​Nederland wordt steeds vatbaarder voor natuurbranden door aanhoudende droogte en klimaatverandering. Terwijl het aantal branden stijgt, rijst de vraag: Waar komt dit door en hoe kunnen we dit tegenhouden? Bosbrandexpert Sander Veraverbeke legt uit hoe klimaatverandering het risico op natuurbranden vergroot en waarom Nederland nu al maatregelen neemt om toekomstige branden te voorkomen.

Door klimaatverandering worden bosbranden steeds normaler in Nederland. De aanhoudende droogte, hogere temperaturen en veranderende weersomstandigheden maken onze natuurgebieden kwetsbaarder voor vuur. In heel 2024 waren er 211 natuurbranden, en dit jaar zijn er in maart al meer dan 80 geweest. Experts waarschuwen: dit is geen toeval, maar een trend.

Klimaatverandering

Sander Veraverbeke is aardwetenschapper en bosbrandexpert aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij doet onderzoek naar de impact van klimaatverandering op natuurbranden en bestudeert hoe extreme droogte en hitte de kans op branden vergroten. Zijn werk richt zich niet alleen op Nederland, maar ook op internationale bosbranden, zoals in Canada en Siberië. Veraverbeke is een voorstander van het combineren van wetenschappelijk onderzoek met nieuwe technologieën, zoals satellietbeelden en drones, om bosbranden beter te begrijpen en sneller te bestrijden.  “Door de warmere zomers drogen bodems en planten steeds sneller uit. Dit betekent dat een klein vonkje genoeg kan zijn om een groot gebied in brand te zetten,” legt hij uit. “Met satellieten en drones kan bijvoorbeeld beter in de gaten worden gehouden waar het risico op branden het grootst is.”

Volgens Veraverbeke spelen verschillende factoren een rol bij de toename van natuurbranden. “Niet alleen extreme hitte, maar ook de veranderende neerslagpatronen hebben invloed. We zien dat regen vaak in korte, hevige buien valt, waardoor de grond het water minder goed opneemt. Dit zorgt ervoor dat de vegetatie sneller uitdroogt en brandgevaarlijker wordt.”

Is Nederland goed voorbereid?

Hoewel bosbranden hier minder vaak voorkomen dan in Zuid-Europa of Australië, is de vraag of Nederland klaar is voor grotere en intensere natuurbranden. Volgens Veraverbeke zijn er al belangrijke stappen gezet. “Nederland heeft een goed georganiseerde brandweer en werkt steeds meer met nieuwe technologieën om branden vroeg te detecteren. Dat is iets waar veel andere landen nog niet zo ver in zijn,” legt hij uit.

Toch blijven er uitdagingen. Sommige natuurgebieden, zoals de Veluwe en de Brabantse bossen, zijn extra kwetsbaar door hun droge zandgrond en dichte vegetatie. “Mensen denken vaak dat we branden met maatregelen volledig kunnen stoppen, maar de werkelijkheid is dat branden nooit helemaal te voorkomen zullen zijn,” zegt Veraverbeke.

De komende jaren zal moeten blijken hoe Nederland omgaat met de toenemende dreiging van natuurbranden. De combinatie van betere preventie, technologische innovaties en bewustwording kan helpen om de risico’s te beperken. Maar één ding is zeker: klimaatverandering maakt natuurbranden steeds vaker een Nederlands probleem.