Sinds deze maand zijn politieke advertenties niet langer toegestaan op de platforms van Meta, het moederbedrijf van onder andere Facebook en Instagram. Dit is het gevolg van nieuwe Europese regels. Tegelijkertijd opende TikTok op 30 oktober een speciaal ‘verkiezingscentrum’: een aparte pagina waar gebruikers officiële informatie over de verkiezingen kunnen vinden.

Campagnestrateeg Justin Koornneef ziet kansen, maar waarschuwt ook voor risico’s. Hij zegt: “Het gevaar is dat we afhankelijk worden van een platform als TikTok. Het geeft een vertekend beeld van de werkelijkheid: politieke thema’s zijn vaak veel genuanceerder dan je in korte filmpjes kunt laten zien. Zo krijg je geen goed beeld van hoe politiek echt werkt.”

Justin Koornneef

Volgens Koornneef werkt de politiek daar zelf ook aan mee. “De Tweede Kamer verspreidt inmiddels zelf korte fragmenten van debatten. Dat voedt een cultuur waarin vooral de scherpste quotes en het meeste spektakel aandacht krijgen.”

Dat TikTok zo’n podium kan zijn voor de luidste stemmen, bleek onlangs nog uit een artikel in NRC: extreemrechtse livestreams met duizenden kijkers zouden door het algoritme juist extra worden gepusht. “Politici zien dat, en spelen er handig op in. Korte, scherpe fragmenten zijn uitgegroeid tot een belangrijk campagnemiddel,” zegt Koornneef.

Toch zien niet alle partijen dat als een bedreiging. De relatief nieuwe partij LEF wil eigenlijk zo min mogelijk afhankelijk zijn van ‘big tech’, maar voelt zich toch genoodzaakt om content te maken voor platforms zoals TikTok. Twee maanden geleden ging de partij zelfs viraal met een video die ruim 1,5 miljoen keer werd bekeken. Daarin werd lijsttrekker Matthijs Janssen nageroepen met een homofobe opmerking. Hij confronteerde de groep jongeren en ging met hen in gesprek over de impact van zulke woorden. “Dat filmpje sloeg aan omdat we de macht ter plekke confronteerden,” zegt de partij. “In dit geval een cisgender heteroman die zonder nadenken iets riep. Door zo’n moment te gebruiken om een open gesprek te voeren, laat je zien dat het ook anders kan.”

Daniël van Duijn

Of TikTok daadwerkelijk de nieuwe arena voor politieke campagnes wordt, moet de komende weken blijken. Maar duidelijk is wel dat de rol van sociale media in verkiezingscampagnes opnieuw aan het verschuiven is.

In de reportage hieronder hoor je over wat het nieuwe beleid kan betekenen voor kleine partijen.