De littekens van de oorlog en vooral van de mislukte bevrijding zijn in Gemeente Renkum niet verdwenen. Deze week is het precies 80 jaar geleden dat de operatie Market Garden plaatsvond. Op de manier hoe dat herdacht moet worden verschillen de meningen.
In Oosterbeek is op 17 september ’s ochtends stilgestaan bij de mislukte bevrijdingspoging in 1944. Deze herdenking stond voornamelijk stil bij hoe mooi en belangrijk vrede en bevrijding zijn. Ook werd er veel gekeken naar hoe mooi de vriendschap is die is ontstaan tussen de regio en de landen waar de soldaten uit vandaan kwamen, het Verenigd Koninkrijk en Polen. ‘Er is hier heel veel gebeurd, als je dat ziet is het heel bijzonder’, aldus Agnes Schaap, burgemeester van Renkum.
In dezelfde gemeente wordt op dezelfde dag herdacht, in Heelsum. De vriendschapsband wordt hier ook gevoeld maar er rust ook nog gevoel van wrok richting de bezetters. Net zoals Oosterbeek is het hele dorp verwoest door het Duitse leger na de operatie, waarvan de littekens nog steeds zichtbaar van zijn. Er wordt bij de herdenking in Heelsum dan ook groots stilgestaan bij de verwoesting die plaats heeft gevonden, met de aanwezigheid van een 93-jarige getuige van de verwoesting in het nabijgelegen Wolfheze.
Over hoe met die gevoelens omgegaan moet worden, wordt verschillend nagedacht. Zo wordt er bijvoorbeeld in Heelsum als afsluiting het nummer ‘Highland Cathedral’ gespeeld, geschreven door twee Duitse componisten. Daar is Gé Willemsen, bestuurslid van Vereniging Oranjedag, de organisatie achter de herdenking, niet geheel tevreden mee: ‘Het heeft eigenlijk gewoon niet zoveel met de oorlog te maken. Het is geschreven in 1982, maar ook nog eens door twee Duitsers.’ Willemsen heeft zelf geen problemen met de aanwezigheid van Duitse mensen bij de herdenking, maar snapt dat het schuurt: ‘Op steeds meer plekken zijn Duitse soldaten aanwezig. Ik snap dat de meeste jongens toen ook niet wilde vechten, maar het voelt wel dubbel.’
Om een idee te krijgen van de sfeer in Oosterbeek, luister dan het sfeerverslag over de herdenking daar afgelopen dinsdag: