Er is de afgelopen jaren een toename geweest van methaanemissies (CH4) door Europese scheepvaart. Deze groei wordt geassocieerd met de toename van LNG-aangedreven schepen, dat blijkt uit recente cijfers van het European Maritime Transport Environmental Report (EMTER). Deze toename valt Maarten Verdaasdonk, woordvoerder van stichting De Noordzee, op. Evenals Ward van Roy, verantwoordelijke voor het uitvoeren van controle op scheepvaart voor het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen. Zij vinden het belangrijk dat niet alleen de positieve, maar ook de negatieve gevolgen van de toename van LNG-aangedreven schepen worden benoemd.
Toename LNG-aangedreven schepen
Volgens Verdaasdonk heeft de toename van LNG-gedreven schepen te maken met marktwerking en strengere internationale en regionale regels. “LNG zou als brandstof leiden tot zo’n 20% minder CO2 emissies, wat tegemoetkomt aan de strengere regels van het Europees Parlement wat betreft CO2 uitstoot. Hierdoor wordt nu veel gekozen voor LNG als brandstof.” Van Roy voegt toe dat LNG op het vlak van luchtvervuiling een zeer schone brandstof is. “Er komen amper polluenten vrij. Het is voor de luchtkwaliteit zeker een stap beter dan bijvoorbeeld stookolie of diesel.”
Negatieve gevolgen LNG-aangedreven schepen
Er zijn echter ook negatieve gevolgen verbonden aan deze toename. Volgens het EMTER rapport is er een verband tussen de toename van methaanemissies en de toename van LNG-aangedreven schepen.
Verdaasdonk legt dit verband uit. “LNG is een fossiele brandstof. Het lijkt daarom inderdaad zo te zijn dat er een toename is van methaanemissies door zeeschepen. De brandstof LNG bestaat voornamelijk uit methaan. Bij de productie, het transport en het verbranden van LNG lekt er vaak wat onverbrand methaan weg, dat dan als broeikasgas fungeert. Dit wordt ook wel methaanslip genoemd.”
Methaanuitstoot per Europese zee
Voor elke Europese zee is de methaanuitstoot sinds 2018 flink gestegen. De Noordzee heeft de kleinste stijging. “Toch is een 97 procent groei in 2023 ten opzichte van 2018 zeer aanzienlijk en ook schadelijk”, voegt Verdaasdonk toe.
Impact van methaan op het klimaat
Verdaasdonk en Van Roy beamen allebei dat methaan een sterker broeikasgas is dan CO2. Cijfers van het Global Warming Potential bevestigen dit. Hieruit blijkt dat, over een periode van 100 jaar, 1 ton methaan gelijk staat aan 27 ton CO2. Dit betekent dat de impact van methaan op de opwarming van de aarde 27 keer groter is dan die van CO2, als je kijkt naar een periode van 100 jaar.
Verdaasdonk voegt toe dat ondanks dat LNG als brandstof zou leiden tot minder CO2 emissies, de methaanslip dit eigenlijk weer teniet doet. “Dus onderaan de streep is er geen winst bij het tegengaan van klimaatverandering.”
Blik op de toekomst
Uit data van het EMTER rapport blijkt dat er zowel in 2030 als in 2050 een toename wordt voorspeld in methaanemissies door Europese scheepvaart. Van Roy is het eens met deze voorspelling. “Schepen worden gebouwd voor 20-30 jaar, dit betekent dat de huidige LNG-aangedreven schepen nog lang gebruikt gaan worden en dus in hun volledige levensloop heel veel broeikasgassen zullen uitstoten.” Hij voegt toe dat een toe- of afname van methaanemissies in de verre toekomst vooral afhangt van internationale regels in verband met deze emissies. “Als deze verstrengd worden, dan kan deze toename keren. Ook de prijzen van LNG, stookolie en andere brandstoffen zullen hier een impact op hebben.”
Dataverantwoording: De data voor dit onderzoek is grotendeels gebaseerd op de cijfers van het European Maritime Transport Environmental Report (EMTER). Hier komt de informatie over de stijging van methaanemissies, LNG-aangedreven schepen, en de methaanemissies per Europese zee vandaan. Naast deze cijfers, heeft dit rapport het verband gelegd tussen de stijging van LNG-aangedreven schepen en de stijging van methaanemissies. Ik heb ik dit onderzoek niet per Europese zee de stijging van LNG-aangedreven schepen kunnen laten zien, omdat deze cijfers simpelweg niet bestaan. Daarom heb ik ervoor gekozen om deze cijfers alleen over Europese zeevaart in het algemeen te laten zien. Voor het toekomst beeld geldt dat er alleen voorspellingen bekend zijn voor 2030 en 2050, er zijn geen voorspellingen bekend voor de jaren die hier tussen liggen. Deze cijfers zijn dus gebaseerd op voorspellingen en eerdere trends tot aan 2023. Dit kan betekenen dat deze niet helemaal accuraat zijn. De cijfers zijn in 2025 gepubliceerd maar ze zijn gemeten tot en met 2023. Inmiddels kunnen er dus al veranderingen in deze groei zitten. Daarnaast is dit onderzoek ook gebaseerd op cijfers van het Global Warming Potential. Hier komt de informatie over de impact van methaan en CO2 vandaan. Ik heb alleen methaan en CO2 met elkaar vergeleken en niet andere broeikasgassen. De reden hiervoor is dat LNG-aangedreven specifiek een invloed hebben op CO2 en methaan, niet op andere broeikasgassen. Had ik nog anderen toegevoegd, was dat naar mijn mening overbodig geweest. Dit rapport vermeldt naast de nieuwste cijfers, ook cijfers uit eerdere rapporten. Deze kunnen inmiddels zijn verouderd. Het is dan ook belangrijk om rekening te houden met de haken en ogen.
