Bewering
60% van de banen in Nederland is gevoelig voor de automatisering van AI.
Oordeel
Onnauwkeurig
Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op moment van publicatie.
Bron van de bewering
Op 24 September 2025 publiceerde De Telegraaf en artikel met in de kop: ‘Jongeren vrezen AI het meest: ’Binnen vijf jaar staan banen van meeste hoogopgeleiden in Nederland op de tocht’. Verder in dit artikel wordt deze kop al genuanceerd door Johan Geeroms, directielid bij Allianz Trade Benelux. Hij stelt dat het niet gaat om het letterlijk verdwijnen van banen, maar dat zes op de tien banen taken bevatten die gevoelig zijn voor de automatisering van AI. Volgens Geeroms ligt de grootste impact bij cognitieve functie die door hoogopgeleiden worden uitgevoerd. Deze bevindingen komen uit een rapport van Allianz Trade.
Onderzoek
In het rapport van Allianz Trade staat dat tot 60% van de banen in ontwikkelde economieën in meer of mindere mate geraakt kan worden door AI. Het gaat hierbij om AI ‘exposure’ bij taken binnen banen die door AI kunnen worden geautomatiseerd of ondersteund. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen het aanvullen van taken (augmentatie) en het automatiseren ervan. Nederland wordt in het rapport genoemd als relatief kwetsbaar ten opzicht van andere landen.
Niet alleen Allianz spreekt over het percentage van 60%. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) kwam begin 2024 met een analyse over kunstmatige intelligentie en werk. Daarin staat dat in ontwikkelde economieën ongeveer 60% van de taken binnen banen ‘exposed to AI’ is. Volgens het IMF is ongeveer de helft hiervan kwetsbaar voor vervanging van taken door AI, bij de andere helft kan AI zorgen voor vervulling van taken. Het IMF benadrukt dat het cijfer gaat over gevoeligheid van taken, niet over banen in hun geheel.
Het World Economic Forum (WEF) publiceerde in 2025 het ‘Future of jobs report‘. Daarin staat dat AI en andere technologieën de arbeidsmarkt wereldwijd sterk zullen veranderen. Volgens hun berekeningen blijft de totale werkgelegenheid nog wel groeien. AI zorgt vooral voor een verschuiving in welke taken en vaardigheden gevraagd worden. Specifiek voor Nederland analyseerde PWC vacaturedata uit 2019 tot 2024. Daaruit blijkt dat de vraag naar mensen in beroepen die veel met AI te maken hebben juist toeneemt. Wel veranderen de gevraagde vaardigheden in die beroepen sneller dan bij beroepen die minder met AI in aanraking komen.
Voor deze factcheck is contact gezocht met een deskundige op het gebied van AI en arbeidsmarkt. Jessie Koen plaatst kanttekeningen bij het cijfer van 60%. Volgens haar zijn dit soort berekeningen vaak te kort door de bocht. ‘Die 60% lijkt me rijkelijk overdreven. Dat AI het werk verandert is zeker, maar hoe en hoeveel is echt nog niet in te schatten, en al helemaal niet zonder de menselijke invloed daarin mee te nemen’. Koen wijst erop dat dit soort cijfers geen rekening houden met het ontstaan van nieuwe taken en banen. Daarnaast benadrukt ze dat AI anders is dan eerdere technologieën: ‘Wanneer niemand in staat is goed om te gaan met AI, wordt er niets vervangen. Zijn mensen dat wel, dan kunnen bepaalde taken inderdaad worden vervangen. Maar dan komen er andere taken bij, zoals het beoordelen van AI-producten of het inschatten van ethische aspecten’.
Conclusie
De claim dat 60% van de banen in Nederland gevoelig zou zijn voor de AI-automatisering is onnauwkeurig. Het percentage van 60% komt uit internationale analyses over ontwikkelde economieën in het algemeen, niet specifiek over Nederland. Daarnaast wordt er niet gesproken over banen, maar taken binnen banen die bloot worden gesteld aan AI. Ook benadrukken bronnen dat AI niet alleen werk kan automatiseren, maar ook juist nieuwe taken en functies toe kan toevoegen.
