Bevrijdingsdag steeds vaker jaarlijkse vrije dag: een nieuwe feestdagencultuur in Nederland

Bevrijdingsdag steeds vaker jaarlijkse vrije dag: een nieuwe feestdagencultuur in Nederland

In Nederland groeit het aantal cao’s waarin 5 mei, Bevrijdingsdag, is opgenomen als jaarlijkse vrije dag. Historisch gezien was 5 mei sinds 1959 een vrije dag in lustrumjaren, maar sinds 2021 is er een duidelijke verschuiving merkbaar. De Stichting van de Arbeid riep dat jaar cao-partijen op om 5 mei jaarlijks als vrije dag op te nemen. 

Gert Jan Tommel van vakbond De Unie bevestigt deze trend: “Sinds 2021 proberen wij actief ervoor te zorgen dat 5 mei een jaarlijkse feestdag is.” Momenteel hebben 134 cao’s 5 mei als jaarlijkse vrije dag opgenomen, naast de traditionele lustrumregeling.

De groeiende belangstelling voor 5 mei als vaste vrije dag komt niet alleen voort uit cao-onderhandelingen. Historicus Tom-Eric Krijger wijst op de veranderende betekenis van feestdagen in Nederland: “Nederland wordt minder religieus, maar dat hoeft niet noodzakelijkerwijs te betekenen dat kerkelijke feestdagen verdwijnen, omdat die feestdagen ook flexibel genoeg een andere invulling gegeven worden.”

De oorlog in Oekraïne heeft ook bijgedragen aan de herwaardering van Bevrijdingsdag. Tommel merkt op: “We zien dat mensen het ook wel steeds belangrijker vinden om ook even stil te staan bij dat wij hier in vrijheid leven.”

Daarnaast groeit de aandacht voor diversiteit in feestdagen. Tommel: “We zien bij een aantal organisaties in het land de wens vanuit werkgevers om meer diversiteit te brengen, meer keuze voor medewerkers, dat ze bijvoorbeeld Iftar kunnen, het Suikerfeest vrij kunnen nemen.”Hoewel Bevrijdingsdag nog niet wettelijk is vastgelegd als verplichte vrije dag, wijst de toename van cao’s met 5 mei als jaarlijkse vrije dag op een bredere verschuiving in de Nederlandse feestdagencultuur. De focus verschuift van religieuze naar maatschappelijke en historische waarden, met meer ruimte voor individuele keuzevrijheid.

Over de auteur