Duitsland overweegt serieus de herinvoering van de dienstplicht om het leger te versterken. De negentienjarige Mikaïs Simons, die een jaar bij Defensie werkt voor Nederland, begrijpt de zorgen over personeelstekorten en ziet die hier ook, maar gelooft meer in vrijwillige betrokkenheid dan in dwang. Volgens militair journalist Thomas Wiegold, die de Duitse situatie volgt, is het plan politiek gevoelig en praktisch bijna onuitvoerbaar.
Mikaïs Simons (19) werkt bij Defensie op vliegbasis Gilze-Rijen, waar hij deelneemt aan het zogenoemde Dien jaar-programma. Jongeren draaien daarin een jaar mee bij de krijgsmacht en krijgen een militaire opleiding en praktijkervaring. “Ik heb het enorm naar mijn zin,” vertelt hij. “Het is een hechte club, en ik leer elke dag nieuwe dingen. Voor jongeren is dit een mooie manier om Defensie te ontdekken zonder dat het verplicht is.”
Toch begrijpt Mikaïs dat er in landen als Duitsland nu anders over gedacht wordt. “Ik snap dat jongeren niet staan te springen voor een dienstplicht,” zegt hij. “Maar als het echt nodig is, moet je ook wat kunnen bijdragen. Soms moet je dingen gewoon over je heen laten komen — het is nou eenmaal de realiteit van nu.”
Volgens hem is het gebrek aan interesse onder jongeren deels een generatiekwestie. “Vrijheid is voor veel mensen vanzelfsprekend geworden,” zegt hij. “Maar dat is het niet. Veel jongeren hebben ambities: studie, werk, reizen en ik snap dat helemaal. Maar uiteindelijk staat je land ook op het spel. Dan is het belangrijk om iets bij te dragen.”
Hij denkt dat programma’s zoals het “dien jaar” jongeren beter kunnen motiveren dan een verplichte dienst. “Je krijgt een volledig salaris, leert veel en kunt echt oriënteren. Het is een goede manier om ervaring op te doen en Defensie van binnen te leren kennen.”
In Duitsland lijkt de toon een stuk dwingender te worden. Door de oorlog in Oekraïne en het groeiende tekort aan militairen wil de regering de dienstplicht opnieuw invoeren, veertien jaar nadat die werd afgeschaft. Het plan: jonge mannen ontvangen een vragenlijst over hun beschikbaarheid om te dienen, waarna de overheid eventueel kan gaan loten.
Militair journalist Thomas Wiegold volgt het debat al sinds het begin. Hij ziet dat de regering probeert een tussenweg te vinden: eerst meer vrijwilligers aantrekken, maar desnoods opnieuw verplicht oproepen. “De Bundeswehr heeft nu ongeveer 183.000 militairen,” zegt Wiegold. “Dat moeten er 260.000 worden. Zonder dwang is dat onhaalbaar.” Toch waarschuwt hij dat Duitsland niet zomaar kan terugkeren naar het oude systeem.
In onderstaande audio legt Wiegold meer uit over de politieke discussie en de obstakels bij een mogelijke terugkeer van de dienstplicht in Duitsland.
