Stel je voor: je loopt ontspannen door de stad, genietend van de drukte om je heen. Plotseling hoor je geschreeuw en scheldwoorden. Twee mensen staan met elkaar te bekvechten. Wat doe jij? Loop je door of grijp je in? Wat weerhoudt mensen van ingrijpen?.

Onderzoek naar conflicten op straat toont aan dat omstanders een cruciale rol spelen in het oplossen van de ruzie. Wanneer iemand durft te bemiddelen, leidt dat in negen van de tien gevallen tot een oplossing. Dit blijkt uit uitgebreid onderzoek van Peter Ejbye-Ernst, die camerabeelden van openbare ruzies heeft geanalyseerd.

Rol van de omstanders

Maar waarom grijpen we niet altijd in? Het zogenaamde ‘omstanderseffect’ speelt hierbij een grote rol. Hoe meer mensen aanwezig zijn, hoe kleiner de kans is dat iemand actie onderneemt. We denken vaak: ‘Er zal vast wel iemand anders zijn die iets doet’. Toch zijn er ook factoren die de kans op ingrijpen vergroten. Zo speelt een persoonlijke band met één van de ruziemakers een belangrijke rol. Als je een vriend(in) ziet die in de problemen zit, ben je eerder geneigd om te helpen, dan wanneer dit een vreemde is. Ook de ernst van de situatie kan van invloed zijn op de hulp die er geboden wordt. Bij ernstig geweld zullen mensen eerder geneigd zijn om de politie te bellen, of zelf in te grijpen?.

Kortom, of we al dan niet ingrijpen bij een ruzie op straat, hangt af van een complex samenspel van factoren, zoals het omstanderseffect, persoonlijke betrokkenheid en de ernst van de situatie. Het is een onderwerp waar nog waar nog veel over te zeggen valt.

In onderstaande video is het sociale experiment te zien.