In 27 van de vijftig staten in de Verenigde Staten is de doodstraf een wettelijke bestraffing. In Alabama en Louisiana is stikstofgas geïntroduceerd als executie methode. Eind oktober is de 54 jaar oude Anthony Boyd als achtste gevangenen geëxecuteerd door middel van stikstof. Deze methode zorgt voor discussie.

In de Verenigde Staten (VS) komt de doodstraf in 27 staten nog voor. Er zijn verschillende methodes om terdoodveroordeelde te executeren. Er werd vooral gebruik gemaakt van de dodelijke injectie. Deze methode is nu zeven keer toegepast in Alabama en één keer in Louisiana.

Doodstraf-vrij Amerika

De reden dat deze methode nu acht keer is toegepast heeft twee redenen. Volgens het artikel van NOS willen medicijn fabrikanten niet meer geassocieerd worden met de doodstraf. Dit zorgt ervoor dat het gevangenissen steeds lastiger wordt gemaakt om gevangenen te executeren, maar dit zorgt er ook voor dat er ander, mogelijk niet goed geteste, methodes gebruikt gaan worden. De advocaten van Boyd hebben de rechter gevraagd om de executie te staken om beter onderzoek te doen naar deze methode, dit verzoek is afgewezen.

Het Amerikaanse persbureau AP liet weten dat Boyd het Amerikaanse Hooggerechtshof gevraagd had om de executie uit te stellen en hem te laten sterven door middel van een vuurpeloton. Dit verzoek is ook afgewezen.

Het feit dat er medicijn fabrikanten zijn die geen medicatie meer willen leveren voor de executies is volgens David Bruck, een Amerikaanse doodstrafadvocaat, een grote stap richting een ‘doodstraf-vrij Amerika’. Bruck verdedigde onder meer Dylann Roof, een 21-jarige man die het vuur opende in een kerk. Bij deze aanval kwamen negen mensen om het leven. Roof kreeg de doodstraf.

Aders

Ook zijn er volgens David Bruck veel executies door middel van een dodelijke injectie fout gegaan. Elke Kuijper, doodstraf expert bij Amnesty International, legt uit hoe dit werkt: ‘Gevangenispersoneel heeft een beperkte tijd waarbinnen de executie voltrokken moet zijn, ze krijgen bijvoorbeeld één uur de tijd, als het niet binnen die tijd lukt moet er een nieuwe datum komen voor de executie.’  Gevangenispersoneel wordt opgeleid om de executies uit te voeren omdat een arts dit niet mag doen, dit gaat namelijk tegen de beroepsethiek in.

In November 2022 zou Kenneth Smith worden geëxecuteerd door middel van een dodelijke injectie. Het personeel kon alleen geen ader vinden waardoor de executie niet uitgevoerd kon worden. In januari 2024 was hij de eerste terdoodveroordeelde ooit die werd geëxecuteerd door middel van stikstof. ‘We wisten niet wat het zou doen, dit was een soort test’, aldus Bruck.

Discussiepunt

Het discussiepunt ligt bij de volgende vraag: Is het een humane manier van executreren?  Het Equal Justice Initiative (EJI), dat opkomt voor de belangen van terdoodveroordeelden, is er niet van overtuigd dat de terdoodveroordeelde geen verstikkingsgevoel ervaart. Volgens de organisatie melden deskundigen op het gebied van longgeneeskunde dat kooldioxide op kan hopen. Dit kan het gevoel van verstikking veroorzaken. Kuijper zegt hierover het volgende: ‘Er zijn altijd getuigen bij een executie en ook zij beamen dat de terdoodveroordeelde aan het lijden was.’

De reden dat de niet goed onderzochte methode toch wordt toegepast, is omdat er echt duidelijk aangegeven moet worden dat de methode wreed is. Omdat de stikstofexecutie nog niet vaak is toegepast kan dit nog niet worden vastgesteld.

Benieuwd naar meer? Beluister de reportage waarin Elke Kuijper en David Bruck meer uitleg geven over deze methode en de kijk op de doodstraf doormiddel van stikstof in de Verenigde Staten.