Claim
Mensen die alcohol hebben gedronken, lopen meer kans om gestoken te worden door muggen dan mensen die nuchter zijn.
Oordeel
Gedeeltelijk waar: Alcoholconsumptie lijkt de aantrekkelijkheid voor bepaalde muggen te vergroten. Dit betekent echter niet dat mensen die in hun dagelijks leven alcohol drinken automatisch vaker gestoken worden. De waarde van de studies hangt sterk samen met hun context en beperkingen.
Bron van de bewering
Op 19 september 2025 schreef Omroep Flevoland dat ‘muggen liever mensen prikken die alcohol hebben gedronken dan mensen zonder borrel op.’ De regionale omroep baseerde zich op onderzoek van het Radboud UMC tijdens het Lowlands Festival, waarbij 465 bezoekers deelnamen. In een gecontroleerde kooi konden de muggen de armen van deelnemers ruiken, maar niet bijten. Camera’s registreerden hoeveel muggen naar de arm vlogen, naar een suikerwaterbron in de kooi, of inactief bleven. Deelnemers vulden daarnaast een vragenlijst in over persoonlijke kenmerken, hygiëne, dieet en festivalgedrag, waaronder alcohol- en cannabisgebruik. Uit de resultaten bleek dat mensen die alcohol of cannabis hadden gebruikt vaker muggen aantrokken. Ook factoren als samen slapen in een tent en recente douchebeurten speelden een rol, terwijl zonnebrandcrème de aantrekkingskracht juist leek te verminderen.
Analyse van het onderzoek
Hoewel de bevindingen interessant zijn, hebben ze duidelijke beperkingen. Het experiment registreerde geen echte muggenbeten en gebruikte slechts één soort mug, Anopheles stephensi, bekend als malaria-vector. Ook ging het om een specifieke groep festivalgangers, waardoor de resultaten niet automatisch gelden voor iedereen. Andere factoren zoals lichaamsgeur, zweet en omgeving kunnen eveneens een rol spelen. Het verband tussen alcohol en aantrekkelijkheid voor muggen laat vooral een correlatie zien; het is nog onduidelijk welke factoren dit precies veroorzaken. Daarom is het niet vanzelfsprekend dat alcoholgebruik direct leidt tot meer muggenbeten buiten deze experimentele setting.
Deskundige bron
Felix Hol is biofysicus en onderzoeker aan het Radboud University Medical Center. Hij is gespecialiseerd in muggenbiologie en virusoverdracht en heeft een achtergrond in biophysica en innovatieve onderzoekstechnieken. Hol, die betrokken was bij het Lowlands-onderzoek, nuanceert de claim. Volgens hem wijst het onderzoek op een verband, maar is het aantal deelnemers en de gecontroleerde setting niet volledig representatief voor alle mensen of muggensoorten. Volgens Hol laat de studie vooral correlaties zien; het achterliggende mechanisme is nog niet volledig bekend. Alcohol en sommige drugs kunnen de lichaamstemperatuur en het transpiratiepatroon veranderen, wat mogelijk de aantrekkelijkheid voor muggen beïnvloedt. Gedragsfactoren zoals bewegen of nabijheid van anderen kunnen dit effect versterken. Het experiment meet vooral een proxy voor bijtgedrag; het daadwerkelijke bijten kan in natuurlijke omstandigheden verschillen. Hol benadrukt dat het onderzoek deels bedoeld was voor wetenschapscommunicatie en dat de precieze mechanismen nog onderwerp van laboratoriumonderzoek zijn.
Wetenschappelijke bronnen
Eerder onderzoek ondersteunt het idee dat alcohol de aantrekkelijkheid voor muggen kan verhogen. Shirai et al. (2002) onderzochten in een laboratorium of bierconsumptie de aantrekkelijkheid voor de Aziatische tijgermug beïnvloedde. Aan het onderzoek deden dertien vrijwilligers mee: twaalf mannen en één vrouw, in de leeftijd van 20 tot 58 jaar. Na het drinken van één flesje bier van 350 ml (5,5% alcohol) registreerden de onderzoekers hoeveel muggen op hun arm neerstreken. Ook maten ze huidtemperatuur, zweetproductie en alochol in zweet om alternatieve verklaringen te controleren. In 25 van de 39 tests landden meer muggen op de armen van de deelnemers na het drinken van bier. Dit effect kon niet verklaard worden door temperatuur, zweet of alcohol, waardoor vermoed wordt dat andere stoffen die vrijkomen bij alcoholafbraak een rol spelen.
Een vergelijkbare studie van Lefèvre et al. (2010) in Burkina Faso liet zien dat drieënveertig mannelijke vrijwilligers die een liter lokaal bier dronken, significant meer malariamuggen aantrokken dan deelnemers die water dronken. Ook hier waren lichaamstemperatuur en CO₂ geen verklaring; de onderzoekers vermoeden dat veranderingen in lichaamsgeur door alcoholafbraak de aantrekkingskracht vergroten. Beide studies wijzen op een verband tussen alcoholconsumptie en muggenaantrekkingskracht, maar het exacte mechanisme blijft nog onduidelijk.
Conclusie
Alcoholconsumptie kan de aantrekkelijkheid voor bepaalde muggensoorten verhogen, zoals aangetoond in gecontroleerde experimenten. Dit betekent echter niet automatisch dat mensen die alcohol drinken in het dagelijks leven meer muggenbeten krijgen. Het effect hangt af van de soort mug, de omgeving, individuele factoren en andere nog onbekende invloeden. De claim is dus gedeeltelijk waar, al laten de beperkingen van het onderzoek zien dat dit niet overal en altijd geldt.
