Nederland speelt een grote rol in de wereldwijde handel in soja en andere landbouwgrondstoffen. Jaarlijks komt via de havens van Rotterdam en Amsterdam een aanzienlijk deel van de Braziliaanse soja Europa binnen. Daarmee is Nederland binnen Europa de grootste importeur van soja uit Brazilië. Wereldwijd is dat China. Het merendeel van deze soja wordt gebruikt als veevoer voor de intensieve veehouderij of doorgevoerd naar andere Europese landen.

Volgens het Wereld Natuur Fonds (WWF) en Greenpeace leidt de handel van soja tot grootschalige ontbossing, onder meer in het Amazonegebied. Voor de productie van soja worden grote stukken tropisch regenwoud gekapt of platgebrand. Dit veroorzaakt niet alleen verlies van biodiversiteit, maar ook een forse uitstoot van broeikasgassen. Uit onderzoek blijkt dat Nederland, door de omvang van zijn import, een sleutelrol speelt in dit proces.

Hoewel een klein deel van de soja daadwerkelijk in Nederland wordt verwerkt, bijvoorbeeld in veevoer voor melk- en vleesproductie, wordt het grootste deel doorgevoerd naar andere landen. Daardoor ligt de verantwoordelijkheid niet alleen bij producenten in Brazilië, maar ook bij de handels- en doorvoerfunctie van Nederland.

De Europese ontbossingsverordening (EUDR) verplicht bedrijven vanaf 30 december 2025 om aan te tonen dat hun producten zoals palmolie, soja, cacao, koffie, rubber, leer, chocolade, meubels en autobanden afkomstig zijn van grond die vóór 30 december 2020 niet is ontbost. Deze regels gelden voor import, export en binnenlandse productie binnen de EU. Ondernemers moeten informatie verstrekken over de herkomst en herleidbaarheid van hun producten, inclusief locatiegegevens. De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) en de Douane zijn verantwoordelijk voor de handhaving. Het doel van de EUDR is het verminderen van ontbossing, het bevorderen van duurzame toeleveringsketens en het terugdringen van broeikasgasemissies.

Volgende maand begint de klimaattop in Brazilië. Woensdag gingen vrijwilligers van Greenpeace, samen met vier leiders van inheemse bevolkingen, naar Den Haag om in gesprek te gaan met politici. Ook hield Greenpeace dinsdag een lichtshow op De Dam.

Verslaggever Nienke nam een kijkje op de Dam. Luister in onderstaande reportage hoe die avond verliep;