Binnenkort ontvangt iedere Nederlander een folder met informatie over wat te doen bij een ramp. Deze folder maakt deel uit van de ‘Denk Vooruit’-campagne van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Met de campagne wil de organisatie burgers praktische handvatten geven om zich beter voor te bereiden op noodsituaties, zoals extreme weersomstandigheden, grote stroomstoringen of andere crisissituaties. In de folder staat onder meer welke spullen in een noodpakket thuishoren en hoe je jezelf en je omgeving veilig kunt houden, ook als hulpdiensten tijdelijk overbelast zijn.

Volgens NCTV-woordvoerder Job Holhauser richt de folder zich niet op een andere reële dreiging waar Rusland zich in een conflict van zou kunnen bedienen: het verspreiden van desinformatie en digitale chaos. Dat betekent echter niet dat het NCTV dit aspect negeert. Holhauser benadrukt dat digitale ontwrichting een onderwerp is waar de organisatie zich eveneens mee bezighoudt, maar dat de folder met name bedoeld is om praktische informatie te geven én om de bewustwording te vergroten dat een ramp of noodsituatie niet ondenkbaar is.

Volgens experts is die digitale ontwrichting al volop gaande. Zij spreken van een ‘schaduwoorlog’, een vorm van hybride conflict die zich grotendeels buiten het zicht van het grote publiek afspeelt. Hierbij worden digitale middelen ingezet om verwarring te zaaien of systemen te ontregelen, variërend van cyberaanvallen tot het verspreiden van gerichte desinformatie. Desinformatie-expert Maria Voltschina benadrukt dat het geen theoretisch risico is, maar een strategie die nu al wordt ingezet om Europese samenlevingen te ontregelen.

Terwijl de NCTV zich met de campagne vooral richt op praktische voorbereiding en bewustwording, onderzocht redacteur Bas ter Stege hoe digitale chaos een rol zou kunnen spelen bij een eventuele escalatie van het conflict. Voor zijn reportage sprak hij onder anderen Huib Modderkolk, bekend van de Volkskrant-podcast ‘Schaduwoorlog’, en desinformatie-expert Maria Voltschina, die uitleggen hoe beïnvloedingscampagnes en digitale sabotage een conflict kunnen verdiepen zonder dat er ook maar één soldaat aan te pas hoeft te komen.

De reportage is te beluisteren via de onderstaande link:

MOID=65cd7ab891ec4fd5a6fb7b3998f778f3561f88df57b14a65893d1eca191f54e9