De recente beleidswijzigingen van de Amerikaanse regering onder Donald Trump ten aanzien van transgender- en non-binaire personen hebben niet alleen impact binnen de landsgrenzen. Mensenrechtenorganisaties waarschuwen dat de maatregelen een gevaarlijk voorbeeld stellen voor andere landen, en daarmee de wereldwijde LHBTI+ beweging ondermijnen.

Sinds januari 2025 mogen Amerikanen geen paspoort meer aanvragen met een ‘X’ als geslachtsaanduiding. Bestaande paspoorten met deze marker blijven slechts geldig tot hun vervaldatum. Ook werd transgender personen de toegang tot het leger ontzegd, en verliezen militairen het recht op medische zorg rondom genderbevestiging. Ook verschillende zorginstellingen in de VS hebben hun beleid aangescherpt en voeren in toenemende mate restricties in voor genderbevestigende behandelingen. Deze besluiten markeren een duidelijke koerswijziging in het Amerikaanse mensenrechtenbeleid.

De impact van deze maatregelen beperkt zich niet tot overheidsinstanties of zorginstellingen, maar dringt ook door tot het dagelijks leven. Volgens Amerika-kenner Diederik Brinks heeft dit directe gevolgen voor de positie van trans personen op de werkvloer: “Je ziet dat mensen door hun identiteit worden ontslagen, terwijl ze wel capabel zijn om alles te doen.”

Internationale gevolgen

De invloed van dit beleid reikt verder dan de VS. Volgens ILGA-Europe kan het effect van Amerikaans beleid wereldwijd navolging krijgen. In landen als Polen en Hongarije, waar de rechten van LHBTI+ personen al onder druk staan, biedt het Amerikaanse voorbeeld politieke rugdekking voor nieuwe anti-transmaatregelen. Ook in democratische landen kan het leiden tot vertraging of terugdraaiing van bestaande wetgeving, uit angst voor politieke controverse. Tijn de Jong van belangenorganisatie Bi+ Nederland maakt zich zorgen: “Wanneer ik zie hoe Trump herhaaldelijk stelt dat er slechts twee genders zijn – en hoe Wilders soortgelijke uitspraken doet – maak ik me serieus zorgen dat we in Nederland dezelfde kant op gaan.”

Daarnaast zorgt het voor praktische complicaties voor burgers buiten de VS. Reizigers uit landen waar de ‘X’-marker wel wordt erkend, zoals Nederland, kunnen bij binnenkomst in de VS te maken krijgen met vertraging, controles of zelfs weigering. De beleidswijziging heeft daardoor ook juridische en diplomatieke gevolgen. Voor Tijn zijn de gevolgen persoonlijk voelbaar: “Ik ben zelf transgender en non-binair en omdat mijn identiteit ‘man’ is op mijn paspoort en ‘vrouw’ op mijn geboorteakte, mogen ze mij gewoon weigeren in de VS.”

Schending van het mensenrechtenverdrag

Mensenrechtenorganisaties wereldwijd luiden de noodklok over deze ontwikkelingen. Amnesty International noemt de nieuwe regelgeving “een ernstige schending van het recht op zelfidentificatie” en waarschuwt dat het in strijd is met internationale mensenrechtenverdragen, waaronder het VN-verdrag tegen discriminatie. Ook Human Rights Watch uit stevige kritiek en benadrukt dat het beleid een klimaat van angst en uitsluiting creëert voor trans en non-binaire personen: door hun officiële documenten in twijfel te trekken, worden hun bewegingsvrijheid en veiligheid in gevaar gebracht.

Consequenties van de wetgeving

In deze audio duiken we dieper in de impact en gevolgen van recente wetgeving en beleidsveranderingen voor trans- en non-binaire personen. Wat betekent het voor de dagelijkse levenservaring van deze gemeenschappen, en hoe beïnvloedt het hun rechten, vrijheid en veiligheid? Ik spreek met Jessy de Bont, gender fluïde, Diederik Brinks, Amerika-kenner en Tijn de Jong van Bi+ Nederland, die hun inzichten delen over de veranderingen in de VS.