In de Nieuwsuur uitzending van 9 september 2024 wordt een nieuw EU-rapport besproken, geschreven door onder andere Mario Draghi. Nieuwsuur claimt in deze uitzending dat Draghi in zijn rapport schrijf dat ‘één op de drie veelbelovende startups naar de VS verhuisd’. Na het bekijken van het EU-rapport, genaamd ‘The future of European competitiveness’ blijkt de claim van Nieuwsuur onjuist. Wat er dan wel in het rapport staat en wat de claim van Nieuwsuur onjuist maakt leest u in deze factcheck.

Deze factcheck is geschreven op 12-09-2024 met de kennis van dat moment.

Wat is een startup?

In de uitzending van Nieuwsuur, verschenen op 9 september, wordt het EU-rapport, eveneens verschenen op 9 september besproken. Op minuut 18:23 in de uitzending vertelt de voice-over het volgende: ‘Mario Draghi schrijft in zijn rapport dat één op de drie veelbelovende startups naar de Verenigde Staten verhuisd.’ De Kamer van Koophandel definieert een startup als een klein bedrijf wat net begonnen is en snel op zoek is naar een snelle manier om te groeien, meestal door het gebruik maken van nieuwe technologie.

Het rapport van Draghi

Als we ‘het rapport van Draghi’ erbij pakken, zien we dat de claim van Nieuwsuur onjuist is. In het rapport van Draghi staat namelijk dat, in de periode 2008-2021 bijna dertig procent van de zogenaamde ‘unicorns’ opgericht in Europa, hun hoofdkwartier naar buiten de EU heeft verhuisd, waarvan het grootste gedeelte naar de Verenigde Staten. Volgens het rapport is een ‘unicorn’ een startup die uiteindelijk meer dan een miljard Amerikaanse dollar waard is geworden. Nieuwsuur heeft dit vertaald naar veelbelovende startups en daarvan zouden er dus één op de drie naar de Verenigde Staten verhuizen.

Draghi heeft het in zijn rapport niet over één op de drie, wat ongeveer 33% inhoudt, maar over bijna dertig procent. Van deze dertig procent verhuist het grootste deel naar de Verenigde Staten. Nieuwsuur heeft de cijfers dus overdreven, want het gaat in werkelijkheid niet om één op de drie en het is ook niet wat Draghi in zijn rapport schrijft, terwijl Nieuwsuur dat wel claimt.

Daadwerkelijke cijfers

Volgens Erik Stam, hoogleraar Economie, Bestuur en Organisatie aan de Universiteit van Utrecht zijn de cijfers die Nieuwsuur verkondigt ‘wat overdreven‘. Stam haalt een studie aan van het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek, een wetenschappelijke dienst van de Europese Commissie. ‘Deze studie vond veertig unicorns, opgericht in Europa, met een hoofdkantoor buiten de EU. Van deze veertig unicorns zijn er 32 naar de Verenigde Staten verhuisd.’

Als we dan even gaan berekenen komen we uit op de volgende berekening: 32 van de (140 + 47) = 17%, aldus Stam. Uiteindelijk komt het er dus op neer dat zeventien procent van de unicorns/veelbelovende startups naar de Verenigde Staten verhuisd en niet één op de drie zoals Nieuwsuur claimt.

Conclusie

De claim van Nieuwsuur dat ‘Mario Draghi in zijn rapport schrijft dat één op de drie veelbelovende startups naar de Verenigde Staten verhuisd’, is dus zowel feitelijk als inhoudelijk onjuist. Draghi heeft het in zijn rapport niet over één op de drie, maar bijna dertig procent en van deze bijna dertig procent verhuist het grootste deel naar de Verenigde Staten. Ook inhoudelijk klopt deze claim niet, want in werkelijkheid komt het neer op zeventien procent. Kortom de claim van Nieuwsuur is onjuist.