, printlabs en samenwerkingen met culturele instellingen. Volgens Maarten Boswijk is de trend structureel: “Het is meer dan een hype. Jongeren willen niet alleen mooie beelden, maar vooral een ervaring die echt voelt. Dat zie ik niet snel verdwijnen.”