Een vierdaagse werkweek: oftewel het drie dagen durende weekend. Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Er wordt al langere tijd onderzoek gedaan naar de voor-en nadelen van deze kwestie en in het buitenland wordt er zelfs al geëxperimenteerd met deze methode van werken. In een artikel van de Telegraaf wordt er dieper ingegaan op deze ontwikkeling. Hierin beweert econoom Louis Goulmy: ‘’Volgens voorstanders kan minder uren werken juist tot meer productiviteit leiden.’’ Maar is dat wel zo?
Eerste bedrijf in Nederland
Een bedrijf dat vanaf januari 2025 de vierdaagse werkweek in gaat voeren is Afas. Dit is een Nederlands IT-bedrijf dat bedrijfssoftware ontwikkelt. Zij zijn het eerste grote bedrijf in Nederland dat een vierdaagse werkweek gaat invoeren. Goulmy geeft aan in De Ondernemer: ‘’De beslissing van Afas sluit aan bij de bredere trends in arbeidsproductiviteit.’’ Hij benoemt hierbij de geschiedenis van ongeveer 100 jaar geleden, toen er ook een verkorting in de werkweek kwam. In plaats van zes dagen in de week, gingen mensen vijf dagen per week werken.
Hiervoor waren er al enkele kleinere bedrijven die hen voorgingen. Afas voert de vierdaagse werkweek in zodat werknemers meer tijd kunnen besteden aan hun kinderen, familie en hulpbehoevenden. Of ze kunnen hun vrije dag gebruiken om zich verder te ontwikkelen. Afas is niet de enige die een vierdaagse werkweek ziet zitten. Ook bedrijven in Scandinavië, Engeland, Portugal en Duitsland experimenteren met een vierdaagse werkweek.
Onderzoek buitenland
Zoals hierboven benoemd, is het buitenland ook bezig met deze kwestie. In 2022 deden 61 Britse bedrijven met in totaal ongeveer 3000 werknemers mee aan een experiment van de University of Cambridge. Tijdens dit experiment werd er geëxperimenteerd met de gevolgen van een kortere werkweek. Ruim 70 procent van de werknemers rapporteerde minder burn-outklachten en bijna 40 procent zei minder gestrest te zijn dan voor het onderzoek begon. Het ziekteverzuim ging met 65 procent omlaag en het verloop daalde met 57 procent. Dit zou aantonen dat de claim deels waar kan zijn.
Sociologieprofessor Brendan Burchell van Cambridge meldt in Scientias: “Veel werknemers probeerden zelf efficiënter te werken. Mensen waren minder geneigd te gaan zitten niksen en ze zochten actief naar technologie die hun productiviteit kon verbeteren.” Dit laat dus blijken dat de productiviteit, in het buitenland, door deze manier van werken toenam.
Voordelen vierdaagse werkweek
De FNV meldt: ‘’Een vierdaagse werkweek kan helpen om bepaalde sectoren weer aantrekkelijk te maken om voor te werken. Denk hierbij aan sectoren waarin veel op onregelmatige tijden wordt gewerkt of waar veel mentaal en/of fysiek zwaar werk is.’’ Yvette Becker, beleidsadviseur bij FNV is het eens met de beweringen van Afas: ‘’Je kan door een vierdaagse werkweek meer aandacht schenken aan familie en vrienden. Dit zorgt ervoor dat je meer rust krijgt in je werk.’’
In de whitepaper van het FNV over de vierdaagse werkweek worden er ook een aantal negatieve punten over een 40-urige werkweek benoemt: ‘’Hoe meer uren er gewerkt wordt, hoe groter de kans is dat er fouten en werk- of verkeersongelukken ontstaan, omdat werknemers vermoeid raken. Er is een enorm potentieel als we ziekteverzuim op korte en lange termijn kunnen terugdringen.’’ Daarnaast benoemt ook de FNV dat er een stijging in de productiviteit zal zijn: ‘’Ook kan de 4-daagse werkweek ervoor zorgen dat de productiviteit stijgt. Oók van deeltijders die ervoor kiezen om hetzelfde aantal uren te blijven werken (en daarvoor naar rato meer salaris voor krijgen).’’ Becker voegt toe: ‘’Je gaat beter en slimmer kijken naar het werk. Je kan er hierdoor meer output uithalen.’’ Daarnaast is Becker van mening dat het werk efficiënter wordt door meer werk te gaan automatiseren. De vierdaagse werkweek kan ervoor zorgen dat deze ontwikkelingen daadwerkelijk op gang zullen komen.
Keerzijde aan de vierdaagse werkweek
Naast positieve berichten, wordt er ook een keerzijde benoemt. Indeed meldt: ‘’Het kan meer stress opleveren. Ervaring leert dat hoewel je minder gaat werken, de berg werk niet minder wordt. Elk uur op kantoor moet dus zinvol besteed worden. Dit komt het werkplezier niet ten goede: geen tijd meer voor een ontspannen praatje bij de koffiemachine of even vragen aan je collega hoe de vakantie was, maar alleen maar rennen en ‘knallen’. Hoe leuk die vrije dag ook is, als dit betekent dat je de rest van de week loopt te stressen is de balans alsnog zoek.’’ En ook meldt Goulmy: ‘’Vandaag de dag kunnen mensen zich veel minder lang concentreren en lange werkdagen leiden vaak tot tijdsverspilling waarin we overmatig e-mailen en vergaderen en dat leidt weer tot stress.’’
Conclusie
Samenvattend kent het verhaal meerdere kanten. Hierdoor blijft de vierdaagse werkweek een actueel en relevant topic binnen de Nederlandse samenleving. De resultaten van de onderzoeken in het buitenland lijken erg op de beweringen die Nederlandse onderzoekers en organisaties beweren. Hoewel het verhaal voor-en tegen punten kent, blijft de overkoepelende conclusie dat een vierdaagse werkweek wel degelijk voor meer productiviteit kan zorgen.
Ik heb Louis Goulmy ook persoonlijk benaderd om zijn kant van het verhaal te horen. Ik heb hier geen reactie op gehad.
Bronnen:
- Claim Louis Goulmy:
- Onderzoek FNV
- Yvette Becker – Beleidsadviseur & onderzoeker vierdaagse werkweek bij het FNV – becker@fnv.nl – telefonisch interview – nummer bekend bij redactie
- Documentaire bronnen:
- https://scientias.nl/groot-experiment-met-de-vierdaagse-werkweek-is-duidelijk/
- https://nl.indeed.com/carrieregids/ontwikkeling/daagse-werkweek
- https://www.fnv.nl/werk-inkomen/werktijden/4-daagse-werkweek#/
- https://www.fnv.nl/getmedia/66d00548-e468-4171-a4d7-0bfcf840bae9/03-09-2024-4daagse-werkweek.pdf
- https://www.trouw.nl/opinie/een-vierdaagse-werkweek-sympathiek-maar-te-duur~b62dfdaf/?referrer=https://www.google.com/
- https://www.nu.nl/nujij/6317287/maakt-een-vierdaagse-werkweek-je-productiever-focus-op-weekindeling.html
- https://www.deondernemer.nl/personeel/vierdaagse-werkweek-afas-bas-van-der-veldt~a6d5ca1
- https://www.nu.nl/economie/6254316/de-vierdaagse-werkweek-is-al-gemeengoed-in-nederland.html
- https://www.universiteitleiden.nl/in-de-media/2023/03/hoe-zou-een-vierdaagse-werkweek-uitpakken-in-nederland
