Dat de cultuursector in Nederland een flinke knal heeft gekregen tijdens de coronacrisis, is geen verrassend nieuws meer. Maar nu, bijna drie jaar na het begin van de pandemie zitten de zalen nog steeds lang niet zo vol als in 2019.

Aan cijfers van het CBS over bezoek aan professionele podia valt op dat de sector het moeilijk heeft met herstellen. Als we kijken naar de periode van 2000 tot 2020, was 2008 het topjaar. In dat jaar werden podiumkunsten iets meer dan twintig miljoen keer bezocht. Daarna zie je een daling, dat komt hoogstwaarschijnlijk door de kredietcrisis die van 2008 tot ongeveer 2011 liep. Pas in 2019 was de sector bijna herstelt naar eerdere cijfers, in dat jaar werden podiumkunsten ruim negentien miljoen keer bezocht. Tot corona om de hoek kwam kijken. Hoe kan het dat dit zo moeizaam verloopt?

https://public.flourish.studio/story/1716031/ 

Bjorn Schrijen, onderzoeker bij de Boekmanstichting, vermoed dat het gedaalde aantal bezoeken in de periode vanaf 2008 samenhangt met bezuinigingen in de culturele sector. “Hoewel er sindsdien geleidelijk wel meer geld naar de sector is gegaan, werkten deze bezuinigingen enkele jaren door. Dat verklaart mogelijk waardoor het ook enkele jaren duurde voordat het aantal voorstellingen en het aantal bezoeken op het niveau van vóór deze bezuinigingen was.” Bij dit soort gebeurtenissen proberen mensen soms iemand de schuld te geven, maar dat is volgens Schrijen niet zinvol. Hij vertelt dat de cultuursector lijdt onder een combinatie van crises, waarvan sommige te vermijden waren geweest maar andere waarschijnlijk niet. 

Belang van herstel
“Er werken bijna 300.000 mensen in de cultuursector, dus het is zéker belangrijk dat deze herstelt. Bijna elke nederlander bezoekt cultuur en bijna de helft beoefent er zelf een vorm van. Voor velen van hen speelt cultuur een belangrijke rol: om zichzelf te uiten, ter inspiratie om de wereld beter te leren kennen, voor ontmoeting, troost, plezier en om vele andere redenen.” Daarbij benoemt Schrijen dat cultuur ook een belangrijke economische factor is. 

Hoop voor de toekomst?
De corona pandemie was een crisis van een ander kaliber. Zoals iedereen weet, was bezoek aan professionele podia bijna twee jaar lang niet mogelijk en dat was eerder nog niet voorgekomen. “Nu het wel weer mogelijk is, blijven bezoekcijfers om verschillende redenen achter. Daarnaast hebben podiumkunsten organisaties ook te maken met de krappe energiemarkt, hoge energieprijzen en inflatie.” Maar ook al vindt Schrijen het waarschijnlijk dat herstel lang gaat duren, is hij toch positief dat het wel gaat gebeuren. Vanwege het belang waar hij het eerder over had.

Muziek meest bezochte genre
Wat wellicht ook opvalt uit de datavisualisatie, is dat muziek meer bezoekers trekt dan anderen genres. Daar is een logische reden voor. Volgens Schrijen heeft het deels te maken met het aanbod en deels met de capaciteit van zalen voor muziek performances. “Een muziekvoorstelling in de ArenA kan door zeventigduizend mensen bezocht worden, dat zal bij een theater of dans niet snel gebeuren.” Daarnaast benoemt hij dat er meer mensen zijn die wel eens een popmuziekvoorstelling bezoeken (in 2018: 47% van de bevolking) dan musical (27%) of toneel (23%).