Steeds vaker horen we dat lonen de inflatie niet kunnen bijhouden, waardoor de koopkracht minder wordt. Tegelijkertijd claimt Debby van Son, namens Van Spaendonck, dat loonstijgingen en inflatie sinds 2018 vrijwel gelijk oplopen. Maar klopt dat wel?

29-01-2025, 14:21

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Bewering

Debby van Son stelt in een expertquote via ANP en in een artikel van SV Salaris Vanmorgen, dat het modale inkomen sinds 2018 met 25% is gestegen, terwijl de inflatie in diezelfde periode 24% bedroeg. Volgens haar betekent dit dat lonen en inflatie in grote lijnen gelijk oplopen.

Oordeel

De bewering is deels waar, maar te kort door de bocht. Hoewel de loonstijging de inflatie op langer termijn gemiddeld op grote lijnen lijkt te volgen, zijn er belangrijke nuances die haar bewering vertekenen.

Bron van de bewering

De claim van Van Son is gebaseerd op de loonindex van Van Spaendonck, die maandelijks data analyseert van meer dan 1,2 miljoen loonstroken uit 145.000 Nederlandse bedrijven.

Waarom is de factcheck deels waar?

Uit gegevens van Van Spaendock blijkt dat het modale inkomen met 25% groeide, terwijl de inflatie diezelfde periode 24% bedroeg. Dit houdt in dat de lonen in grote lijnen een gelijke stijging heeft met de stijgende kosten van levensonderhoud, dit is vooral terug te zien in de periode van 2018 tot 2021.

Echter, andere instanties zoals het CPB en DNB plaatsen kanttekeningen bij dit beeld. Het CPB (Centraal Planbureau) heeft voorspelt dat de inflatie zal dalen tot 3,2% in 2025, en deze voorspelling is inmiddels realiteit geworden. Tegelijkertijd zijn de lonen bezig met een inhaalslag na de inflatiepeak in 2022, waarbij de lonen nog iets onder het niveau van 2021 liggen.

Daarnaast zien we in de data van het CPB dat de inflatie de afgelopen jaren verschillende pieken heeft gehad. Zo is de inflatie van 2,7% naar 10% gestegen in 2022, wat een aanzienlijke verhoging is. Terwijl de cao-lonen slecht van 1,9 naar 3,5% stegen, waaruit je kan concluderen dat de loonstijgingen niet in lijn waren met de explosieve stijging van de inflatie.

Voormalig econoom Erik Steenhuis reageert op de bewering van Van Son. Hij stelt dat loonstijgingen niet voor iedereen hetzelfde zijn:  ‘Loonstijgingen zijn ook afhankelijk van de schaarste op de arbeidsmarkt, dus sectoren die moeilijk aan personeel komen. Dan zullen de werkgevers meer bereidt zijn om meer loon te geven, omdat ze de vraag van goederen niet aan kunnen.’ Het modale loon is niet representatief voor alle werknemers. Mensen met een lage inkomen hebben te maken met een relatief hogere inflatie, vooral door de stijgende kosten van basisbehoeften zoals energie en huur. Volgens CPB en DNB hebben juist deze groepen sinds 2021 koopkrachtverlies.

Conclusie:

De bewering dat lonen en inflatie gelijk oplopen is niet geheel waar. Op de lange termijn lijken loonstijgingen en inflatie grotendeels gelijk op te gaan, maar er zijn belangrijke uitzonderingen. De coronacrisis zorgde bijvoorbeeld voor een sterke stijging van de inflatie (CPI), terwijl lonen achterbleven. Bovendien verschillen loonstijgingen per sector, waarbij schaarste op de arbeidsmarkt een belangrijke factor is.

Dataverantwoording:

Deze factcheck gebruikt data uit de Macro Economische Verkenning 2025 van het CPB. De cijfers over loonontwikkeling en inflatie zijn gebaseerd op cao-lonen in de marktsector en de consumentenprijsindex (CPI).

Hoewel het CPB een betrouwbare bron is, zijn er beperkingen: niet alle werknemers vallen onder cao-lonen, daarnaast verschilt de koopkracht per inkomensgroep. De data geeft een goed algemeen beeld van de stijgingen van loon en inflatie, maar bevat onzekerheden.

Geraadpleegde bronnen: