Op een recent symposium verklaarde Bas Philipse, manager Nutritie en Innovatie bij Voergroep Zuid, dat Nederland ‘met gemak’ de Europese klimaatdoelstellingen gaat halen. Maar klopt deze uitspraak? Deze factcheck wijst uit dat dit nog niet zo makkelijk ligt als lijkt.
Waar komt deze bewering vandaan?
Philipse deed zijn uitspraak tijdens een symposium afgelopen week. De CO2-uitstoot van de varkenssector is sinds 1990 met 50% gereduceerd. Volgens hem bewijst dit dat Nederland als geheel op koers ligt om de EU-klimaatdoelen te halen. De EU-lidstaten hebben met elkaar afgesproken dat de EU in 2030 minimaal 55% minder moet uitstoten.
Om deze claim te controleren, hebben we eerst contact opgenomen met Philipse om te achterhalen waar hij zijn informatie vandaan heeft. Nadat hij bevestigde dat hij zich baseerde op het WUR-onderzoek, hebben we het rapport zelf bestudeerd en de betrouwbaarheid ervan geanalyseerd. Vervolgens hebben we gekeken naar bredere klimaatrapporten en gesproken met een deskundige.
Klopt deze interpretatie?
Het onderzoek van WUR is afkomstig van een gerenommeerde instelling en de conclusie dat de varkenssector haar CO₂-uitstoot met 50% heeft verminderd, is correct. Maar dit rapport gaat alleen over de varkenssector, terwijl de Europese klimaatdoelstellingen betrekking hebben op alle sectoren: industrie, energie, transport en meer. Dus in hoeverre klopt de link tussen de CO2-reductie in de varkenssector en het behalen van de Europese klimaatdoelstellingen?
Om een breder beeld te krijgen, hebben we gekeken naar het Klimaat- en Energieverkenning (KEV) 2023-rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Hieruit blijkt dat de kans dat Nederland in 2030 de EU-klimaatdoelstelling haalt, slechts 5% is. Daarnaast waarschuwen andere bronnen, zoals Rob Jetten die in een artikel van BNNVARA werd aangehaald, dat beleidswijzigingen van het nieuwe kabinet de CO₂-reductie bemoeilijken. Beleidsmaatregelen die de CO2-uitstoot beperken, zoals hogere prijzen op de uitstoot, worden teruggedraaid, wat de kans verkleint dat Nederland zijn klimaatdoelen haalt.
Wat zeggen deskundigen?
Om de claim verder te onderzoeken, hebben we gesproken met Gerard Schut, woordvoerder van het PBL. Hij benadrukt dat de varkenssector slechts een klein deel van de totale uitstootreductie beslaat. “De landbouw draagt ongeveer 20% bij aan de nationale uitstootreductie en de varkenssector is daar maar een fractie van.”
Hij noemt de redenering van Philipse een “non sequitur” – volgens Schut onderbouwd de claim op geen enkele manier de conclusie. Of, zoals hij het in begrijpelijke taal stelt: “Dit slaat nergens op.”
Het totale plaatje
Hoewel de varkenssector haar CO2-uitstoot aanzienlijk heeft verminderd, kan dit niet worden gegeneraliseerd naar de gehele nationale uitstoot en aantonen dat Nederland als geheel op schema ligt om de Europese klimaatdoelstellingen te halen. Klimaatbeleid beslaat meerdere sectoren, zoals transport, industrie, gebouwen en energie. Volgens zowel het PBL als externe analyses is de kans op het behalen van de klimaatdoelstelling momenteel zeer klein.
Conclusie
De claim van Bas Philipse dat “Nederland met gemak de Europese klimaatdoelstellingen haalt” is ongefundeerd. De link die hij legt tussen de CO2-uitstoot van de varkenssector en het behalen van de Europese klimaatdoelstellingen is fout. Maar er kan ook niet met volle overtuiging gezegd worden dat Nederland de Europese klimaatdoelstellingen voor 2030 NIET gaat halen, de kans is heel nihil.. maar niet onmogelijk.
