Het staat steeds vaker met kop in de krant: voetballers die voor het grote geld kiezen in het Midden-Oosten. Naast de grootste der aarde die in de nadagen van hun carrière nog even de zakken gaan vullen, zijn het ook steeds vaker Nederlandse voetballers die ervoor kiezen om naar de zandbank te vertrekken. Maar wat leidt hen daarnaartoe, los van de astronomische bedragen die ze er kunnen verdienen? En hoe is de voetbalcultuur daar? ‘Het hangt helemaal af van je carrière en wat je erna nog wilt doen’.
Het is op dit moment het gesprek van de dag als het over transfers gaat in Rotterdam-Zuid: verruild verdediger en aanvoerder David Hancko Feyenoord voor Al-Nassr, de club waar ook vijfvoudig wereldvoetballer van het jaar Cristiano Ronaldo speelt. Vanuit Saoedi-Arabië is er in ieder geval interesse om hem te contracteren. Volgens de geruchten zou ook de 27-jarige Slowaak geïnteresseerd zijn in het contract dat er mogelijk voor hem klaarligt. De afgelopen jaren gingen voetballers als Georginio Wijnaldum, Steven Bergwijn en Wesley Snijder hem al voor.
Andere wet- en regelgeving dan in Europa
Het is een poging van de rijke sjeiken om voetballers van wereldklasse naar landen als Qatar en Saoedi-Arabië te laten komen. Ze hopen zo het imago van het desbetreffende land, waar mensenrechten geschonden worden en weinig omkijk is naar arbeiders, op te krikken en ook meer toerisme te lokken. De reden dat voetballers kiezen voor een avontuur in de zandbak heeft deels te maken met de regelgeving. De Europese voetbalbond (UEFA) heeft strenge regels voor clubs dat moet voorkomen dat er onverantwoord veel geld wordt uitgegeven aan salarissen van spelers.
In de Arabische landen zijn deze regels er niet. Daar zijn de clubs dus in de mogelijkheid om forse salarissen uit te keren die in Europa niet mogen worden aangeboden. En vaak hebben voetballers daar wel oren naar, helemaal omdat ze in Europa al furore hebben gemaakt en in de herfst van hun carrière nog een goede boterham kunnen verdienen. Over de Financial Fair Play regeling wordt geen woord gerept.
Neem nou een voetballer als Virgil van Dijk. Hij heeft in zijn loopbaan, en dan met name in de periode dat hij bij Liverpool onder contract stond, alles gewonnen wat er te winnen valt. Onlangs verlengde hij er zijn contract waarmee een jaarsalaris van 24 miljoen per jaar verdiend gaat worden, exclusief bonussen. In het Midden-Oosten zou hij op z’n minst er het dubbele kunnen verdienen. ‘Als voetballer moet je met een aantal dingen rekening houden als je naar de zandbak vertrekt. Namelijk dat als het eerste contact wordt gelegd, je goed met je zaakwaarnemer moet overleggen, advies moet vragen bij de vakbond en dat je je goed inleest over dat land’, zegt Sportrechtadvocaat bij Magnus Sports Law Colin Burger.
De bezwaren om het niet te doen
Maar los van het grote geld dat er te verdienen is, blijft het wel een grote stap om te nemen. Ver van huis in een vreemd land waar andere wetten en regels gelden dan in Europa. ‘Sporters gaan in eerste instantie voor het grote avontuur, maar dan blijken er toch ook veel dingen niet altijd goed geregeld. Denk aan huisvesting of vervoer naar de club. Het zijn misschien kleine dingen waar je in eerste instantie niet aan denkt, maar dan uiteindelijk toch wel blijkt dat er veel meer bij komt kijken’, gaat Burger verder.
Toch zijn er ook veel organisaties die vinden dat je als sporter niet naar een land moet willen verkassen waar mensenrechten worden geschonden. Er was al veel te doen om het WK van 2,5 jaar geleden in Qatar, toen bleek dat er tientallen arbeidsimmigranten waren omgekomen zonder dat er ook maar iets van de organisatoren naar buiten kwam of voor haar werknemers zorgden. ‘Ik vind dat je als sporter in eerste instantie altijd de stap moet maken voor het sportieve gedeelte, maar ik kan me ook voorstellen dat je op een bepaald moment in je carrière komt dat financieel ook een belangrijke rol speelt. En om dan de zware kaart te leggen van “Hoe kijk je tegenover de mensenrechten daar in dat land”, dan vind ik het ver gaan om de sporter als individueel voor verantwoordelijk te houden’ zegt Burger stellig.
Arabische voetbalwereld gaat er flink op vooruit
Maar hoe zit het eigenlijk met het niveau van de competities in het Midden-Oosten? Steeds vaker worden voetballers met een Europese nationaliteit nog opgeroepen voor de nationale elftallen. Denk aan Wijnaldum die weer door bondscoach Ronald Koeman werd opgeroepen. Of Kanté en Benzema die nog altijd voor Frankrijk uitkomen en zelfs Portugal die vijf spelers oproept voor interlandwedstrijden, terwijl ze onder contract staan in de Saoedische competitie.
Waar het tien jaar geleden nog amper voor kwam dat een voetballer uit Europa naar de zandbak vertrok, is het niveau van voetbal daar flink omhoog gegaan. Met dank aan de (voormalig)stervoetballers die door hun komst meer grote wedstrijden kunnen spelen tegen geduchtere tegenstanders. Kortom, voetballers die in Europa uitgespeeld zijn willen op een iets lager niveau nog een flink salaris opstrijken en leuke potjes blijven spelen. En geef ze eens ongelijk.
