In Theater aan het Spui in Den Haag is sinds 8 september het Nomadisch Monument voor Gaza te zien. Het kunstwerk bestaat uit drie meter hoge vilten pilaren, waarin elke dag nieuwe brandmerken worden gezet: één streepje voor ieder slachtoffer. Daarmee krijgt een onvoorstelbaar groot getal, volgens internationale organisaties meer dan 64.000 doden, een plek in Den Haag.
In Gaza zijn de gevolgen van de oorlog dagelijks groot. Volgens internationale organisaties zijn inmiddels meer dan 64.000 Palestijnen omgekomen, waaronder 18.000 kinderen. Een recente enquête van Artsen Zonder Grenzen, onder hun medewerkers en hun families laat zien hoe groot de impact is: bijna de helft van de slachtoffers die door geweld omkwam, waren kinderen, en 40 procent was jonger dan tien jaar. Ook gezinnen lijden zwaar: één op de vijf huishoudens had ten minste één lid dat gewond raakte door een explosie of schot. Naast directe slachtoffers kampen veel mensen met onderbroken medische zorg: twee derde van de chronisch zieken kreeg tijdelijk geen behandeling, wat het sterfterisico nog vergroot. Deze cijfers laten niet alleen zien hoeveel levens verloren zijn gegaan, maar ook hoe verwoestend de gevolgen zijn voor de samenleving in Gaza.
Juist daarom is het Nomadisch Monument voor Gaza te zien in Theater aan het Spui in Den Haag. Het monument maakt de enorme menselijke impact van het conflict tastbaar en bespreekbaar. Maar het gaat niet alleen om herdenken: ook de plek geeft betekenis. Theaterdirecteur Cees Debets legt uit: ‘Het is een buitenlands conflict met gevolgen voor de samenleving hier. Gaza is een splijtzwam: we luisteren niet naar elkaar, iedereen zoekt zijn eigen gelijk. Dat heeft grote gevolgen voor de Nederlandse samenleving.’ Vanuit de internationale rol van Den Haag, als stad van vrede en recht, voelt het theater zich medeverantwoordelijk om ruimte te maken voor verhalen die ver weg lijken. Volgens Debets heeft kunst daarin een bijzondere kracht: het kan mensen even losmaken uit hun dagelijkse patronen en gesprekken op gang brengen die anders misschien niet zouden plaatsvinden.
Verslaggever Eef Wubben ging op 8 september langs bij het persmoment van het kunstwerk en sprak daar met kunstenares Ingrid Rollema en de directeur van het theater Cees Debets.
