De druk om te presteren weegt zwaar op Nederlandse studenten. Deadlines, hoge verwachtingen en sociale competitie zorgen ervoor dat steeds meer jongeren kampen met stress, somberheid en een gevoel van eenzaamheid. Voor sommigen wordt het te veel. In studentenhuizen, waar het gebruik van drank en drugs steeds normaler lijkt, zoeken velen hun toevlucht in middelengebruik om die druk even te vergeten.
Studenten vertellen dat drugsgebruik in hun omgeving de afgelopen jaren sterk is toegenomen. “Sommige studenten gebruiken drugs om zich prettiger te voelen. Of als toevlucht, om stress te vergeten,” zegt student Valerie Lhoëst. Middelen zijn goedkoop, makkelijk te bestellen en in de studentencultuur genormaliseerd. Tijdens de lockdowns, toen sociale contacten wegvielen en prestatiedruk bleef, nam dat gebruik alleen maar verder toe.
Volgens Jolien Dopmeijer, onderzoeker bij het Trimbosinstituut en docent aan Hogeschool Windesheim, is dit geen op zichzelf staand probleem. Uit haar onderzoek onder 28.000 studenten blijkt dat zij vaker dan andere jongeren drugs gebruiken en drinken. “51 procent van de studenten voelt zich regelmatig somber of angstig,” zegt Dopmeijer. “40 procent voelt zich geregeld eenzaam, tijdens de lockdowns zelfs 80 procent.” De cijfers laten zien dat prestatiedruk en mentale klachten nauw verweven zijn met middelengebruik. Dopmeijer stelt dat deze generatie studenten heeft geleerd hun bestaan op te hangen aan prestaties. “De succescultuur begint al bij het Bindend Studieadvies,” zegt ze. “Een eis van 60 tot 70 procent van de studiepunten is erg hoog. Dat vergroot de druk.” Volgens haar zou het systeem studenten meer ruimte moeten geven om te falen en te leren, in plaats van te bezwijken onder verwachtingen.
Het probleem van prestatiedruk en drugsgebruik vraagt volgens Dopmeijer niet alleen om beleid, maar ook om begrip. “We moeten studenten niet alleen aanspreken op hun gedrag, maar kijken naar de omstandigheden die dat gedrag voeden.” Ook buiten de collegezalen zoeken mensen manieren om met stress en verwachtingen om te gaan. Jongeren zijn de groep die de meeste alcohol nuttigt, maar niet de enigen. In deze reportage vertelt hoogleraar psychologie Jos de Keijser waarom mensen dat doen en deelt Remco Steijlen, voormalig verslaafd zijn verhaal.
