Veel huishoudens in Nederland zijn op zoek naar een passende woning voor hun gezin, maar tegelijkertijd staan er veel woningen leeg. Hoe kan het nou dat het uitschreeuwen dat we een woningnood hebben in Nederland terwijl er zo veel leegstaat?

Matthijs Keuning is de woordvoerder van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties en vertelt meer over de leegstaande woningen. “Veel gebouwen zijn niet alleen bestemd voor woningen. Sommige staan leeg omdat ze tussen huurders in zitten of omdat ze ondertussen een andere bestemming hebben gekregen. Tegen leegstaande gebouwen hebben we nu de Leegstandwet.”

De Leegstandwet is ingegaan om 25 juli 2025, en dit zijn een paar maatregelen:

• Gemeenten mogen eigenaren verplichten dat een pand weer in gebruik moet zijn.
• Gemeenten mogen een pand betreden bij een vermoeden van langdurige leegstand.
• Gemeenten mogen energieverbruiksgegevens opvragen, om na te gaan of een pand langdurig leegstaat.
• Bij verhuur van een woning die te koop staat, wordt het termijn ingeperkt van maximaal 5 jaar naar maximaal 2 jaar.

“De woningnood is nogal hoog en nog steeds zijn er veel mensen op zoek naar een woning. Leegstand is daarom zeer onwenselijk en met de Leegstandwet hopen we de leegstand van winkels, kantoren en woningen aan te pakken.” vertelt Keuning.

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zijn er wel tienduizenden woningen die op dit moment langdurig stilstaan. Op 1 januari 2024 stonden er nog ongeveer 188.830 woningen leeg.

Hieronder staat de leegstand per provincie in 2024 (van 2025 zijn er nog geen gegevens.) 

Het is belangrijk dat de Leegstandwet tot stand is gekomen, omdat er dus wel een aanbod is vaan leegstaande gebouwen, maar deze niet optimaal wordt benut. Doordat de woningen niet benut worden, lijkt het op de oppervlakte dat de woningmarkt krap is, maar er zijn meer woningen beschikbaar dan we denken. De voorraad is er wel, maar is niet bruikbaar. Door de strengere regels kunnen gemeenten sneller ingrijpen zodat de bestaande voorraad alsnog ingezet kan worden.

Volgens het CBS zijn er in 2025 15,6 duizend woningen bij gekomen in het eerste kwartaal. Woningen kunnen ook ontstaan of verdwijnen door verbouwingen, zoals samenvoegingen splitsingen en de sloop van bestaande woningen,

Over het aantal woningzoekende zijn er geen concrete cijfers. Wel is er volgens het Ministerie Volkshuisvesting en Ruimtelijke Verordening een indicatie dat er in 2024 ongeveer 451.000 woningvragers waren en maar 50.000 beschikbare woningen waren.

Hieronder zie je hoeveel woningen we tekort kwamen in Nederland in de jaren 2020-2025.

Uiteindelijk bestaat er dus een paradox dat er teveel woningen leegstaan, terwijl we zoveel mensen op wachtlijsten hebben staan. Terwijl in de werkelijkheid er wel degelijk een woningnood is, omdat niet alle woningen beschikbaar zijn die leegstaan. Ze zijn er wel, maar de voorraad is er niet. Woningen worden gesloopt, bijgebouwd, samengevoegd enzovoort om iedereen te voorzien van een woning. Met de Leegstandwet hopen gemeenten om leegstand steeds meer te voorkomen. Tot die tijd zal er nog veel geklaagd worden over het gebrek van woningen in Nederland.

Dataverantwoording:

De data van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is betrouwbaar omdat het CBS werkt volgens wetenschappelijke standaarden. Het CBS is daarnaast een onafhankelijke overheidsinstelling die wettelijk verplicht is om objectieve data te publiceren over de Nederlandse samenleving en economie.

De gegevens worden verzameld uit verschillende, gecontroleerde bronnen, zoals: enquêtes, registraties en andere gegevens van overheidsinstanties. De data wordt voor publicatie nog geanalyseerd en gecontroleerd. Daarnaast waarborgt het CBS de privacy van de respondenten en organisaties.