Voorafgaand aan de demonstratie van 20 september in Den Haag werd via een GoFundMe-campagne ruim €20.000 ingezameld. Het geld was bedoeld om de betoging veilig te laten verlopen, met nadruk op extra beveiliging tegen tegendemonstranten. De organisatoren beloofden hiermee een “goed afgeschermde en ordelijke demonstratie”. Toch eindigde de dag in rellen, antisemitische leuzen en Hitlergroeten, met tientallen arrestaties en gewonde agenten. Hoe kon het zo misgaan?
In de crowdfunding-tekst benadrukten de organisatoren dat een aanzienlijk deel van het ingezamelde bedrag zou worden gebruikt voor beveiliging. Er werd verwezen naar de noodzaak om deelnemers te beschermen tegen mogelijke tegenacties van groepen als Antifa. De belofte van “veel beveiliging” speelde een belangrijke rol bij het overtuigen van donateurs.
Op de dag zelf
Ondanks deze belofte liep de situatie uit de hand. Volgens de Politie Eenheid Den Haag werden tijdens en na de demonstratie in totaal 37 mensen aangehouden wegens openlijke geweldpleging, vernieling en het afsteken van zwaar vuurwerk. Journalisten werden belaagd en agenten raakten gewond. De politie riep het publiek later zelfs op om beelden in te sturen om de relschoppers te identificeren. De Rechtspraak maakte bekend dat de eerste verdachten al via supersnelrecht zijn veroordeeld, onder andere voor het plegen van geweld tegen de politie. De politie heeft op dit moment nog geen uitspraken gedaan rond de beveiliging van de demonstratie.
Gemeente en verantwoordelijkheid
Volgens de richtlijnen van de Gemeente Den Haag rust de verantwoordelijkheid voor een ordelijk verloop primair bij de organisator van een demonstratie. De burgemeester kan echter aanvullende eisen stellen of ingrijpen wanneer de openbare orde in gevaar komt. In dit geval is duidelijk dat de voorziene maatregelen niet toereikend waren om escalatie te voorkomen.
Wat er precies met het ingezamelde geld is gebeurd, blijft onduidelijk. De organisatoren hebben nog geen volledige verantwoording afgelegd over de besteding van de €20.000. Daarmee blijft de vraag open of de beloofde beveiliging daadwerkelijk is ingezet en zo ja, waarom die niet effectief bleek. Els Noort is benaderd voor wederhoor, maar heeft vooralsnog niet gereageerd.
Antisemitisme en nazi-verheerlijking
Wat de zaak extra beladen maakt, zijn de beelden van antisemitische uitingen en Hitlergroeten tijdens de rellen. Deze incidenten riepen breed maatschappelijk afschuw op en gaven de gebeurtenissen een extra dimensie. Het gaat hier niet alleen om ordeverstoring, maar ook om de normalisering van haat en discriminatie in de publieke ruimte.
Juist dit laatste punt vormt de link naar onze video-reportage. Wij spraken met Yuval Gal (BIJ1), Joods kandidaat-Kamerlid, die aangifte doet tegen organisator Els Noort en extreemrechtse demonstranten. Volgens Gal is er een grens overschreden: de verantwoordelijkheid van organisatoren houdt niet op bij het faciliteren van een demonstratie, maar strekt zich uit tot het voorkomen van haat en antisemitisme. Ook spreken we in de reportage met zijn advocaat over de juridische kant van de zaak.
