Asielbeleid speelt al jarenlang een rol in binnen- en buitenland. In artikelen van onder andere De NOS, Het AD en Het Parool wordt vaak over deze kwestie gesproken. Matthijs Pontier, van de Piratenpartij stelt op platform X: ‘’Aantal asielaanvragen blijft dalen; ook lager dan de prognoses. De afgelopen vier jaar vroegen er nooit zo weinig mensen asiel in Nederland aan als nu. In de rest van Europa zie je dezelfde trend.’’ Deze claim blijkt deels onwaar te zijn.
Allereerst is het belangrijk om de verschillen tussen een vluchteling en een asielzoeker op een rijtje te zetten. Je bent een vluchteling als je je land van herkomst ontvlucht vanwege gegronde vrees voor vervolging wegens je ras of nationaliteit, godsdienst, politieke overtuiging of het behoren tot een bepaalde sociale groep. Je kunt in je eigen land geen bescherming krijgen van de overheid tegen deze vervolging of de overheid is verantwoordelijk hiervoor.
Een asielzoeker vraagt bescherming aan in een ander land, maar er is nog niet bepaald of hij of zij inderdaad internationale bescherming nodig heeft. Het land waar asiel is aangevraagd onderzoekt of de asielzoeker inderdaad bescherming nodig heeft, op basis van het VN Vluchtelingenverdrag.
Binnenland
Nederland neemt voor ongeveer 4% van de asielzoekers binnen de Europese Unie de verantwoordelijkheid. De rest wordt verdeeld over de andere lidstaten van de Europese Unie. Carolus Grütters, gespecialiseerd in asiel- en migratierecht op de Radboud Universiteit: ‘’Als er op het ene moment 1.000.000 vluchtelingen verdeeld moeten worden, dan zal Nederland er ongeveer 40.000 opvangen.’’ Dit zal dus betekenen dat als er 500.000 vluchtelingen verdeeld moeten worden, dat Nederland er ongeveer 20.000 zal opvangen. Het aantal daalt dus, maar het procentuele aandeel blijft hierbij hetzelfde. ‘’Het hangt er dus enorm van af of je kijkt naar de absolute of relatieve aantallen. Het is lastig om achtereenvolgende jaren, in absolute aantallen, met elkaar te vergelijken.’’ Aldus Grütters.
Pontier verwijst in zijn claim naar een artikel van het Parool. In dit artikel worden er absolute aantallen aangehaald. Hierin is inderdaad een daling te zien; maar volgens Grütters is dit vrij normaal. ‘’Het aantal asielzoekers is al jaren aan het schommelen. Het ene jaar is het wat hoger dan het andere jaar.’’ Dit gaat samen met onveilige situaties door oorlog of andere conflicten.
Europese cijfers asielbeleid
In het artikel van Het Parool worden ook buitenlandse cijfers aangehaald. Dit jaar staken er namelijk minder migranten de Middellandse Zee over naar Europa. ‘’In het tweede kwartaal van 2024 ging het om 37.655 mensen, becijferde de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM). Dat is 35 procent minder dan in dezelfde periode in 2023 en ook minder dan het jaar daarvoor.’’ Dit zijn daarentegen alleen de cijfers van mensen die een overtocht over zee maken. De cijfers van asielaanvragen zijn niet te lezen in het artikel.
Als je kijkt naar cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), is te lezen dat het aantal asielaanvragen in de Europese Unie in de afgelopen vier jaar gestegen zijn. Dit zou dus aantonen dat de claim deels onwaar blijkt te zijn. Ook meldt de Sociaal-Economische Raad (SER) dat het aantal asielaanvragen in de Europa is gestegen. ‘’De 27 EU-lidstaten hebben in 2023 een stijging van 20 % ten opzichte van 2022 aan asielaanvragen geregistreerd. In 2023 is Duitsland koploper op het gebied van asielaanvragen, gevolgd door Spanje, Frankrijk en Italië. Deze vier EU-lidstaten waren samen goed voor bijna driekwart van alle eerste asielaanvragers in de EU.’’ Dit ziet Grütters ook: ‘’Als je kijkt naar de procentuele instroom, dan kun je zeggen dat sommige landen juist meer en andere landen juist minder asielzoekers opvangen.’’
Conclusie
De claim van Pontier blijkt dus deels onwaar te zijn. Het eerste deel wat gaat over de Nederlandse cijfers blijkt waar te zijn, maar het tweede deel van de claim is te ongenuanceerd. In de claim wordt er namelijk gesproken over het aantal asielaanvragen binnen Europa, alleen wordt er in het artikel gefocust op de tocht over de Middellandse Zee. Dit geeft een vertekend beeld.
Ik heb Matthijs Pontier ook persoonlijk benaderd om te achterhalen waar hij de informatie over Europa uit zijn claim vandaan heeft gehaald. Echter refereert hij alleen maar naar de cijfers uit het artikel wat hij in zijn claim aanhaalt.
Bronnenlijst:
- Claim Matthijs Pontier:
- Carolus Grütters:
- Gespecialiseerd in asiel- en migratierecht op de Radboud Universiteit
- https://www.ru.nl/personen/grutters-c
- Documentaire bronnen:
