‘Volwassenen met ADHD leven veel korter.’ Deze claim verscheen als kop van een artikel op Scientias.nl, geschreven door Jeannette Kras. Zij baseert haar bewering op een onderzoek van de Deense wetenschapper Sören Dalsgaard, gepubliceerd in het medische tijdschrift The Lancet. Dit roept echter vragen op: is ADHD daadwerkelijk de oorzaak van een kortere levensverwachting, of is er sprake van andere factoren die hier invloed op hebben.

Wat zegt het onderzoek?

Er zijn verschillende onderzoeken die laten zien dat volwassenen met ADHD een kortere levensverwachting hebben. De studie waar Kras naar verwijst, stelt dat de levensverwachting van mensen met ADHD gemiddeld 2 tot 13 jaar korter kan zijn, afhankelijk van de ernst van de symptomen. Dit zou komen door verhoogd risicogedrag bij mensen met ADHD, zoals impulsiviteit, verkeersincidenten, verslavingen en zwakke mentale gezondheid.

Het is dus niet ADHD zelf dat direct levens verkort, maar eerder de indirecte gevolgen van de stoornis.

Claudia Eweg, psycholoog, aan het woord

Om dit verder te onderzoeken, sprak ik met Claudia Eweg, een psycholoog van De Hoop, met veel ervaring in het diagnosticeren en behandelen van ADHD. Psycholoog Eweg: “ADHD zelf is geen directe oorzaak van een kortere levensverwachting, het zijn de gedragsproblemen die daarmee samenhangen. Denk aan impulsiviteit en onoplettendheid, die voor gevaarlijke situaties zorgen. Bijvoorbeeld roekeloos rijden of onveilige keuzes maken in het verkeer.

Onderzoek naar levensverwachting van volwassenen met ADHD
Een recent onderzoek gepubliceerd in het British Journal of Psychiatry door O’Nions et al. (2024) geeft inzicht in de levensverwachting van volwassenen met gediagnosticeerde ADHD. De studie, die gebruikmaakt van gegevens uit de eerstelijnszorg in het VK, toont aan dat volwassenen met ADHD gemiddeld 6,78 jaar korter leven dan de algemene mannelijke bevolking en 8,64 jaar korter dan de algemene vrouwelijke bevolking. Volwassenen met ADHD hebben meer kans op mentale en fysieke gezondheidsproblemen, zoals hartziekten en depressie, wat voor een verkorte levensverwachting kan zorgen. Dit onderzoek laat zien dat volwassenen met ADHD een kortere levensverwachting kunnen hebben, maar het laat ook zien dat dit niet alleen door ADHD komt. Het is vaak ook het gevolg van andere risicofactoren.

Wat zeggen andere bronnen?

Ook het onderzoek van The American Journal of Psychiatry (Zohar & Levine, 2017) laat zien dat volwassenen met ADHD sneller risico lopen op verslavingsproblemen, waaronder misbruik van drugs en alcoholisme. Dit komt doordat volwassenen met adhd sneller te maken krijgen met impulsiviteit en moeite hebben met zelfcontrole.

Daarnaast wijst de studie op het verhoogde risico op andere gezondheidsproblemen, zoals hart- en vaatziekten, diabetes, en obesitas. Dit kan komen doordat volwassenen met ADHD moeite hebben met volhouden van een gezonde levensstijl, zoals regelmatig sporten. Bovendien hebben veel mensen met ADHD moeite met het behouden van een stabiele baan of het onderhouden van gezonde sociale relaties, wat voor stress en psychische problemen kan zorgen, die indirect de levensverwachting kunnen beïnvloeden.

Conclusie

De claim van Kras is gedeeltelijk waar. Het is inderdaad zo dat volwassenen met ADHD vaak een kortere levensverwachting hebben, maar dit komt niet direct door ADHD zelf. De verkorte levensduur kan komen door risicovol gedrag en gezondheidsproblemen die samenhangen met ADHD. De claim is misleidend, omdat ADHD zelf niet de directe oorzaak van een kortere levensduur is. Het is het bijbehorende gedrag dat een negatieve invloed kan hebben op de levensverwachting, en met de juiste behandeling kan dit risico sterk worden verminderd.

Oordeel

Gedeeltelijk waar, maar misleidend. ADHD kan indirect invloed hebben op de levensverwachting door risicovol gedrag, maar de stoornis zelf is niet de directe oorzaak van een kortere levensduur.

Bronnen:

• Eweg, C. (2025, februari 18). Persoonlijke communicatie.
• Kras, J. (z.d.). ADHD en sterfte. Scientias. Geraadpleegd van https://www.scientias.nl
• The Lancet. (z.d.). ADHD and mortality. The Lancet. Geraadpleegd op Mortality in children, adolescents, and adults with attention deficit hyperactivity disorder: a nationwide cohort study – The Lancet
• American Journal of Psychiatry. (2017). ADHD and substance use disorders. Geraadpleegd op ADHD Medication and Substance-Related Problems | American Journal of Psychiatry
• O’Nions, E., El Baou, C., John, A., Lewer, D., Mandy, W., McKechnie, D. G. J., Petersen, I., & Stott, J. (2024). Life expectancy and years of life lost for adults with diagnosed ADHD in the UK: Matched cohort study. British Journal of Psychiatry. Geraadpleegd op https://www.cambridge.org/core/journals/the-british-journal-of-psychiatry/article/life-expectancy-and-years-of-life-lost-for-adults-with-diagnosed-adhd-in-the-uk-matched-cohort-study/30B8B109DF2BB33CC51F72FD1C953739