Op 12 oktober in het programma WNL Op Zondag van NPO  werd er een debat georganiseerd waarin de runners-up van de zes grootse partijen, in discussie gaan. Het eerste gespreksonderwerp wat werd aangesneden, was de migratie in Nederland. Hierin beweerde de heer Stöteler van de PVV, dat 96-97% van de migranten, ter land overreizen naar Nederland en hier vervolgens asiel aanvragen. Door het hoge percentage te noemen, zonder verdere bronnen of achtergrondinformatie, kan dit zorgen wekken bij het volk. Het beeld dat Nederland in Brussel het ‘beste jongetje van de klas’ is, wordt hierdoor versterkt. Aangezien de heer Stöteler hier geen bronnen noemt, roept het bij mij de vraag op: klopt dit wel? En achter welke informatie schuilt deze uitspraak?

 

In context plaatsen

Tijdens het publieke debat bespraken de politici de migratie in Nederland van de afgelopen jaren. Nadat de heer Stöteler beweerde dat het Nederlandse volk overspoeld wordt met migranten, stelde hij dat 96-97% van de migranten ter land aankomen in Nederland. Zij zouden zich niet vestigen in de Zuid-Europese landen, maar juist doorreizen voor betere (woon)zorg hier.

De heer Stöteler gebruikt hier het woord migranten. Laten we even goed uitzoeken wat dat precies inhoudt. Het CBS definieert: in het buitenland geboren persoon. Een migrant is dus iemand die zijn/ haar land verlaat. Dit kan vanwege oorlog, een ramp of vanwege werk. Iemand kan dus zowel gedwongen als niet gedwongen hun land verlaten. Een vluchteling kan niet terug naar hun herkomst land, dat is te gevaarlijk, een migrant wel.

Er zijn verschillende soorten migranten. Er zijn in Nederland arbeidsmigranten, studiemigranten, gezinsmigranten en asielmigranten.

Bron: CBS (2023)                                                                                Bron: CBS (2022)

Er wordt in deze statistieken onderscheid gemaakt tussen immigranten uit de EU en EFTA, en daar buiten. Het EFTA is een Europees Vrijhandelsorganisatie, deze landen vormen een vrijhandelszone. Zij bestaat uit: IJsland, Noorwegen, Liechtenstein en Zwitserland.

Over welke migranten de heer Stöteler het precies heeft, kunnen we niet invullen. Wel kunnen we stellen dat met de veilige Europese landen, Stöteler de landen van de EU en de EFTA bedoelt.

 

Welke bronnen gebruikt de PVV?

Sebastiaan Stöteler is sinds juli 2024 lid van de PVV. Hij begon in 2018 als factievoorzitter van de partij in de gemeenteraad in Almelo. Hij is afgestudeerd in rechten. Ik benaderde hem om te vragen waar hij dit percentage precies vandaan heeft, en welke migranten hij precies bedoelt. Echter heb ik geen reactie gekregen.

Wat zeggen de cijfers?

Uit de cijfers van het CBS  resulteert dat ongeveer 4 op de 10 immigranten in 2022, uit een EU- of EFTA-land kwamen. 1 op de 10 had de Nederlandse nationaliteit. Dat zijn mensen die, vaak na een eerdere emigratie, weer naar Nederland komen.

Aangezien we niet precies weten over welke soort migranten de heer Stöteler het heeft. Heb ik het per categorie onderzocht.

Asielmigratie:

De afgelopen twaalf maanden (september 2024 t/m augustus 2025) kwamen de asielzoekers die voor het eerst een aanvraag indienden uit:

Bron: Rijksoverheid (2025)

Circa 7% van de asielzoekers die voor het eerst een aanvraag indienden kwam uit een veilig land van herkomst.

In 2024 deden ongeveer 1.000 mensen uit een veilig herkomstland een asielaanvraag.

 

Arbeidsmigratie:

Over de afgelopen 25 jaar kwam gemiddeld bijna 1 op de 5 immigranten als arbeidsmigrant naar Nederland. Volgens onderzoek van Stichting de Arbeidsmigrant, wil 51% van de arbeidsmigranten graag in Nederland blijven, en voelt 64% van de arbeidsmigranten zich thuis in Nederland.

Bron: CBS (2024)

 

We kunnen hier kijken naar de lichtblauwe lijn, deze representeert de veilige landen.

Er wordt hier onderscheid gemaakt van het loon van de arbeidsmigrant. Dit is belangrijk, om te beoordelen of zij genoeg geld hebben om zelfstandig te kunnen wonen. 130WML, bekent dat de persoon 30% boven het minimumloon verdient.

Studiemigratie:

In 2023 kwamen er totaal 41 duizend mensen naar Nederland om te studeren. Dat is 12% van de totale immigratie in dat jaar.

 

Gezingsmigratie:

In 2023 immigreerden er bijna een kwart van de immigranten dat jaar als gezinsmigrant. Vier op de tien gezinsmigranten komen mee met een arbeidsmigrant, of komen later bij diegene wonen.

Bron: CBS (2024)

 

Hier kunnen we kijken naar de lichtblauwe lijn, deze representeert de veilige landen.

 

Wat zegt dit nou eigenlijk?

‘Ja, degenen die in Nederland asiel aanvragen zijn veelal door andere landen heen gereisd. Maar dat gebeurt niet omdat er een reisgids is waaruit de asielzoeker een keuze maakt: goh, waar zullen we nu eens naar toe vluchten,’ vertelt Grütters, onderzoeker van het migratie- en asielrecht.  Hij vertelt dat asielmigratie nauwelijks mogelijk is via een andere weg dan mensensmokkelaars. Dat komt doordat vliegmaatschappijen boetes krijgen, als ze mensen vervoeren van bepaalde landen.

‘Veel Oost-Europese landen sturen asielzoekers terug waar ze vandaan kwamen, of sturen ze door naar een ander EU-lidstaat. Bijvoorbeeld een land als België levert in het geheel geen opvang voor alleenstaande mannelijke volwassen asielzoekers,’ maar vertelt Grütters: ‘In de EU is afgesproken dat er een gezamenlijke inspanning moet worden geleverd om met alle landen die asielzoekers op te vangen.’

Nederland krijgt ongeveer per jaar 4% van alle eerste asielverzoeken die in Europa worden gedaan. Dat is gelijk aan het percentage van de Nederlandse bevolking ten opzichte van het Europese totaal. ‘Anders gezegd, als het inwonertal een bruikbare norm is om het aantal asielzoekers te beoordelen in termen als veel of weinig, dan krijgt Nederland precies dat percentage: niet te veel en ook niet te weinig. De trend is overigens dalend,’ legt Grütters uit.

Het percentage schommelt al jaren rond de 4%.

Bron: Carolus Grütters

 

Conclusie

De claim van de heer Stöteler, dat 97% van de migranten ter land aankomen, is niet helemaal controleerbaar. Aangezien de PVV niet heeft laten weten waar dit cijfer precies vandaan komt, en andere bronnen dit ook niet ondersteunen, is de uitspraak ongefundeerd. Wel kan er met de verzamelde gegevens een berekening gedaan worden. Dan komt daaruit dat in 2024 ongeveer 40% van de migranten uit landen binnen de EU- of EFTA-landen komen. En bijna 50% van de migranten van daarbuiten naar Nederland zijn gekomen. Dus: ongeveer 40% van de migranten kunnen gewoon naar Nederland komen met het vliegtuig, wellicht doen ze dat op een andere manier, maar het zou in principe wel kunnen. Er zijn geen cijfers van de hoeveelheid migranten dat met het vliegtuig hier binnen komt. De gehele uitspraak is daarom: ongefundeerd.