Zaterdag 25 oktober schoof JA21 fractielid Annabel Nanninga aan tafel bij de talkshow van Pauw & De Wit om in gesprek te gaan met de SP over onder andere het hervatten van het boren naar gas in Groningen. Hierin geeft Nanninga sterk haar standpunt en zegt het volgende: “Het is onverantwoord om de Groningse gasputten voorgoed onklaar te maken. 65% van de Groningers zegt: als de hersteloperatie op orde is, willen we best gecontroleerd weer gas winnen.” Kloppen deze cijfers wel? Waar wordt deze uitspraak op gebaseerd en ligt het niet genuanceerder dan nu wordt weergegeven?   

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie (donderdag 30 oktober).   

Bewering  

“65% van de Groningers zegt, mits de hersteloperatie op orde is, ze weer gecontroleerd gas willen winnen.” 

Oordeel   

Ongefundeerd 

Bron van de bewering 

Het getal van 65% wat Nanninga aanhaalt in de talkshow, is nergens concreet terug te vinden in een dataset. Daarnaast wordt er door Nanninga en JA21 niet gereageerd op de vraag waar zij deze percentages op gebaseerd zou hebben. Wel is er dinsdag 25 april door de NOS een artikel gepubliceerd over een enquête en rapport van het Groninger Gasberaad (samenwerking met RTV Noord). Dit is het enige recente soortgelijke onderzoek wat overeenkomt met de claim van Nanninga, maar in geen enkel rapport wordt het percentage van 65% bevestigd.  

Het onderzoek van het Groninger Gasberaad werd in maart 2025 gepubliceerd en is ingevuld door 1301 mensen. Hierin werd aangegeven dat de ontevredenheid afneemt ten opzichte van twee jaar geleden, met name omdat er minder geschillen, bezwaren of rechtszaken lopen. Deze peiling was echter geen representatief onderzoek. Iedereen kon namelijk via een open link meedoen. Daardoor is het geen willekeurige steekproef en weten we niet of de deelnemers een goede afspiegeling zijn van alle Groningers. Mensen met sterke meningen doen sneller mee, en er is geen controle op leeftijd, woonplaats of schadegeschiedenis van woningen.  

Wat zeggen andere bronnen? 

Andere onderzoeken laten zien dat het beeld ingewikkelder is dan het lijkt. In het najaar van 2022 onderzocht Gronings Perspectief hoe verschillende groepen Groningers denken over gaswinning. Daarbij werd gekeken naar mensen zonder schade, mensen met één keer schade, en mensen met herhaalde schade. De resultaten lieten zien dat hoe meer schade iemand heeft ervaren, hoe groter de zorgen zijn over voortzetting van gaswinning. “Dit is niet verrassend, maar wel relevant: het draagvlak hangt sterk af van persoonlijke ervaring”, laat Michel Dückers, hoogleraar Crises, Veiligheid en Gezondheid (Rijksuniversiteit Groningen) en onderzoeker bij Gronings Perspectief weten.  

Volgens Gronings Perspectief hebben meer dan 500.000 inwoners van Groningen schade gehad aan hun woning door aardbevingen als gevolg van gaswinning. Dat maakt het volgens Dückers tot een serieus maatschappelijk probleem. Ook noemt hij het cijfer van 65% “een overschatting” en wijst op de ethische kant van het debat. Dückers stelt dat het problematisch is wanneer mensen zonder risico’s bepalen dat gaswinning weer kan, terwijl anderen de gevolgen dragen. De stem van mensen die wél risico lopen in Groningen, moet minstens zo zwaar wegen. 

Ook de Nationale Ombudsman bevestigt dat het herstelproces nog lang niet “op orde” is (alle schade aan huizen is hersteld en de versterking van gebouwen is afgerond: dus geen scheuren meer, geen instabiele muren, geen onveilige situaties). In een rapport uit 2022 staat dat veel bewoners nog steeds wachten op schadeherstel en versterking van hun woning. Het vertrouwen in de overheid is laag, en de afhandeling verloopt traag en frustrerend. De Ombudsman benadrukt dat de overheid verantwoordelijk is voor het herstel, maar dat die verantwoordelijkheid niet altijd goed wordt ingevuld. 

Conclusie 

De uitspraak van Nanninga is gebaseerd op een niet-representatieve peiling en geeft een vertekenend beeld van de mening van Groningers. Andere bronnen laten ook zien dat de zorgen over gaswinning onder Groningers wel degelijk groot zijn, vooral onder mensen die schade aan hun woning hebben ervaren. Daarnaast is er dit jaar weinig actuele en betrouwbare informatie beschikbaar van de mening van Groningse inwoners over het opnieuw boren naar gas die de claim van Nanninga ondersteunt. De claim is daarom dus ongefundeerd en gebaseerd op moeilijk te controleren feiten.