24-04-2025

Langzaam druppelt de lichte expositieruimte van House of Arts and Crafts vol met nieuwsgierige toeschouwers. Verschillende voorwerpen sieren de ruimte, een schilderij dat bestaat uit verschillende lagen papier, een gieter met daaraan een voetpomp en een klein betonnen blok waar verschillende keramieken voorwerpen op en omheen liggen. Mensen scharrelen door de ruimte en kijken aandachtig rond. Ook de verschillende attributen die op de grond liggen wekken interesse. Glazen en een vierkante bak vol water, injectiespuiten zonder naald, een pvc-buis.

 De nieuwe tentoonstelling is samengesteld door collectief Buitenstebinnen, een organisatie die beeldend werk van startende kunstenaars naar de oude binnenstad haalt en het combineert met dat van gevestigde makers. Lola Schot , Noortje Verhoeven (22) en Loes Gofers (23), drie jonge performancekunstenaars uit Tilburg, zijn uitgenodigd om de tentoonstelling te openen.

Geen duidelijk startsein, maar het leggen van een aantal tuinkussens op de grond vormt het begin van de performance. Het publiek twijfelt, maar een aantal toeschouwers gaat zitten en kijkt in stilte toe hoe de drie kunstenaars zich opstellen in de ruimte. Loes en Noortje ontspannen naast de bak met water op de grond, Lola naast het keramieken kunstwerk. Ze pakt een fles water loopt met trage passen terug.

Ook de andere twee performers pakken een attribuut. Loes een kleine keramieken rechthoek, dat iets wegheeft van een schepje. Noortje een korte, gele pvc-buis. Ze zet deze aan haar mond en blaast lang en hard in het water, soms ook zachter. Loes speelt met het water, schept het op en laat het weer vallen, intuïtief. Ondertussen laat ook Lola langzaam het water uit de fles lopen. Er volgen minutenlang blazende, vallende watergeluiden terwijl de drie om de bak heen hurken.

Na vijf minuten veranderd de sfeer in de ruimte. Lola pakt een microfoon, Noortje een injectiespuit en Loes de pvc-buis. Waar de functie van het abstracte keramieken werk op de grond eerst nog onduidelijk was, zorgt het nu voor een spanningsopbouw. Lola beweegt de microfoon in en uit het werk. De hoornachtige vorm van de klei zorgt voor een rondzingend geluid dat steeds harder wordt, dit terwijl Noortje langzaam water op het voorwerp spuit. Het publiek kijkt aandachtig toe.

Ondertussen haalt Loes met veel geluid keer op keer diep adem, en blaast bijna zuchtend lucht door de buis. Bubbelen, druppelen, galmen, de geluiden worden steeds sterker. Even is er stilte, wanneer de drie zich weer verzamelen rond de bak. De injectiespuit druppelt verder, de adem van Loes bubbelt, Lola houdt de microfoon zo dicht bij het water dat deze bijna nat wordt. Een paar minuten worden de geluiden afwisselend harder en zachter.

Dan een rustmoment. De kunstenaars stoppen, laten hun voorwerpen los, en maken zich klaar voor het tweede deel van de performance. Lola legt een witte, kanten doek op de grond. Oorverdovende stilte vult de ruimte, het lijkt alsof het publiek collectief haar adem inhoudt in spanning over wat komen gaat. Noortje gaat op het kant liggen, armen wijd en haar handen open. Lola spreidt haar haren, plukje voor plukje, die nu als een zwarte krans afsteken tegen de witte stof. Loes vult een injectiespuit en maakt van Noortjes handen kleine kommen waar ze het water met een dunne straal in spuit. Een mooi maar onheilspellend tafereel.

Even ligt Noortje in stilte op het doek. Dan versnelt haar ademhaling, steeds langer, intenser en dieper zuigt ze teugen zuurstof naar binnen. Kreunende geluiden, dorstig. Er lijkt bijna een vlaag erotiek door de ruimte te zweven, maar al snel wordt deze de kop ingedrukt. Het ademen stopt en de kunstenaar opent haar mond, waar de injectiespuit boven hangt. Langzaam maar constant spuit Loes een straal water naar binnen, tot het langs haar mondhoeken naar beneden stroomt. Lola houdt de microfoon afwisselend dichtbij en ver weg.

Nadat de injectiespuit helemaal leeg is ademt Noortje uit. Het water dat eerst een bron van rust was, lijkt nu wild en niet meer te bedwingen. Het borrelt en bruist door haar adem, bedekt haar hele gezicht. Loes zwaait de microfoon van links naar rechts boven haar mond, waardoor het geluid onvoorspelbaar door de ruimte galmt. Lola blijft bezig met het uitspreiden van Noortjes haar, steeds sneller beweegt ze zich rond haar hoofd. De ogen van het publiek flitsen heen en weer tussen de drie vrouwen.

Opnieuw water in haar mond, stromend uit een glas dat Loes van de grond heeft gepakt. Weer ademt ze gorgelend uit, Lola in een foetushouding aan haar voeten. Ook Loes pakt nu het glas, neemt een grote slok en drukt de microfoon tegen haar keel terwijl ze gorgelt. Alles komt samen. Terwijl geluid uit hun kelen blijft klinken, staat Lola op en komt naast Loes zitten. Het is even stil, ze pakt het glas en neemt een grote slok. ‘Dankjulliewel’, zegt ze na het doorslikken van het water. Een groot applaus stijgt op langs de betonnen muren van de expositieruimte. Glimlachend staan de drie kunstenaars op, omarmen elkaar en maken een collectieve buiging.

Schot, Verhoeven en Gofers weten met minimale middelen als water en geluid een intense, fysieke ervaring neer te zetten. Wat begint als een bijna meditatieve performance, groeit uit tot een onvoorspelbare scène vol leven en spanning. De drie makers laten zien hoe kwetsbaarheid en controle voortdurend in elkaar overvloeien, en hoe lichaam, materiaal en ruimte elkaar beïnvloeden. Een veelbelovende blik op wat deze jonge kunstenaars nog meer gaan brengen in de wereld van de performancekunst.