Midden in de een van de oudste woonwijken van Ede rijkt een zandweggetje tussen de huizen naar een bijzonder atelier. Het atelier heeft een buitenzijde die half door bakstenen en half door donker hout is bekleedt. Het mystieke atelier heeft een rieten dak en steekt zeker een meter of 5 boven de rest van de huizen uit. Het zal niet voor niets zijn dat het de naam Atelier de Hoogzit draagt. Bij dit bijzondere atelier hoort een bijzondere eigenaresse: Mandy Nellestein. Mandy is een zevenenvijftigjarige kunstenares die haar werk niet ziet als een manier om visueel te communiceren, maar als een manier om diepere verbanden te leggen met de wereld om haar heen.
Wie het geluk heeft om eens binnen te kijken bij Atelier de Hoogzit zal zich niet snel vervelen. Wanneer je er eens aanklopt wordt je waarschijnlijk vriendelijk ontvangen door een vrouw met felblauwe ogen en haar bruin/grijze haren in een knot weggestopt. De kans is groot dat je haar zult treffen in joggingskleren die bezaaid zijn met verfspetters. Daar kijk je misschien ook niet heel gek van op bij een kunstenares. Binnen in het atelier kun je je ogen uitkijken. Elk open stukje muur is bedekt met een schilderij. Ook op de vloer staan overal een soort mini-kunstexposities, van knuffels tot beeldjes en flesjes bier. Dieren lijken in de decoratie centraal te staan. Dat hier een dierenliefhebster werkt is dan ook onbetwist. Mandy heeft elk gaatje in het atelier met decoratie opgevuld, en daarbij toch genoeg ruimte overgelaten om je makkelijk voort te kunnen bewegen.
Foto: Amanda Ankersmit
Artistieke reis aan de hand van ouderlijke steun
Mandy’s artistieke reis is er eentje die al vroeg begon, in haar eerste herinnering was ze naar eigen zeggen al aan het tekenen. Dat kon ook eigenlijk niet anders met een schilderes als moeder en een ontwerper-tekenaar als vader. De familiestamboom van Mandy’s moeder verbindt haar zelfs aan de wereldberoemde Hollandse Meester Rembrandt van Rijn. Tussen Mandy’s ouders, die elkaar ontmoetten op de middelbare school, bestond er vanaf dat ze elkaar ontmoetten al een eeuwigdurende strijd over wie er het best kon tekenen. Haar creatieve ouders namen haar in hun artistieke wereld mee en brachten haar al vanaf dag 1 kunstlessen bij. Voor Mandy werd het al snel duidelijk dat haar artistieke wereld voornamelijk uit één specifiek onderwerp bestond: paarden. Het tekenen en schilderen van paarden viel in de smaak. Dusdanig dat Mandy op zestienjarige leeftijd tijdens een mentorgesprek aangaf dierenschilder te willen worden. ‘Is paardenschilder een beroep?’ Vroeg ze aan haar mentor, die op zijn beurt geen goed antwoord op deze vraag wist te geven. Uiteindelijk heeft Mandy deze baan wel weten te bemachtigen. Haar carrière in de kunst begon dan ook als illustrator bij paardenblad ‘Penny’, waar ze ruim 30 jaar voor werkzaam is geweest.
Naast kunst hadden Mandy’s ouders ook een voorliefde voor ‘alles wat leeft’. Een andere voorliefde die zij van hen heeft overgenomen. In haar vrije tijd probeert ze dan ook zo vaak mogelijk de natuur in te trekken om te wandelen. Haar beide ouders kwamen uit een bosrijke omgeving: vader uit Wolfheze en moeder uit Lunteren. Mandy is al haar hele leven woonachtig in de gemeente die deze twee plaatsen samenbrengt: Ede. De paarse heide die in de zomer op de Ginkelse Heide van Ede groeit is dan ook regelmatig op Mandy’s schilderijen terug te vinden. Haar moeder maakte vaak soortgelijke schilderijen. Dat Mandy de heide zelf schildert is dan ook een vorm van eren. Tien jaar geleden overleed Mandy’s moeder namelijk op 78-jarige leeftijd, voor haar een enorm gemis. De band die zij met haar ouders had was namelijk een onbeschrijfelijke. Ze is het enige kind van haar ouders, en door hun gezamenlijke passie voor kunst hadden ze altijd wat om met elkaar over te discussiëren. Dat deden ze eigenlijk altijd en overal, wat resulteerde in Mandy’s unieke kijk op de wereld.
Verbonden met haar omgeving
Of het nu schilderijen, illustraties of andere vormen van visuele expressie zijn: Mandy staat altijd in verbinding met haar omgeving. Ze ziet de kunst die ze maakt als een letterlijke reflectie van de interacties die zij heeft met de wereld om haar heen. Ze gaat dan ook vaak het bos in om inspiratie op te doen en heeft naar eigen zeggen nooit last van inspiratieloosheid. De afbeeldingen die Mandy schildert komen naar eigen zeggen altijd plots tot haar. Verklaren kan ze het niet, maar wat ze wel weet is dat wanneer ze zo’n afbeelding tot haar komt dat hetgeen is wat ze koste wat het kost moet maken. Het is voor haar bedoelt. Deze spirituele ervaringen kan Mandy maar al te goed bespreken met haar buurvrouw en goede vriendin Marline Boer. Op hun wekelijkse wandeling door de natuur raken ze daar niet over uitgepraat. Volgens Marline is het fijn om iemand te hebben die dit begrijpt: ‘Het is zo dat eenmaal niet iedereen openstaat voor spiritualiteit, Mandy en ik hebben dat allebei wel en kunnen daarin veel met elkaar delen.’ Mandy beleeft het leven volgens Marline alsof ze constant in contact staat met haar directe omgeving en gelooft dat alles gaat zoals het zou moeten gaan. Marline beschrijft Mandy’s kunst dan ook als een breder perspectief van Mandy’s eigen ervaringen en haar diepgewortelde liefde voor natuur.
Foto: Amanda Ankersmit
Carrière in de kunst
Op de eerste verdieping van Atelier de Hoogzit is een klein keukentje met een eethoek gevestigd. De tafel ligt vol met reuzeachtige bladeren die tussen keukenpapiertjes liggen te drogen. Mandy zou ze eerder die dag verderop in de straat hebben gevonden en gedacht hebben dat bladeren met deze omvang uitermate geschikt waren om te beschilderen tijdens één van haar workshops. Ondanks dat ze het liefst de hele dag door haar eigen schilderijen zou maken is de realiteit dat ze daar niet genoeg mee verdient om rond te kunnen komen. Daarbij wil ze haar zelfgemaakte schilderijen die ze ècht mooi vindt altijd het liefst zelf houden in plaats van verkopen. Ze moet dus creatief zijn om genoeg inkomsten te genereren. Zo heeft ze al meermaals boeken geïllustreerd en is ze recentelijk begonnen met het organiseren van wekelijkse kunstworkshops. Elke week moet er dus weer een nieuwe opdracht voorbereid worden. Volgens Mandy zullen veel mensen nog wel eens onderschatten hoeveel werk daarin gaat zitten, alleen al in het bedenken van een leuke opdracht. Mandy wordt wel erg gelukkig van het vaste groepje mensen die inmiddels wekelijks naar haar workshops komt. De workshops hebben namelijk voor nieuwe vriendschappen gezorgd, ook voor Mandy persoonlijk. Een van de vaste workshopgasten, Ans Dekker, komt inmiddels regelmatig bij haar over de vloer voor een kopje koffie. Volgens Ans is Mandy ‘de meest bijzondere persoon’ die ze kent. Als de twee met elkaar praten is het vaak niet eens kunst gerelateerd. Ze praten over het leven en de veranderingen die het met zich meebrengt. Het organiseren van de workshops betekende voor Mandy een nieuwe manier om zich voldaan te voelen, om echt iets te betekenen voor anderen. Het draagt bij aan Mandy’s overtuiging dat je nooit uitgeleerd kan zijn. De workshops zijn dan ook niet de enige nieuwe inkomstenbron die Mandy bedacht heeft. Ze zou namelijk ook graag eens beginnen met vlogs op YouTube over haar werk in het atelier.
Dromen van een cultureel centrum
Mandy weet hoe hard werken het kan zijn om rond te komen van kunst. Toch zal ze altijd jonge kunstenaars proberen te stimuleren om te doen waar ze gelukkig van worden. Het belangrijkste voor hen is volgens Mandy dat ze hard moeten werken. Het gaat namelijk niet alleen om het maken van een mooi beeld, maar ook het uitdragen ervan. Daarvoor is het volgens Mandy soms nodig om je te kunnen aanpassen. Mandy beseft zich maar al te goed dat dit voor jonge kunstenaars lastig kan zijn in het digitale tijdperk waar we in leven. Hoewel ze AI-kunst mooi vindt zal het naar haar idee nooit hetzelfde zijn als de emotionele diepgang die menselijke kunst heeft. Mandy heeft zelf ook nog dromen voor de toekomst. Als het aan haar ligt verandert ze Atelier de Hoogzit op een dag in een cultureel centrum. Een plan ervoor heeft ze nog niet, maar ze weet wel dat ze het wil doen. Het zou namelijk veel voor haar betekenen om ook iets na te laten aan de kunstgemeenschap. Een plek waar ze alle kunstliefhebbers van Ede samen kan brengen, en waar iedereen ongegeneerd binnen kan komen kijken. Dat is Mandy’s grootste wens.
