In Artis staat ze weer: Tanja, het nijlpaard dat generaties bezoekers kenden. Na haar dood in 2023 is ze opgezet en tentoongesteld in het dierenpark als opgezet dier. Het opzetten van dieren, taxidermie, is een ambacht met een lange geschiedenis. Toen er nog geen foto’s en films waren in de 18e en 19e eeuw, was taxidermie voor natuuronderzoekers. Dat diende als doel om dieren te bestuderen. Maar waar dient het vandaag de dag eigenlijk voor?
Musea en onderzoeksinstellingen gebruiken taxidermie vaak als een wetenschappelijk middel. Naturalis beheert bijvoorbeeld een collectie van meer dan 42 miljoen dieren. Volgens het instituut helpen preparaten onderzoekers om kennis over soorten en hun biologie te verkrijgen.
“Bij Naturalis kun je mensen erover vertellen, en het ambacht laten zien. Het is echt voor de wetenschap,” zegt taxidermist Tim Vreeswijk, die naast zijn eigen bedrijf, bij Naturalis live dieren repareert. Ook medewerkers in Naturalis, zoals Sander Bal, delen dat sentiment. “Uit een commercieel oogpunt snap ik kritiek op taxidermie wel. Maar van de wetenschappelijke kant iets minder.” Bezoeker Hannah Sewell, kunststudent, kijkt aandachtig hoe Tim een vogeltje prepareert: hij maakt voorzichtig het lijfje schoon, waarna hij de vacht opensnijdt met een mes, en de huid losmaakt met een pincet. “Ik vind het interessant om te zien hoe een dier in elkaar zit.” Zegt Hannah, “Je kan met taxidermie toch kennis opdoen.”
Buiten de musea werken ook zelfstandige taxidermisten, zoals Tim. Zij krijgen daarnaast ook verzoeken om huisdieren op te zetten, maar dat roept gemengde reacties op. In een kleine, niet-representatieve straatenquête van de redactie gaven de meeste ondervraagden aan dat ze het idee van een opgezet huisdier “een beetje eng” of “onnatuurlijk” vonden
Hoeveel dieren er jaarlijks worden opgezet, is niet bekend. Tanja’s nieuwe aanwezigheid in Artis laat zien dat taxidermie een actief vak is, maar daar horen vaak ook verschrikte reacties bij. Beluister hieronder de enquéte. waarin voorbijgangers reageren op het idee van een opgezet huisdier en de reportage, waar taxidermist Tim Vreeswijk verteld over wat hem drijft om dit werk te blijven doen.
