Bewering
Een glas water na je kopje koffie helpt de verkleuring van je tanden tegen te gaan.

Oordeel
Grotendeels onwaar

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie.

Voor veel mensen is koffie een onmisbaar onderdeel van de dag. Of het nu gaat om een snelle espresso in de ochtend of een cappuccino tijdens een werkoverleg, koffie helpt ons scherp en energiek te blijven. Maar er is ook een nadeel: koffie staat bekend als een van de grootste boosdoeners als het gaat om tandverkleuring. Volgens een artikel op Men’s Health, geschreven door Roos Hooijer, zou je dit eenvoudig kunnen voorkomen door na elk kopje koffie een glas water te drinken. Maar is dat echt zo?

Oorzaken van tandverkleuring door koffie
Koffie bevat stoffen die niet alleen zorgen voor een bittere smaak en de donkere kleur, maar ook een nadelig effect hebben op de tanden. Tandarts en implantoloog Kristian Naranjo bij mondzorgcentrum Den Haag vertelt: ‘’Koffie bevat tannine, moleculen die zich kunnen binden aan mineralen zoals het tandglazuur. Doordat het glazuur microscopische putjes en ribbeltjes heeft, kunnen deze tannine en andere voedingsdeeltjes zich hieraan hechten, wat verkleuring van de tanden veroorzaakt.’’ Daar komt bij dat cafeïne de speekselproductie vermindert, terwijl speeksel normaal gesproken helpt om de mond schoon te spoelen. Minder speeksel verhoogt dus het risico op verkleuring. Dit wordt ook bevestigd door een studie gepubliceerd in ScienceDirect (2004), waarin werd aangetoond dat koffie, door onder andere de aanwezigheid van chromogenen en tannine, aanzienlijk bijdraagt aan tandverkleuring.

Studies
In een studie gepubliceerd in het Journal of Esthetic and Restorative Dentistry in 2018, werd onderzocht of het spoelen met water na het drinken van koffie verkleuring van tanden kan verminderen. Het spoelen met water helpt gedeeltelijk om deze pigmenten (tannine) van het tandoppervlak te verwijderen, maar het effect is zeer beperkt. Hoewel het een preventieve werking heeft, is het niet genoeg om verkleuring volledig te voorkomen. Het belangrijkste voordeel van deze methode is dat hoe sneller je na het drinken spoelt, hoe effectiever het is in het weghalen van de oppervlakkige pigmenten. Echter, water heeft geen invloed op de hardheid van het tandglazuur, wat betekent dat het glazuur nog steeds kwetsbaar blijft voor slijtage door de koffie.

Daarnaast blijkt uit onderzoek van ProQuest (2021) dat speeksel een veel grotere rol speelt bij het tegengaan van tandverkleuring dan water. In het onderzoek werden tanden blootgesteld aan verkleurende stoffen zoals koffie waarna de invloed van speeksel en water werd vergeleken. Speeksel bleek dankzij enzymen bepaalde pigmenten af te breken en te voorkomen dat ze zich aan het glazuur hechten. Water spoelt pigmenten wel weg, maar mist de chemische eigenschappen om verkleuring effectief tegen te gaan. Daarnaast werd vastgesteld dat zure dranken, zoals koffie, het tandglazuur kunnen verzwakken, waardoor verkleuring sneller optreedt.

Het drinken van een glas water na koffie kan helpen om een deel van de pigmenten en zuren weg te spoelen, wat enigszins kan bijdragen aan het verminderen van tandverkleuring. Toch waarschuwt Naranjo dat dit niet genoeg is: ‘’Water helpt om de zuren in koffie te neutraliseren, dus het kan geen kwaad om je mond na het drinken even te spoelen. Het blijft echter belangrijk om je tanden goed te poetsen. Doe dit alleen niet direct na het eten of drinken, omdat het glazuur dan tijdelijk verzwakt is en je het kunt beschadigen.’’

Conclusie
Water geeft dus geen garantie om de verkleuring van je tanden volledig te voorkomen. Uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat speeksel een veel belangrijkere rol speelt bij het tegengaan van verkleuring dan water. Daarnaast blijven tannine en andere kleurstoffen zich hechten aan het tandglazuur, zelfs na het spoelen met water. Daarom kan water drinken na koffie enigszins helpen, maar het is bij lange na geen effectieve oplossing tegen tandverkleuring.

Roos Hooijer is om een reactie gevraagd, maar heeft tot op heden nog niet gereageerd.

Bronnen:

• https://www.menshealth.nl/nieuws/1267398/tandarts-trucjes-verkleurde-tanden-koffie
• https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0300571203001751
• https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/jerd.12359
• https://www.proquest.com/openview/e7c4c8f034feee99120e65a0804a0c3c/1?cbl=35851&pq-origsite=gscholar
• https://tandgezondheid.nl/welke-voedingsmiddelen-en-dranken-veroorzaken-vlekken-op-je-tanden/
• Gesproken: Tandarts en implantoloog Kristian Naranjo bij mondzorgcentrum Den Haag