Voor het eerst brachten wetenschappers in een hersenonderzoek, gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature Neuroscience, alle veranderingen in kaart die optreden in de hersenen van een zwangere vrouw. Het onderzoek liep van voor de bevruchting tot na de geboorte. Hieruit concludeerden de wetenschappers dat de hersenen ingrijpend veranderen tijdens de zwangerschap. Er blijven weinig hersengebieden onaangetast.
De wetenschappers maakten 26 scans van de hersenen van een vrouw (38) die zwanger was van haar eerste kind. Het maken van de scans begon drie weken voor de bevruchting door IVF en ging door tot twee jaar na de geboorte. De hersenen van de zwangere vrouw vervormden drie keer zo snel als de hersenen van acht vrouwen die niet zwanger waren. Hun hersenen werden in dezelfde periode ook gescand.
Resultaten
Wat de wetenschappers zagen, is dat de grootste veranderingen plaatsvinden in de grijze stof van de hersenen. In dit deel bevinden zich veel neuronen en synapsen. Neuronen zijn de cellen in het zenuwstelsel die de bouwstenen van de hersenen vormen. Synapsen zijn de plekken waar twee zenuwcellen met elkaar communiceren. Synapsen zijn de plek waar twee zenuwcellen met elkaar communiceren. Deze grijze stof verminderde zich bij de zwangere vrouw in volume, terwijl de verbindingen tussen de neuronen zich juist vermenigvuldigen.
De witte stof in de hersenen neemt juist toe tijdens de zwangerschap. In deze stof bevinden zich verbindingen tussen neuronen. Bovendien is dit gebied verantwoordelijk voor de communicatie tussen verschillende hersengebieden. Nadat de baby was geboren, nam de hoeveelheid witte stof weer af tot het volume van vóór de bevruchting. De volumeverandering was vooral te zien in gebieden die te maken hadden met zintuiglijke aandacht, emoties en introspectie. De wetenschappers vermoeden dat de verbouwing in de hersenen tijdens de zwangerschap de ontwikkeling van moederlijk gedrag stimuleren.
Gedrag
Door dit onderzoek is nog niet bekend hoe veranderingen in de hersenen gerelateerd zijn aan gedrag. Door te begrijpen hoe de veranderingen in de hersenen werken, hopen wetenschappers gedrag dat vaak voortkomt bij zwangerschappen beter te verklaren. Deze kennis zou vrouwen kunnen helpen wanneer zij risico lopen op mentale gezondheidsklachten gerelateerd aan zwangerschap.
In de onderstaande reportage gaan we dieper in op deze mentale gezondheidsklachten. Marion van den Heuvel (36) is Associate Professor bij Tilburg University. Ze is deskundige op het gebied van vraagstukken over de mentale gezondheid van de moeder. Ze werkt bovendien met hersenscans (fMRI) en andere hersenmetingen (EEG). Ook spreken we met een verloskundige student die wegens angst voor herkenning en de daarop volgende consequenties niet herkenbaar gepubliceerd wil worden. Daarom is deze bron anoniem gehouden.
Mocht je last hebben van mentale welzijn risico’s, in wat voor situatie dan ook, praat dan vooral met je naasten of bel De Luisterlijn: 088 0767 000.
