De wachtrijen bij psychologen en psychiaters schieten door het dak. Het is dan ook nationaal bekend dat de psychische aandoeningen onder jongeren stijgen. Een kwart van de jongvolwassenen kampt hier mee volgens cijfers van het CBS. Maar niet alleen jongeren krijgen meer dan ooit te maken met psychische stoornissen. Ook de vijftigplussers hebben hier steeds meer last van. In 2020 had gemiddeld 11,2% van de vijftigplussers een psychische stoornis of aandoening.
Het CBS rekent iemand psychisch ongezond wanneer iemand stress heeft, vaak zenuwachtig is of zich somber voelt. Maar ook alle psychische ziektes zoals dementie, schizofrenie en persoonlijkheidsstoornissen vallen hieronder. Uit cijfers van Trimbos blijkt dat elk jaar ruim vier procent van de mensen een psychische aandoening krijgt. Voor de helft van deze mensen is de aandoening nieuw, voor de andere helft is hij niet meer dan een jaar weg geweest en weer terug gekomen.
Ondanks dat de psychische stoornissen jaarlijks stijgen, nemen de overledenen aan deze aandoeningen af sinds twee jaar is in cijfers van het CBS te zien. Nog altijd kampen er meer vrouwen met psychische stoornissen dan mannen, en overlijden er logischerwijs ook meer vrouwen dan mannen door deze oorzaak. Wel is te zien dat het aantal overledenen bij de vrouwen sterker daalt dan bij de mannen.
De overheid voorspelt op de site van de volksgezondheid op basis van alleen demografische ontwikkelingen, dat het aantal mensen met angststoornissen tussen 2018 en 2040 met 8% zal stijgen. De voorspelling is dat dit om 10% van de mannen zal gaan en om 8% van de vrouwen. De stijging staat haaks op de grafiek, maar wel is ook hier te zien dat het beter gaat bij de vrouwen dan bij de mannen.
Marjolein Nepveu, psychosomatisch fysiotherapeute, behandeld op haar werk mensen met een burn-out, overspanningsklachten of met lichte depressies. “Ik merk wel dat er steeds meer mensen kampen met psychische problemen. Vooral het aantal jonge mensen, studenten.” Ze vertelt dat het bij hen vaak om angststoornissen en burn-outs gaat. De hoge druk en de toch lastige omstandigheden om te studeren beschrijft ze als mogelijke oorzaken.
“Ik denk dat mensen in hun algemeenheid meer psychische weerstand en weerbaarheid zouden moeten krijgen”, legt Nepveu uit als mogelijke oplossing voor het groeiende probleem. “Dingen als mindfulness en grenzen aangeven. Er moet meer balans komen op scholen, niet alleen maar die cognitieve overwaardering die er nu is.”
Ondanks dat er zulke grote aantallen mensen zijn die kampen met psychische problemen en angststoornissen in Nederland, heerst er nog altijd een taboe op. Eén op de vijf Nederlanders kijkt vroeg of laat een angststoornis, dat zijn dus drie miljoen mensen. Toch is de schaamte om hulp te vragen groot, volgens de GGZ. Hierdoor leiden veel mensen stilletjes en alleen. De GGZ wil dit veranderen door meer openheid over dit onderwerp te creëren.
Verantwoording:
Voor de grafiek heb ik de dataset van het CBS gebruikt over sterftegevallen (https://opendata.cbs.nl/#/CBS/nl/dataset/7233/table?dl=6194A). Ik heb hierbij alleen gekeken naar de sterftegevallen door een psychische stoornis. Een disclaimer is dat hier ook veel ouderdomsziektes bijzitten zoals Alzheimer of dementie. Deze cijfers zijn ook meegenomen in de grafiek. Ik heb in de cijfers geen onderscheid gemaakt tussen verschillende leeftijden. De cijfers van Trimbos waaraan ik refereer gaan specifiek over angststoornissen, en juist niet over ziektes als dementie. Hierdoor kan het beeld vertekend worden wanneer deze cijfers naast elkaar gezet worden.
