STICHTSE VECHT – In het kasteel Slot Zuylen is in augustus een nieuwe expositie begonnen, hier wordt voor het eerst aandacht besteed aan het leven van het personeel. Het kasteel heeft een lange, rijke geschiedenis achter de rug, waar het personeel een cruciale rol in heeft gespeeld. Bjorn Storm is conservator bij Slot Zuylen en is verantwoordelijk voor al het algemene onderhoud van het kasteel. 

Heb je veel mensen nodig om zo’n oud slot te onderhouden?

‘We werken hier met een vrij klein team dus de functies zijn vrij breed. Ik doe hier eigenlijk alles wat te maken heeft met de collectie, dat is onderzoek, tentoonstellingen maken, maar ook zorgen dat alles goed verzekerd is. Je kunt je natuurlijk voorstellen dat je 17e-eeuwse schilderijlijsten niet even met Cif en een sopdoek afveegt. Dat moet allemaal door middel van speciale technieken en experts. Het onderhoud van de tuin is gigantisch veel werk. We hebben een tuinbaas, een wat ouderwetse term die wel nog steeds gebruikt wordt. Die heeft een heel groot team van vrijwilligers die helpen bij het onderhouden van de tuin.’

Uit het raam op de tweede verdieping, Foto: Imogen Bellamy 

Wat was de inspiratie achter de tentoonstelling Personeelsgeheimen? 

‘Ik vind dat een heel fascinerend onderwerp, en eigenlijk met name omdat we het in dit soort kastelen en adellijke woonhuizen eigenlijk altijd hebben over de graaf, de gravin of de baron of barones die daar woonde, terwijl er in dat huis altijd een heel leger aan personeel leefde en werkte. Dat vind ik er zo fascinerend aan, dat er dan in één huis onder hetzelfde dak twee verschillende groepen mensen wonen die heel erg van elkaar afhankelijk zijn en met elkaar samen moeten leven maar tegelijkertijd qua sociale status en afkomst twee uitersten zijn die totaal tegenover elkaar staan. Ik vind het belangrijk dat we als museum meerdere perspectieven laten zien.’

Hoe lang bestaat het slot eigenlijk al, wie was de laatste beheerder van het slot? 

‘Het begint in de 13e eeuw met een woontoren, wij zitten nu op het fundament daarvan, daar is daarna in de 16e eeuw het kasteel opgebouwd. Het is tot 1952 bewoond geweest, de laatste 280 jaar is het slot bewoond door de familie Van Tuyll van Serooskerken, dat steeds van vader op zoon is doorgegeven. De laatste baron was dus Baron van Tuyll die was getrouwd met mevrouw van Lynden en die hebben op een gegeven moment besloten om er een stichting van te maken. Het werd op een gegeven moment financieel lastig werd, met al het onderhoud en al het personeel, maar ook omdat ze graag wilden dat het bij elkaar bleef’

Zijn er bijzondere figuren die het slot hebben bewoond? 

‘De bekendste is Belle van Zuylen, zij is vooral beroemd door haar schrijfwerk. Ze heeft allemaal romans geschreven, was ook heel muzikaal en was een hele vrije denker voor die tijd. Dat was heel bijzonder dat ze dat als vrouw in de 18e eeuw was. Het bekendste citaat van haar was “Ik heb geen talent voor ondergeschiktheid”.’ 

Hoe kwam het dat het kasteel herbouwd moest worden in de 16e eeuw?

Het begon dus met een woontoren, daar zijn geen beelden van. Tijdens de 15e eeuw wordt die toren neergehaald door de Hoekse en Kabeljauwse twisten, dat was een hele langdurige strijd tussen allemaal edellieden. De woontoren werd neergehaald tijdens deze strijd en bleef toen een hele poos een ruïne. Graaf Willem van Rennenberg heeft toen op dat fundament van die woontoren een kasteel gebouwd, dat we nu als Slot Zuylen kennen.’ 

Wat maakt Slot Zuylen voor jou zo bijzonder?

‘Slot Zuylen is voor mij heel erg bijzonder omdat het nog echt een huis is. Alles is heel en compleet bewaard gebleven, wat in heel veel kastelen niet het geval is. Als je hier door het huis loopt dan is vrijwel elk meubel en elk schilderij al eeuwenlang bewaard gebleven. Je kan je daardoor heel goed voorstellen hoe dat hier geweest moest zijn. We hebben in 2022 allemaal potten met conserven gevonden in de kelder, die zaten in een oud fornuis. Die zijn schijnbaar ergens neergezet en vergeten totdat we ze in 2022 opeens weer opdoken. Dat maakt zo’n plek ook zo leuk dat je dat soort dingen nog kan vinden.’   

Luister mee met verslaggever Tyler Rockx terwijl hij de nieuwe tentoonstelling ervaart in het onderstaande fragment: