De PVV geeft het volgende aan in hun verkiezingsprogramma PVVProgramma: ‘’​​Wie géén last hebben van de wooncrisis, zijn statushouders. Sinds 2010 zijn er al zo’n 190.000 sociale huurwoningen mét voorrang aan statushouders weggegeven – zonder dat zij iets aan dit land hebben bijgedragen. Ondertussen staan de Nederlanders steeds langer op de wachtlijst staan: tien, vijftien, soms wel twintig jaar. Dit is pure discriminatie en onacceptabel.’’ Maar in hoeverre is deze bewering juist? Worden sociale huurwoningen met voorrang weggegeven aan statushouders? 

Deze bewering roept vragen op. Er bestaat geen officieel onderzoek of rapport waarin het aantal van 190.000 woningen wordt genoemd. Het is daardoor niet eenvoudig na te gaan waar de PVV deze cijfers vandaan heeft gehaald. Het verkiezingsprogramma zelf geeft geen bronvermelding. Om de claim te controleren, moeten we kijken naar het aantal sociale huurwoningen dat jaarlijks vrijkomt, hoeveel daarvan aan statushouders wordt toegewezen en of die toewijzing met voorrang gebeurt.

Hoeveel woningen worden jaarlijks toegewezen aan statushouders?

Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) kwamen in 2022 ongeveer 162.000 corporatiewoningen vrij. Daarvan werden rond de 11.000 woningen (7%) toegewezen aan statushouders, mensen met een verblijfsvergunning die vanuit een asielzoekerscentrum (AZC) doorstromen naar een gemeente. Die percentages liggen de laatste jaren steeds tussen de 6 en 8 procent van alle vrijgekomen sociale huurwoningen.

De Adviesraad Migratie publiceerde in 2022 het rapport Een huis voor statushouders, waarin vergelijkbare cijfers staan sinds 2015. Gemiddeld worden jaarlijks zo’n 10.000 tot 12.000 woningen aan statushouders toegewezen. Terugrekenend vanaf 2010 kom je dus uit op ongeveer 150.000 tot 170.000 woningen in totaal maar dat zijn alle woningen die aan statushouders zijn verhuurd, niet woningen die “weggegeven” zijn of waarbij sprake was van algemene voorrang. 

Het coa dat verantwoordelijk is voor de opvang van asielzoekers en de doorstroom van statushouders, bevestigt dat jaarlijks ongeveer 7 procent van de vrijgekomen sociale huurwoningen aan deze groep wordt toegewezen. 

Volgens recente gegevens aedesdatacentrum zijn er tussen 2018 en 2023 gemiddeld zo’n 167.500 corporatiewoningen per jaar toegewezen. Op basis van deze en andere beschikbare cijfers kan slechts een schatting worden gemaakt. Als we ervan uitgaan dat er jaarlijks ongeveer 162.500 sociale huurwoningen vrijkomen en dat gemiddeld 7 procent daarvan aan statushouders wordt verhuurd, komt dat neer op ongeveer 13.000 woningen per jaar. Over een periode van vijftien jaar zou dat neer kunnen komen op zo’n 195.000 woningen in totaal. Toch zegt dit niets over de vraag of deze woningen met voorrang zijn ‘weggegeven’, want die informatie wordt nergens apart geregistreerd. 

Op 22 september 2025 waarschuwde het COA dat het schrappen van voorrang voor statushouders grote gevolgen zou hebben voor de opvangcapaciteit. Op dat moment verbleven ruim 19.000 statushouders in asielzoekerscentra die al een verblijfsstatus hadden, maar nog geen woning kregen toegewezen. Volgens het COA zou het afschaffen van de voorrang deze aantallen verder doen oplopen en de opvang onder nog grotere druk zetten (NRC, maart 2025).  

Worden de huurwoningen met voorrang weggegeven? 

Bart Lauret, woordvoerder van vluchtelingenwerk, merkt dat er over migratie en huisvesting vaak verkeerde informatie rondgaat. Volgens hem is het daarom belangrijk om bronnen altijd goed te controleren. “Je kunt niet alles aannemen wat online wordt gedeeld,” zegt hij. “Veel mensen blijven hangen in hun eigen informatiekring, waardoor ze vooral berichten zien die hun mening bevestigen.” Lauret raadt aan om juist officiële documenten van de overheid te bekijken voor de betrouwbaarste informatie.“Daar vind je meestal het volledige verhaal, aldus Lauret”

De bewering van de PVV dat sinds 2010, 190.000 sociale huurwoningen met voorrang zijn weggegeven aan statushouders mist feitelijke onderbouwing. Er bestaat geen officieel rapport of betrouwbare bron die dit cijfer bevestigt. Op basis van gegevens van onder meer het CBS, de Adviesraad Migratie en het COA is wel te berekenen dat tussen 2010 en 2025 ongeveer 190.000 sociale huurwoningen aan statushouders zijn toegewezen. Dat aantal klopt dus ongeveer qua grootte, maar het woord “weggegeven” is misleidend, omdat het niet zeker is dat het gaat om reguliere huurwoningen die worden weggegeven met voorrang. 

Kortom, het genoemde getal is een schatting zonder bron, en de bewering dat woningen zijn “weggegeven met voorrang” is niet zeker en moeilijk te achterhalen. Er is wederhoor gevraagd bij de PVV, maar hier is helaas nog geen reactie op gekomen.