In de Verenigde Staten raken miljoenen mensen met een laag inkomen jaarlijks hun recht op hulp kwijt, niet omdat ze er geen aanspraak meer op hebben, maar omdat ze verdwalen in het papierwerk. Het Amerikaanse hulpsysteem, bedoeld als vangnet voor kwetsbare groepen, blijkt voor velen juist een obstakel.

Wie steun aanvraagt, krijgt te maken met een woud aan regels, formulieren en digitale portalen. Elk hulpprogramma, van voedselbanken (SNAP) tot zorgverzekeringen via Medicaid, heeft zijn eigen voorwaarden en deadlines. Burgers moeten regelmatig bewijzen dat ze nog steeds in aanmerking komen. Wie één document mist of een termijn overschrijdt, verliest vaak direct zijn uitkering of verzekering.

De bureaucratische druk zorgt ervoor dat veel mensen afzien van hulp waar ze wel recht op hebben. Uit recente cijfers blijkt dat miljoenen gezinnen na de coronapandemie hun voedselhulp of zorgverzekering kwijtraakten door administratieve fouten of te late hercertificatie. Vooral gezinnen met jonge kinderen en ouderen worden getroffen, omdat zij moeite hebben met digitale systemen of ingewikkelde aanvraagprocedures.

Critici stellen dat de Amerikaanse overheid met deze aanpak vooral probeert misbruik te voorkomen, maar dat het effect averechts is. De nadruk op controle in plaats van toegankelijkheid zorgt ervoor dat de hulp niet terechtkomt bij degenen die het het hardst nodig hebben.

Tijdens de pandemie bleek dat het ook anders kan. Toen de overheid tijdelijk extra kindertoeslagen uitkeerde en het proces vereenvoudigde, daalde de kinderarmoede in enkele maanden tot het laagste punt in decennia. Maar zodra de versoepelingen verdwenen, steeg de armoede weer snel.

De Amerikaanse strijd tegen armoede lijkt daarmee niet alleen economisch, maar ook bureaucratisch. Voor miljoenen burgers blijft de vraag niet of ze hulp nodig hebben maar of ze door het papieren doolhof weten te komen.

Onze verslaggeefster Emily de Vos praat onder andere met Megan Curran, beleidsdirecteur van het Centrum voor Armoede en Sociaal Beleid aan Colombia University in New York over waarom dat systeem soms funest kan zijn.