De eerste verkiezingsuitslagen kwamen gisteravond langszaam binnen en inmiddels zijn bijna alle stemmen geteld. Met D66 als grootste partij in de voorlopige uitslag lijkt de roep om vooruitgang, duurzaamheid en samenwerking duidelijk gehoord te zijn. Toch is het politieke debat nog lang niet ten einde. De definitieve uitslag laat nog even op zich wachten, en de vraag wie de nieuwe coalitie gaat vormen zorgt voor veel speculatie. Wordt het een progressieve samenwerking met focus op klimaat en onderwijs, of een meer behoudende koers met nadruk op economie en veiligheid?

Wat de uitkomst ook wordt, één ding is zeker: het thema klimaat blijft hoog op de agenda staan. Dat werd deze week nog eens onderstreept door de demonstratie van Extinction Rebellion (XR) in Den Haag. Op dinsdag 28 oktober blokkeerden honderden activisten opnieuw de A12, een plek die inmiddels is uitgegroeid tot symbool van burgerlijke ongehoorzaamheid in naam van het klimaat. De actie was vreedzaam, maar krachtig. Met spandoeken en toespraken riepen de demonstranten de regering op om fossiele subsidies af te schaffen

Volgens Extinction Rebellion gaat er jaarlijks miljarden euro’s aan belastingvoordelen en steun richting de fossiele industrie, terwijl juist duurzame energie en innovatie meer hulp nodig hebben. “We kunnen niet blijven investeren in onze eigen ondergang,” vertelde een van de demonstranten. “Politici praten over toekomst en groei, maar zonder klimaatbeleid is die toekomst onzeker.”

De timing van de actie was opvallend: één dag voor de verkiezingen. Terwijl in Den Haag politieke partijen Nederland zich voorbereiden op het stemmen, lieten de activisten zien dat maatschappelijke druk op klimaatbeleid onverminderd groot blijft. De boodschap was duidelijk: ongeacht welke partijen straks gaan regeren, het klimaat duldt geen uitstel meer.

De combinatie van verkiezingen en klimaatprotest laat zien hoe sterk politiek en samenleving met elkaar verweven zijn. Waar kiezers hun stem uitbrachten aan de stembus, kozen anderen ervoor hun stem te laten horen op straat. Beide groepen vragen om verandering, transparantie en toekomstgericht beleid.

Of de nieuwe coalitie erin slaagt die roep om klimaatactie te vertalen naar concreet beleid, zal de komende maanden blijken. Voor nu overheerst hoop, maar ook spanning. Want zoals een demonstrant het treffend samenvatte: “De aarde wacht niet op een coalitieakkoord.”

In de talkshow van 30 oktober was te gast Michiel de Haan, oprichter van Powor en expert op het gebied van duurzame energie en energietransitie. Hij legde uit wat deze uitslag en de recente ontwikkelingen betekenen voor het klimaatbeleid in Nederland.