Het is een heldere en aangename vrijdagmiddag in het groene Valkenheide, de deuren en ramen staan wijd open. Het huis van Annemarijn Doffegnies ademt de milde zomerlucht in. Het is ongetwijfeld geen slechte dag om op thuis te werken en algauw is ze diep verzonken in het scherm van haar laptop, nauwelijks bewust van wat er om haar heen speelt.
Plots komen haar honden naar binnen stormen en duiken beide dieren bevend van angst onder haar bureau. Annemarijn heeft nauwelijks de tijd om zich af te vragen waar ze van zijn geschrokken of de voordeur begint onheilspellend te klapperen, en hard. Vlak nadat ze de deur dicht trekt, is de kogel door de kerk. Op 18 Juni, 2021 valt de hemel uit de lucht.
“Hagelstenen ter grootte van kiezelstenen, zo groot als knikkers. Ik had helemaal geen zicht meer,” verteld Annemarijn. Het oorverdovende lawaai overstemd alles. Zelfs het geluid van massa’s sneuvelende bomen. Buiten verliest de ene na de andere titaan het gevecht tegen de goden. Woudreus of jonge boom, ze breken als luciferhoutjes onder het natuurgeweld. Een stevige tak drijft als de paraplu van Mary Poppins langs het raam, spottend met de zwaartekracht. Auto’s en daken worden beschadigd of zelfs verpletterd door omgevallen bomen en rondslingerende brokstukken. Termidden van de chaos rent Annemarijn naar boven om een raam te sluiten, maar ze staat nauwelijks boven of het is alweer voorbij, even plotsklaps als dat het is begonnen.
“Toen het eenmaal over was, zag ik pas die enorme ravage. Bomen, takken… het was echt bizar.” Geshockeerd bekijkt Annemarijn de schade. Nog geen jaar woonde ze samen met haar partner Rogier, die op het moment van de storm in Amsterdam was, op het getroffen adres. Bijna alles was nieuw of pas door hen gemaakt of gerepareerd. Vooral de schade aan de nieuwe paardenstal voor hun huis is groot. Een rij omgevallen bomen heeft met de wortels de complete stal twee meter de lucht in getild. Een troost is dat er geen paarden in stonden, want die hadden het niet overleeft. Op het dak hebben takken en brokstukken dakpannen vervangen, de inrit is gebarricadeerd met boomstammen, tientallen bomen liggen overhoop in de tuin en wat de tuin zelf betreft kunnen ze van voor af aan beginnen.
Van stuk belt Annemarijn Rogier, die na twaalf keer bellen nietsvermoedend opneemt. Eenmaal aan de lijn komen woorden te kort. In de complete van Dale staat geen woord die kan uitdrukken wat Annemarijn wil beschrijven, de situatie is nog te onwerkelijk. Ze besluit daarom Rogier te facetimen om hem live te kunnen laten zien hoe hun huis eraan toe is. Rogier had het haast zwaarder met de situatie dan Annemarijn, ondanks dat hij niet thuis was tijdens de storm. Waar het huis en het erf het ervanlangs hadden gekregen, kreeg hij ook een mentale klap. Het duurt lang voordat hij vrede heeft met de situatie, zo trots is hij op het adres dat ze zelf hebben verbouwd. Voor Annemarijn is het rouwproces van korte duur. Ze heeft maar één doel: opruimen en repareren.
Enigszins in shock, maar nuchter over de situatie belt Annemarijn een kennis die in de buurt woont. De onverwachtse storm heeft haar vertrouwen in het onderhand gemoedelijke zomerweertje beschaamd en daarom wil ze zo gauw mogelijk haar dak repareren. Ergens in de omgeving laat de opgeroepen versterking acuut zijn eten staan en vertrekt hij per fiets richting valkenheide. Peter Maris heeft een missie.
Het is een apocalyptisch beeld. Het fietspad is bezaaid met stammen en takken, De friszoete geur van versplinterd hout vult de lucht. Peter fietst noodgedwongen tussen de stilstaande auto’s, slingerend tussen de stukken hout. Niemand is gewond geraakt, maar er kan ook niemand weg. Sommige bestuurders zitten op het dak van hun auto om de situatie beter te kunnen overzien en voornamelijk om de vooruitgang aan het einde van de file te kunnen observeren. De brandweer is daar druk bezig met het vrijmaken van de weg. Ook de politie is van de partij, met het rood-witte lint in de aanslag. “Het was fietsen en klimmen,” herinnerd Peter zich. Regelmatig moet Peter afstappen om met zijn fiets onder zijn arm over een boom heen te klimmen, sommigen ruim anderhalve meter breed. Die ene kilometer naar het huis van Annemarijn is een ware crosscountry tocht geworden. De laatste vijfhonderd meter naar Annemarijn’ s huis heeft Peter alleen kunnen klimmen, het is omgeven door omgevallen bomen. Toch lukt het hem om het adres ondanks alle barricades te bereiken. Terwijl er om hun heen een orkest van kettingzagen aanzwelt, beginnen ze met het repareren van het dak.
Het opruimen van de bomen vergaat de buurt nog vrij goed. Iedereen heeft in zekere mate schade ondervonden aan de storm, zo verliest de ene enkel een dakpan en de ander gedeeltelijk hun dak. Er is echter geen gesteggel om bij wie de verantwoordelijkheid ligt. Iedereen werkt actief mee aan het zagen en wegslepen van stammen en het repareren van hekken. Ook Annemarijn vindt samenwerken met de buurt prima – alhoewel ze zelf niet naar één van de post-valwind buurtbijéénkomsten is geweest – maar idealiter zonder de roedels ramptoeristen die als motten op kaarslicht naar de regio trekken. Per fiets of motor rollen ze geregeld langs om de impact van de valwinden in levenden lijve te aanschouwen. De activiteit had genomineerd kunnen worden voor een eervolle vermelding op uitjes.nl.
Nadat het stof van de valwinden gedaald is, krijgt Annemarijn het nieuws te zien van de overstroming in het zuidoosten van Nederland. De heftigheid van deze ramp zet dingen voor haar in perspectief en ze kan direct meer dankbaarheid opbrengen voor haar eigen situatie. De valwinden waren vervelend, maar slaan volgens haar lang niet zo hard in als de overstroming in Limburg. Toch hoop ze nooit meer zo’n storm mee te hoeven maken, de nasleep was namelijk erg prijzig.
Voor Annemarijn en Rogier liep de schade van de storm op tot zo’n 100.000 euro. Hiervan zijn de tuin, het dak, de hekken en de stal gerepareerd. Ook binnen hebben ze schade opgelopen doordat tijdens de storm het raam kort open stond, daarbij hebben ze dankzij het kapotte dak lekkages gehad. Door een loonwerker in te huren en met behulp van hun buren hebben ze wel alle problemen in en rondom het huis weten op te lossen. Thuis heeft Annemarijn daarom geen last meer van de gevolgen van de valwind, al is het stuk bostuin dat ze had nu meer een parkje geworden. Annemarijn voelt zich spijtig als ze ernaar kijkt, “bomen van meer dan een eeuw oud zijn omgevallen, die vervang je niet zomaar.”
Voor alle schade die door de valwinden is opgedaan, betalen bewoners en de gemeente Utrechtse Heuvelrug zo’n 13,3 miljoen euro. Het grootste gedeelte van dat bedrag is afkomstig van de bewoners. Na de kosten voor het repareren van wegen, hekken en sommige gebouwen op zich te hebben genomen, wilt de gemeente geld stoppen in het planten van nieuwe bomen. Het is een poging om de bossen in en rond Leersum in ere te herstellen, maar dat is zover nog niet helemaal gelukt.
In Annemarijn’ s buurt en in omstreken steken honderden boomstronken tot op de dag van vandaag als grimmige zerken uit de grond. Onveilige lappen bos zijn afgezet en geelbruin verkleurde stammen liggen meters hoog als een mikadospel over elkaar heen. Ze zijn de memoires van een storm waar de rest van Nederland nauwelijks iets van heeft meegekregen.
