Op 13 november 2025 plaatste RTV Maastricht een artikel met de claim dat dagelijks één glas frisdrank drinken de kans op een hoge bloeddruk met bijna 29% verhoogt. Deze conclusie is gebaseerd op een onderzoek van het Maastricht UMC+. In dit onderzoek werden de effecten van fructose uit frisdrank, fruit en vruchtensap met elkaar vergeleken. Omdat dit cijfer alarmerend klinkt, is het belangrijk om te onderzoeken hoe stevig deze claim echt is.
Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie.
Oordeel:
Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie.
Oordeel: onnauwkeurig
Een stijging van 29 procent lijkt enorm, maar zonder context is het moeilijk te begrijpen wat dat betekent. Bovendien is het de vraag of één glas frisdrank daadwerkelijk zoveel invloed heeft op de bloeddruk, of dat de claim kort door de bocht is geformuleerd. Daarom ben ik nagegaan hoe dit percentage precies tot stand komt, en wat het onderzoek daarover daadwerkelijk zegt.
Gevonden gegevens over de claim
De claim in het artikel is gebaseerd op een onderzoek van Maastricht UMC+, die is gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Clinical Nutrition. In het eerste deel van het onderzoek analyseerden de onderzoekers gegevens van ruim 5800 volwassenen uit Zuid-Limburg. Hierbij is gekeken naar de hoeveelheid fructose die zij binnenkregen uit drie bronnen: frisdrank, fruit en vruchtensap. Uit dit onderzoek blijkt dat bij 10 gram fructose uit frisdrank per dag het risico op een hoge bloeddruk 29% hoger ligt.
Deze cijfers komen rechtstreeks uit de analyse van volwassenen van 40 tot 75 jaar uit Zuid-Limburg, maar het gaat om een relatieve risicoverhoging. Dat betekent dat het percentage alleen iets zegt over het verschil tussen deze twee onderzochte groepen, en niet over hoe groot het daadwerkelijke risico op een hoge bloeddruk is voor een individu.
Daarnaast deden de onderzoekers een tweede experiment onder 21 gezonde proefpersonen. Zij kregen vier keer dezelfde hoeveelheid fructose, maar in verschillende vormen: appel, appelmoes, appelsap en als pure fructose opgelost in water (zoals in frisdrank). Alleen de fructose opgelost in water veroorzaakte een duidelijke hogere stijging van de bloeddruk. De onderzoekers verklaren dit doordat heel fruit, in tegenstelling tot frisdrank, naast fructose ook vezels, vitamines en antioxidanten bevat. Die zorgen ervoor dat de suiker langzamer wordt opgenomen en dat de bloedvaten tegelijkertijd worden beschermd. Frisdrank mist deze beschermende stoffen, waardoor het lichaam er sneller en sterker op reageert.
Wat blijkt uit andere onderzoeken?
Om te bepalen hoe uitzonderlijke de bevinding vanuit Maastricht UMC+ is, heb ik gekeken naar eerdere studies. Een grote meta-analyse uit British Journal Of Nutrition laat zien dat elke extra portie suikerhoudende dranken per dag het risico op een hoge bloeddruk met ongeveer 8% verhoogt. Een systematisch review uit Journal Of The American Heart Association bevestigt dat frisdrank een ongunstige invloed kan hebben op de bloeddruk, terwijl vruchtensap vaak milder uitpakt en fruit zelfs een beschermend effect kan hebben op de bloeddruk.
Er bestaan ook eerdere nieuwsberichten die hogere cijfers noemen en frisdrank linken aan hoge bloeddruk. Zoals een artikel van HLN, waarin sprake is van een 70% hoger risico bij jongeren die meerdere blikjes per dag drinken. Zulke extremere percentages komen vooral voor bij een veel hogere inname dan één glas per dag en laten eigenlijk zien dat hoe meer frisdrank iemand drinkt, hoe sterker het risico stijgt.
Volgens Dave Krajenbrink van de Hartstichting bevestigt de studie vooral bestaande voedingsadviezen. “Frisdrank verhoogt gezondheidsrisico’s, terwijl suikers uit heel fruit geen probleem vormen. Dit onderzoek laat opnieuw zien dat vruchtensap minder schadelijk is dan frisdrank, maar dat fruit eten altijd de beste optie blijft.”
Conclusie
Het onderzoek van Maastricht UMC+ laat zien dat suikerhoudende frisdrank een meetbaar effect kan hebben op de bloeddruk. Het cijfer van 29 procent komt daadwerkelijk uit hun analyse, maar zonder context kan het verkeerd worden geïnterpreteerd. Het gaat om een relatieve risicoverhoging: het zegt alleen iets over het verschil tussen twee onderzochte groepen volwassenen van 40 tot 75 jaar, niet over hoe groot het daadwerkelijke risico voor één persoon is. Daarnaast laat de studie een verband zien, geen direct oorzaak-gevolg, en gaat het om één specifieke onderzoeksgroep.
De claim is daarom niet onjuist, maar onnauwkeurig. De kern van de claim klopt, maar doordat er belangrijke nuance ontbreekt, ontstaat er een overdreven beeld van de grootte en directheid van het effect van één glas frisdrank per dag.
