bron foto: Pexels, Pizabay
Bewering

Stress is niet te bestrijden met een cursus, maar wel met rust.

Oordeel

Niet juist

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op moment van publicatie.

Bron van de bewering
De uitspraak komt uit het opiniestuk ‘Arbo Unie: stress niet te bestrijden met cursus, wel met rust’, gepubliceerd op AD.nl. In dat stuk wordt gesteld dat herstel vooral volgt uit rust, terwijl trainingen of cursussen weinig zouden bijdragen.

Voor deze factcheck zijn drie bronnen gebruikt: het TNO-whitepaper: Werkstress terugdringen met een aanpak op maat(bron 1), mondeling interview van stress- en burn-outcoach Miriam Dijst (bron 2) en het wetenschappelijk artikel van Ryan & Bergin (2017) uit PubMed over interventies bij stress (bron 3).

Onderzoek
Uit het TNO-whitepaper blijkt dat langdurige stress zelden afneemt door enkel rust. TNO benadrukt dat werkstress ontstaat door een combinatie van organisatie- en individuele factoren en dat herstel een aanpak vraagt die aansluit bij de oorzaak. Daarvoor zijn maatwerkroutes nodig, variërend van werk gerelateerde maatregelen tot gedragsinterventies. Het rapport beschrijft dat enkel thuisblijven zonder gerichte ondersteuning herstel vertraagt en soms zelfs belemmert.

Stress- en burn-outcoach Miriam Dijst ziet in haar praktijk dat rust alleen vaak averechts werkt bij mensen met chronische stress. Volgens haar ontstaat er dan een verkeerd beeld van wat iemand in deze fase nodig heeft.

Miriam zegt hierover:
‘Wanneer iemand al langere tijd stressklachten heeft, staat het lichaam in de overlevingsstand. Dan kun je iemand wel zeggen dat die moet uitrusten, maar dat lukt fysiologisch helemaal niet. Rust nemen werkt dan niet, omdat het stresssysteem daarvoor te actief is.’

Ze legt uit dat mensen die weken of maanden thuisblijven vaak geen verbetering ervaren:
‘Veel cliënten die bij mij komen, hebben van een bedrijfsarts of leidinggevende gehoord: “Meld je maar ziek en rust maar goed uit.” Maar iemand met chronische stress kan daar niets mee. Die wordt juist nóg bewuster van de onrust in het lijf, de snelle ademhaling en een hart dat tekeergaat.’

Volgens haar gaat hierdoor kostbare tijd verloren:
‘Als ik vervolgens het stressniveau meet, zie ik dat het nog net zo hoog is als maanden daarvoor. Dat is zonde, want hoe langer het brein onder stress staat, hoe meer de breinfuncties achteruitgaan en hoe langer herstel gaat duren.’

Dijst benadrukt dat eerst het stressniveau omlaag moet door gerichte begeleiding, gevolgd door aandacht voor piekergedrag, onderliggende patronen en de diepere oorzaak van die patronen:
‘Je kunt iemand een mooie methode leren om grenzen aan te geven, maar als daaronder het gevoel zit dat je anderen belast wanneer je dat doet, dan blijft iemand terugvallen. Pas als je ook dat schuldgevoel oplost, ontstaat blijvende verandering.’

Het wetenschappelijk artikel van Ryan & Bergin (2017) laat zien dat diverse interventies waaronder trainingen gericht op aandacht, ontspanning en gedragsverandering aantoonbaar bijdragen aan vermindering van stress. De auteurs tonen dat programma’s met gestructureerde begeleiding het stresssysteem daadwerkelijk beïnvloeden en dat herstel toeneemt wanneer technieken worden aangeleerd én herhaald onder professionele begeleiding. Rust zonder verdere interventie wordt in dit onderzoek niet als effectieve langetermijnstrategie aangemerkt.

Samen laten de drie bronnen zien dat een cursus of training die oppervlakkig blijft, weinig effect heeft, maar dat goed opgebouwde programma’s met persoonlijke begeleiding, oefening en aandacht voor dieperliggende patronen wel bijdragen aan structureel herstel. Rust heeft uiteraard waarde, maar uitsluitend rust is ontoereikend bij chronische stress.

Conclusie
De bewering dat stress niet te bestrijden is met een cursus maar wel met rust is niet juist.

Rust kan ondersteunen, maar is bij chronische stress onvoldoende. Zowel TNO als wetenschappelijk onderzoek benadrukt dat maatwerkinterventies, praktische begeleiding en aandacht voor onderliggende patronen nodig zijn om het stressniveau duurzaam te verlagen. Informatie van stresscoach Miriam Dijst sluit hier volledig bij aan: pas wanneer begeleiding gericht werkt aan fysiologie, gedrag en de diepere laag waar stress ontstaat, volgt herstel.