De grond onder IJsland komt bijna nooit tot rust. In de afgelopen maanden registreerde het land duizenden kleine aardbevingen, vooral in de omgeving van het vissersdorp Grindavík, in het zuidwesten van het land. Dat gebied ligt op de Mid-Atlantische Rug, een scheur in de aardkorst waar de Noord-Amerikaanse en Euraziatische tektonische platen uit elkaar bewegen. Volgens het IJslandse kenniscentrum Perlan ontstaat daardoor een constante spanning in de ondergrond, die regelmatig ontlaadt in kleine tot middelgrote bevingen.

Onder Grindavík verzamelt zich bovendien magma (gesmolten gesteente) dat zich een weg zoekt naar het oppervlak. Wanneer dat magma omhoogdrukt wordt, vervormt de bodem en ontstaan scheuren in wegen en gebouwen. Begin 2024 moesten honderden inwoners hun huizen verlaten nadat nieuwe scheuren in het dorp zichtbaar werden. Wetenschappers houden het gebied sindsdien nauwlettend in de gaten.

Zoals National Geographic uitlegt, is IJsland uniek: het is het enige land ter wereld waar een oceanische breuklijn boven zeeniveau ligt. Dat maakt het een natuurlijk een perfecte plek om vulkanische activiteit te bestuderen, maar ook een risicogebied om in te wonen.

Toch is paniek volgens experts niet nodig. De meeste aardbevingen zijn licht en veroorzaken geen schade. Ze laten vooral zien dat IJsland letterlijk ‘leeft’. Die constante beweging onder de grond voedt ook de warme bronnen en geisers waar het land beroemd om is, dezelfde natuurkrachten die toeristen van over de hele wereld aantrekken.

In Grindavík is de dreiging dus dubbel: gevaarlijk en onmisbaar. Zonder die voortdurende activiteit zou IJsland niet het bijzondere, ruwe landschap hebben dat het nu heeft.

Bekijk hier de explainer, waarin experts het duidelijk uitleggen: