‘Elke keer als je een glas cola drinkt ga je 12 minuten eerder dood.’ Dat werd gesuggereerd in de uitzending van 538 afgelopen, week en zij zijn niet de enige. Echter, bij nauwkeurig herlezen van het onderzoeksverslag blijkt dat deze uitspraak niet bewezen kan worden.
De bewering komt van een gezondheidsnutritionele index die de Universiteit van Michigan zelf ontwikkeld heeft. Hiervoor hebben ze 5800 producten onderzocht. Voor elk product hebben ze de afzonderlijke voedingsmiddelen geanalyseerd op basis van hun samenstelling om de voordelen of effecten van elk voedingsmiddel te berekenen. De index zet de informatie om in gewonnen of verloren minuten per portiegrootte van elk geconsumeerd voedingsmiddel. Ze ontdekten, net zoals met cola, dat één hotdog iemand 36 minuten aan ‘gezonde levensstijl’ kost, terwijl een handje noten van 30 gram een winst van 25 minuten gezonde levensstijl oplevert.
Voedselwetenschapper Inge van der Wurf geeft aan dat ze nog nooit zo’n berekening is tegengekomen en dat het belangrijk is om ook goed te kijken naar de inhoud van zo’n onderzoek. ‘Een bewering van minuten die van je leven afgaan is natuurlijk heel bijzonder’, vult ze aan.
Waar gaat het mis:
De media kwam dit onderzoek of deze uitspraak van derden tegen en is gaan kijken wat er door de universiteit zelf wordt geschreven over dit onderzoek, en daar gaat het fout. In de kop staat: ‘Individuele dieetkeuzes kunnen minuten, uren en jaren aan je leven toevoegen of wegnemen.’ Terwijl in de inhoud van zowel het artikel als het onderzoek zelf wordt gesproken over ‘gezonde levensstijl’ en niet je leven. Met ‘gezonde levensstijl’ bedoelen ze een toename van levensverwachting in goede kwaliteit en zonder ziekte en dus niet minuten van je leven. Ze spreken hierover de invloed van eten op de langere termijn. ‘Waarom de universiteit voor deze kop heeft gekozen, is mij onduidelijk, maar het waarschijnlijk om aandacht te krijgen voor het onderzoek’, aldus Van der Wurf.
Waarom is dit onderzoek uitgevoerd:
In Nederland sterven, net zoals in Amerika waar dit onderzoek heeft plaatsgevonden, veel mensen aan een ongezond voedingspatroon volgens CBS. Naar schatting draagt ongezonde voeding met ruim 8 procent bij aan de ziektelast in Nederland. Jaarlijks overlijden in Nederland ongeveer 12.900 mensen hieraan.
Het onderzoek legt de focus op: wat individuele eetkeuzes voor gevolgen kunnen hebben op je persoonlijke en milieu gezondheid. Zijn drastische dieetveranderingen nodig om onze individuele gezondheid te verbeteren en milieueffecten te verminderen? Met hun eigen index hebben ze gekeken hoe ze duidelijk kunnen maken wat voor invloed het kan hebben door er tijd aan vast te maken. Van der Wurf stemt wel in met een van de uitkomsten van het onderzoek: ‘De focus van dit onderzoek was of drastische dieetveranderingen nodig zijn om onze individuele gezondheid te verbeteren en milieueffecten te verminderen. Juist die kleine veranderingen in je dagelijkse eetgedrag kunnen helpen.’
Ultra bewerkt voedsel:
Ultra bewerkt voedsel blijkt volgens meerdere onderzoeken en artikelen slecht voor je te zijn’, het onderzoek bevestig dit ook. Hoewel media deze bewering hebben overgenomen, is stoppen of minderen lastig volgens het Voedingscentrum, omdat het meeste eten bewerkt is. Wat je eet heeft invloed op je gezondheid, maar naast eten speelt je dagelijkse leven ook een grote rol. Een vrouw kan 96 worden en ongezond eten, omdat er naast voedsel veel andere factoren meespelen’, vertelt van der Wurf. Het onderzoek bevestigt dit en benadrukt dat eetkeuzes invloed hebben op zowel persoonlijke gezondheid als die van de planeet.
Van der Wurf zegt: ‘Kleine veranderingen in je dagelijkse voedingspatroon kunnen goed helpen en motiveren mensen beter dan waarschuwingen over ziektes op lange termijn. Mensen willen korte termijneffecten zien.’ Ze weet niet of het helpt om er tijd bij aan te plakken, maar benadrukt dat het belangrijk kan zijn voor mensen om te zien dat ze aan een gezond leven werken en de tijd als beloning zien, wat vaak goed werkt.
Concluderend
Er is geen wetenschappelijk bewijs dat het drinken van een blikje cola precies 12 minuten van je leven afneemt. De bewering is door de media onnauwkeurig overgenomen. Het idee dat individuele voedingsmiddelen direct meetbare invloed hebben op de levensduur is niet onderbouwd. Wat vooral telt, is dat we ons voedingspatroon in het algemeen gezond en gevarieerd houden en dat we ons bewust zijn van de lange termijneffecten van onze eetgewoonten. Dus de stelling is niet bewezen en incorrect overgenomen.
Verantwoording bronnen:
Voedingscentrum. (n.d.). Is onbewerkt, zonder pakjes, zakjes en kant-en-klaarmaaltijden altijd gezonder?Voedingscentrum. https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/is-onbewerkt-zonder-pakjes-zakjes-en-kant-en-klaarmaaltijden-altijd-gezonder-.aspx
University of Michigan School of Public Health. (2021). Individual dietary choices can add or take away minutes, hours, years of life. Pursuit. https://sph.umich.edu/pursuit/2021posts/individual-dietary-choices-can-add-or-take-away-minutes-hours-years-of-life.html
Jarmul, S., Dangour, A. D., & Haines, A. (2021). The global health and environmental impacts of dietary choices. Nature Food, 2(10), 772-783. https://www.nature.com/articles/s43016-021-00343-4.epdf?sharing_token=KK6gr_-3b5NDARKYIwXX_NRgN0jAjWel9jnR3ZoTv0M_JH_HZOIYshU13s2Xd2Y9TE21QHv8Bcct_cXn-TOmD1rn3UqTSHg8_XhT9-Bj8dcc7F_9PaZNaDFPPa9rgv9U-cQfo7a7ISVxY01_fCRNnhtvyFPbc4RZfNK6D_wrMYA%3D
Instagram. (n.d.). Reel. Instagram. https://www.instagram.com/reel/DG3KFloR9_z/?utm_source=ig_web_copy_link&igsh=MzRlODBiNWFlZA==
Hindustan Times. (2021). Coke takes 12 minutes, hot dog 36 minutes off your life. Which other foods are shortening your lifespan? See full list. Hindustan Times. https://www.hindustantimes.com/lifestyle/health/coke-takes-12-minutes-hot-dog-36-minutes-off-your-life-which-other-foods-are-shortening-your-lifespan-see-full-list-101734255939029.html
Amayzine. (2025). Whaat! Zoveel minuten van je leven kost het drinken van 1 cola, blijkt uit onderzoek. Amayzine. https://amayzine.com/nl/2025/whaat-zoveel-minuten-van-je-leven-kost-het-drinken-van-1-cola-blijkt-uit-onderzoek/
van der Wurf, I. (2025). Universitair docent en voedingswetenschapper, Open Universiteit. Mondelinge bron.
Vrije Universiteit Amsterdam. (n.d.). Ultrabewerkt voedsel: overal snel, gemakkelijk én ongezond snacken. Retrieved from https://research.vu.nl/en/publications/ultrabewerkt-voedsel-overal-snel-gemakkelijk-én-ongezond-snacken-
Centraal Bureau voor de Statistiek. (2023). 2. (On)gezond eten. Retrieved from https://www.cbs.nl/nl-nl/longread/rapportages/2023/on–gezonde-leefstijl-2022-opvattingen-motieven-en-gedragingen/2–on–gezond-eten
