Op 12 oktober publiceert Ongehoord Nederland een reportage op YouTube over de versnelling van de zeespiegelstijging. Hierin wordt gerefereerd naar twee recente studies van Hessel Voortman. Hij neemt zelf deel aan de reportage en concludeert dat de zeespiegelstijging niet versnelt. Dit staat in contrast met andere studies die vergelijkbare analyses toepassen.

Dit artikel is gepubliceerd op 16 oktober 2025 door Sophie de Goede.

Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie.

Bewering

De zeespiegelstijging versnelt niet aan de Nederlandse kust.

Oordeel

Ongefundeerd

Bron van de bewering

Ongehoord Nederland (ON) is een Nederlandse omroepvereniging. De omroep claimt een stem te willen geven aan mensen die zich niet vertegenwoordigd voelen in de gangbare politiek en media. Zij gaan dus tegen het narratief in. Zo ook met deze reportage. De reportage duurt tien minuten. Centraal staat de vraag: ‘Versnelt de zeespiegelstijging?’. De zeespiegel stijgt volgens onderzoek van Deltares (onafhankelijk kennisinstituut voor toegepast onderzoek op het gebied van water en ondergrond) al tientallen jaren, maar dat gaat nu sneller dan vroeger. In de reportage spreekt Hessel Voortman. Hij is onafhankelijk onderzoeker en waterbouwkundige. De informatie uit de reportage wordt gebaseerd op twee studies van Voortman uit de afgelopen twee jaar. De bewering dat de zeespiegelstijging niet versneld op mondiaal én op nationaal niveau wordt dan ook getrokken vanuit deze studies en uitgelegd in de reportage van ON.

Waarom trekt Voortman precies deze conclusie, terwijl alle andere onderzoeken op een andere conclusie wijzen? Wie heeft er gelijk en waarom is dat zo?

Hoe wordt de versnelling van de zeespiegelstijging in Nederland gemeten?

De zeespiegelstijging wordt direct aan onze kust gemeten, door peilschalen bij zogeheten getijde-stations van de Rijkswaterstaat. De Zeespiegelmonitor van Deltares (onafhankelijk kennisinstituut voor toegepast onderzoek op het gebied van water en ondergrond) gaat uit van de gegevens van zes getijde-stations aan de Nederlandse kust. Namelijk die in Delfzijl, Harlingen, Den Helder, IJmuiden, Hoek van Holland en Vlissingen. Daarnaast wordt de zeespiegel sinds 1992 gemeten door satellieten met behulp van hoogtemeters. De gemeten stand van de zeespiegel op basis van de satellietmetingen wordt absoluut genoemd.

Waarom de bewering ongefundeerd is

Sinds 2014 onderhoudt Deltares de Zeespiegelmonitor in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Volgens de methode van de Zeespiegelmonitor, die hierboven wordt uitgelegd, wordt er ook langs de Nederlandse kust een belangrijke toename in de stijging van de zeespiegel gemeten Uit de Zeespiegelmonitor van 2022 blijkt namelijk dat de zeespiegel sinds 1993 sneller stijgt. Met 2.90 mm per jaar in plaats van met 1,86 mm per jaar de periode ervoor. Deze versnelling sluit aan bij wat we weten over de wereldwijde ontwikkelingen in de zeespiegelstijging. In de twee voorgaande rapporten werd de stijging van de zeespiegel goed weergegeven door een constante trend sinds het begin van de metingen in 1890. De nieuwste waarnemingen veranderen dit beeld aanzienlijk.

Vrijwel alle zeespiegel-scenario’s die de afgelopen jaren zijn samengesteld, bijvoorbeeld die van het KNMI en de TU Delft, geven aan dat de zeespiegel in de toekomst sneller gaat stijgen. Met name na het jaar 2050. Hessel Voortman beweert in zijn onderzoek dat de versnelling wordt veroorzaakt door lokale effecten en natuurlijke schommelingen. Denk hierbij aan wind, getij en bodembeweging) die de meetreeksen beïnvloeden. Wetenschapper van de TU Delft, Riccardo Riva, vertelt dat het tot voor 2022 nog onduidelijk was of er daadwerkelijk een snellere zeespiegelstijging langs de Nederlandse kust plaatsvindt dan in de 30 jaar hiervoor. Hij is onderzoeker aan de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen. Aan de onzekerheid of er nu sprake was van een versnelling van de zeespiegelstijging of niet, maakte hij een einde door de deelname aan de studie.

Conclusie

Er is sterk bewijs dat langs de Nederlandse kust de zeespiegelstijging na 1993 sneller is dan in de voorgaande periodes (2,90 mm per jaar versus 1,86 mm per jaar). Dit sluit aan bij wat internationaal wordt waargenomen. Die versnelling is niet zonder discussie, vanwege lokale effecten die de meetreeksen beïnvloeden. Sommige deskundigen, waaronder Hessel Voortman, zijn twijfelachtig of het versnellen echt reëel is of een schijnbaar effect door natuurlijke schommelingen. Zijn harde claim dat de zeespiegelstijging in Nederland niet versneld is op basis van de onderzoeken die tot nu toe zijn uitgevoerd dus ongefundeerd.