Zie ginds komt de stoomboot… Dit weekend komt de Sint weer in ons land. Hij verlaat Spanje om in het koude Nederland cadeautjes, pepernoten en ander strooigoed te schenken aan de brave kinderen. Dit doet hij tot en met 5 december om dan grandioos uit te pakken op pakjesavond, en dan op naar België, Duitsland en Frankrijk. Want ja, Sinterklaas wordt niet alleen in Nederland gevierd.

In heel Europa worden al eeuwen lang allerlei variaties gevierd op het sinterklaasfeest.
Vooral in Nederland en België is het feest een belangrijk deel van de cultuur. In Duitsland is die populariteit wel minder vertelt Sybille Deselears van het Goethe instituut. Zij zegt dat in Duitsland en Oostenrijk de Weihnachten (kerst) veel belangrijker zijn. Ook vertelt ze dat in Duitsland en Oostenrijk Nikolaustag echt nog duidelijk een christelijk feest is. Veel kerken organiseren daar ook de festiviteiten. Ook bijvoorbeeld in Frankrijk is die connectie nog goed duidelijk. Daar rijd de Sint op een ezel, net als Jezus.

Piet met vele gezichten

In Nederland zijn we bekend met de knecht van de Sint namelijk Piet. De amicale vriend van Sinterklaas met felgekleurde kleding die de Goedheiligman ondersteunt met het uitdelen van cadeau’s en snoep. In andere landen komt Sinterklaas ook met een kompaan ,maar die ziet er vrijwel altijd anders uit. Dat terwijl Sint Nicholas grotendeels dezelfde uiterlijke en karakteristieke kenmerken houdt, namelijk die van een oude bisschop. In vooral het noordelijke deel van Duitsland wordt Nikolaus vergezeld door knecht Ruprecht. Een man met een grote zwarte kap op en de roe in de hand. Over de grens in Frankrijk heb je een soort vergelijkbaar figuur, hier heet hij Père Fouettard. In Oostenrijk en Beieren (zuid Duitsland) komt de Sint met een soort beest met horens een symbool voor de duivel genaamd Krampus. In deze landen gaat het verhaal over een strijd tussen het goed en kwaad. Waarin Sint Nicholaas, als heilige bisschop, het goed symboliseert en Ruprecht en Krampus, als duistere demonische figuren, het kwaad.

Discussie

In Nederland is het ondertussen een jaarlijkse traditie. De zwartepietendiscussie. Is er in andere landen ook discussie over oude tradities bij het sinterklaasfeest? In Belgie hebben ze ook Zwarte Piet, maar Jorijn Neyrinck van immaterieel erfgoed in vlaanderen zegt dat er wel over wordt gedebatteerd maar heel weinig. Ze vertelt dat twee generaties geleden er al roetveegpiet was en dat die transitie heel gelijdelijk daar ging zonder discussie.

Hoe zit het met de krampus? Die ziet er vrij angstaanjagend uit, is dat wel pedagogisch verantwoord? Volgens Marcus Vankan niet. Hij heeft veel boeken geschreven over sinterklaas en is ook overal in Europa bij verschillende feesten geweest. Hij zegt echter dat er geen sprake is van echte controverse rondom de krampus. De traditie wordt in de Alpen warm ontarmt. Deselears zegt wel dat het feest dusdanig is aangepast. Vroeger kwammen de Krampussen en Ruprechten zomaar onaangekondigd bij mensen naar binnen. Nu wordt dat wel gepland en bespreken de ouders ook hoe eng het mag zijn voor de kinderen.

Bekijk hier de reportage over verschillende Sinterklaas tradities in Nederland: