Aankomend weekend vindt de vijftigste editie van de Marathon van Amsterdam plaats. Samen met de 750ste verjaardag van de stad Amsterdam is het dus dubbel feest. Voor deze jubileumeditie is er een uitgebreid programma met een recordaantal deelnemers. De Marathon van Amsterdam heeft zich ontwikkeld tot een van de grootste marathons van Europa, maar dat is niet altijd zo geweest. Wat is er eigenlijk allemaal veranderd in de afgelopen vijftig jaar?
In 1975, bij de allereerste officiële jaarlijkse marathon, stonden er 300 deelnemers aan de start op een plek die voor altijd verbonden zal blijven met de Marathon van Amsterdam: het Olympisch Stadion. Dit was destijds een landelijk record. Vroeger bestond het gehele evenement alleen uit de marathon zelf, maar dat is nu anders. Tegenwoordig zijn er meerdere evenementen verspreid over het hele weekend, zoals een halve marathon, een 7,5 km en een Kids Run. Dat laat de organisatie op haar website weten. Volgens organisator Le Champion doen er dit weekend wel tweehonderd keer zoveel mensen mee aan het hele programma als aan de marathon in 1975. Ook zijn er veel meer buitenlandse deelnemers dan destijds. Volgens sporthistoricus Wim van Hevert moeten we de marathon zoals we die nu kennen echter niet vergelijken met die van 1975: “Die eerste marathon moet je niet vergelijken met de moderne marathons met hoge startgelden, winstpremies en duizenden recreanten. Het zijn andere tijden.”
Ook het parcours is de afgelopen jaren flink veranderd. De hedendaagse route gaat langs veel Amsterdamse hotspots, zoals de Amstel, het Rijksmuseum en het Vondelpark, waar twee keer doorheen wordt gelopen. Daarnaast is de keuze van wegen en paden aangepast: deze zijn tegenwoordig veel vlakker en sneller om de prestaties te verbeteren. Er waren plannen om een deel van de marathon door het oude centrum te laten gaan, maar om organisatorische redenen is dat niet doorgegaan, meldt NH Nieuws. “We lopen eigenlijk tegen de maximale capaciteit van de gemeente en de hulpdiensten aan”, zegt wedstrijddirecteur René Wit. “Dat maakte het onmogelijk om een marathon met een nieuw parcours te organiseren.” Volgens Le Champion gaan de plannen voor een nieuw parcours in 2026 wel door.
Hoewel aankomend weekend de vijftigste editie van de Marathon van Amsterdam plaatsvindt, was dit niet de eerste marathon in Nederland. De eerste echt Amsterdams georganiseerde marathon vond plaats in 1916. Deze loop begon en eindigde in het Sportpark, recht tegenover de latere locatie van de huidige startplek: het Olympisch Stadion. De eerste editie van de Marathon van Amsterdam zoals we die nu kennen, is georganiseerd door Ger van Nasse van atletiekclub AV’23 en de gemeente Amsterdam. Wedstrijddirecteur René Wit ziet grote verschillen tussen de marathon van nu en die van vijftig jaar geleden: “Bijna alles is veranderd. Maar de cultuur rondom de marathon blijft. En dat zal ook altijd zo blijven. Het gevoel van de Marathon van Amsterdam is naar mijn mening uniek.”
Dit weekend staan er ook veel lopers aan de start die voor het eerst een marathon gaan lopen. Vooral voor deze groep ligt een blessure, tijdens of in de voorbereiding, op de loer. Hoe loop je nou eigenlijk voor het eerst een marathon zonder geblesseerd te raken? Verslaggever Coen Jansen ging langs bij olympiër en Nederlands kampioen op de marathon, Anne Luijten, runfluencer Joep Toebes en fysiotherapeut Rik van Til. De reportage is hieronder te beluisteren.
