In de categorieën voor beste mannelijke- en vrouwelijke hoofdrol bij de Oscars, winnen Amerikanen met afstand het vaakst. Is het Amerikaanse Hollywood simpelweg nog zo dominant, of spelen er ook andere zaken mee? En kunnen we in de toekomst wellicht een kantelpunt verwachten?

Sinds het jaar 2000 zien we bij de mannen dat zestien keer een acteur uit de Verenigde Staten er met de prijs vandoor ging. Zes keer won een Britse acteur, en Frankrijk en Nieuw-Zeeland wisten de prijs slechts één keer binnen te slepen. Al met al betekent dit dat de Verenigde Staten deze eeuw 67% van de keren de beste hoofdrol kreeg toegediend.

Bij de vrouwen zien we iets meer diversiteit, maar de Amerikaanse dominantie is ongeveer even groot. In plaats van vier nationaliteiten, zien we er zeven bij de vrouwen, met de Verenigde Staten strak op kop met 15 winnaars. Groot-Brittannië volgt, net als bij de mannen, op een tweede plek (3). Australië sluit met twee keer winst de top drie af. Daarna volgen Israël, Frankrijk, Zuid-Afrika en Maleisië die allemaal één keer wonnen. Bij de vrouwen was 62,5% van de winnaars Amerikaans.

Oorzaken

Maar hoe kan het nou dat good old Hollywood er zo vaak met de prijzen vandoor gaat? Volgens Julius Koetsier, hoofdredacteur van filmtijdschrift Schokkend Nieuws, is de voornaamste reden niet erg ingewikkeld: ‘Sowieso winnen bijna alleen maar Amerikaanse films, omdat de Academy for Motion Picture Arts and Sciences nu eenmaal een Amerikaanse organisatie is. Natuurlijk is het ook moeilijker een rol te beoordelen in een taal die je niet spreekt.’

Verder benadrukt Koetsier ook dat ‘men graag vrienden en kennissen beloond’ en dat de winnaars bij de Oscar-awards vaak in de ‘middlebrow’-hoek (toegankelijke kunst) hangen. Vooral het samenbrengen van ‘mainstream appeal’ en ‘artistieke kwaliteit’ vergroot de kans op een Oscar volgens Koetsier: ‘. Een pure popcornblockbuster zal niet snel genomineerd worden, een obscure arthousefilm al helemaal niet.’

Kantelpunt?

In 2023 won Michelle Yeoh als eerste Aziatische vrouw ooit de Oscar voor haar rol in Everything Everywhere All at Once. Zou dit eindelijk het einde van de Amerikaanse Oscar-dominantie kunnen betekenen? Volgens Koetsier is het lastig om daar nu al uitspraken over te doen: ‘Het is in elk geval onderdeel van een beweging waarbij er meer aandacht voor diversiteit is. Maar de film waarmee ze won was natuurlijk gewoon Amerikaans. De winst van Parasite in 2020 leek wat dat betreft meer een kantelpunt. Of dat ook echt zo is, zal alleen de toekomst leren.’

Voorspelling

Volgens de voorspellingen van Koetsier zullen we ook aankomende editie van Oscar-awards voornamelijk Amerikaanse winnaars zien: ‘Killers of the Flower Moon en Oppenheimer worden sowieso grote spelers in de meeste grote categorieën. Als ik echt moet voorspellen: een van die twee wint Best Picture. Beste regie gaat naar Nolan of Scorsese. Onze eigen Hoyte van Hoytema wint natuurlijk beste cinematografie. Barbie gaat het ook goed doen: nominaties voor Greta Gerwig, Ryan Gosling en Margot Robbie, maar de enige prijzen die Barbie ook echt wint worden Beste Scenario en Production Design. Beste animatiefilm wordt The Boy and the Heron of Spider-Man.’