In het NPO-radio 1 verkiezingsdebat van 10 oktober debatteerde Eddy van Hijum, Caroline van der Plas en Stephan van Baarle over arbeidsmigratie in Nederland. Eddy van Hijum stelde in het debat dat er meer dan één miljoen arbeidsmigranten wonen in Nederland. Maar is dit feitelijk? In deze factcheck gaan we het uitzoeken.
Het is belangrijk om te weten wat er precies wordt bedoeld met de term ‘arbeidsmigrant’, voordat je kunt onderzoeken hoeveel er daadwerkelijk in Nederland wonen. In deze factcheck focussen we ons namelijk op ‘reguliere’ arbeidsmigranten en niet kennismigranten, sinds Eddy van Hijum het daar niet over heeft in het debat.
“Het ligt er heel erg aan hoe je de arbeidsmigrant definieert”, vertelt Ids Baalbergen. Hij verrichte aan de Universiteit Utrecht een promotieonderzoek over arbeidsmigratie naar Nederland. Hij licht toe dat verschillende instanties verschillende definities hanteren voor arbeidsmigranten, zoals de Adviesraad Migratie, het Planbureau voor de Leefomgeving en het Centraal Planbureau aangeven.
Als je zelf gaat kijken op Google verschilt de hoeveelheid arbeidsmigranten per website, wat verwarrend is. In de analyse van het PBL wordt een factsheet aangehaald waarin een totaal aantal beschreven wordt voor arbeidsmigranten. Hier wordt gebruik gemaakt van polis bestanden: zeer gerichte gegevens van banen en lonen. De door het CBS opgestelde data is door onderzoeksbureau KBA Nijmegen opgesteld in opdracht van uitzendondernemingen NBBU en ABU en geeft aan dat er 948 duizend arbeidsmigranten in Nederland werkzaam zijn.
Toch zijn er nog veel kanttekeningen en onzekerheden rondom een exact aantal arbeidsmigranten. Denk bijvoorbeeld aan zzp’ers die vanuit het buitenland komen en alle ongedocumenteerde arbeidsmigranten waarvan gemeentes en andere instanties geen goed beeld van hebben. “Er is veel onzekerheid over. Je kunt niet zeggen dat er één miljoen arbeidsmigranten wonen in Nederland, want dat weten we niet zeker”, aldus Baalbergen. Ook de Adviesraad Migratie ziet dit. In de blogpost wordt het exacte aantal een dark number genoemd: het belemmerd beleidsmakers om de problemen gericht aan te pakken.
In conclusie: het is aannemelijk om aan te stellen dat er meer dan één miljoen reguliere arbeidsmigranten werken en wonen in Nederland. Echter is het zo dat alle organisaties en onderzoekers geen definitieve conclusie kunnen trekken over een exact aantal. De uitspraak dat er meer dan één miljoen arbeidsmigranten zijn in Nederland is hierdoor ongefundeerd.
