In de oostelijke provincies van de Democratische Republiek Congo (DRC) speelt al jaren een crisis die weinig aandacht krijgt. Gewapende groepen, ontwrichting van gemeenschappen en massale ontheemding. Miljoenen mensen zijn hun huis ontvlucht door gevechten en schendingen van mensenrechten. Tegelijkertijd groeit de productie van koper, kobalt en andere grondstoffen die wereldwijd in onze telefoons en batterijen belanden. Waarom merkt de gewone Congolees daar nauwelijks iets van? En waarom komt dit verhaal zo zelden aan bod in onze media?
In het oosten van de Democratische Republiek Congo woedt al tientallen jaren een gewapend conflict. Volgens de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR zijn inmiddels ongeveer 6,9 miljoen mensen op de vlucht binnen het land. De meeste gevechten vinden plaats in de provincies Noord-Kivu en Ituri, waar gewapende groepen strijden om de controle over waardevolle grondstoffen zoals kobalt, koper en coltan. Deze materialen worden wereldwijd gebruikt in telefoons, laptops en elektrische auto’s.
De bevolking leeft er in grote onzekerheid. Boeren durven hun land niet meer te bewerken en miljoenen mensen hebben nauwelijks toegang tot voedsel of schoon drinkwater. In 2024 kampte volgens de Wereldvoedselorganisatie meer dan 25 miljoen Congolezen met acute voedselonzekerheid. Hulporganisaties als Artsen zonder Grenzen en het Rode Kruis waarschuwen dat de situatie verder verslechtert door aanhoudend geweld en vervuiling door mijnbouw.
Toch komt Congo zelden groot in het nieuws. Verslaggeving uit het gebied is gevaarlijk en vaak praktisch onmogelijk. Reporters Without Borders meldde dat er in één jaar tijd meer dan 50 aanvallen plaatsvonden op journalisten en redacties in Noord-Kivu. Het is een ingewikkelde strijd, waarin gewapende groepen en buitenlandse bedrijven hun eigen voordeel proberen te halen. Dat maakt het lastig om het verhaal kort en overzichtelijk te vertellen, waardoor het minder aandacht krijgt in internationale media.
Ondertussen blijven de gevolgen groot. De rijkdom onder de grond voedt de wereldeconomie, terwijl miljoenen Congolezen dagelijks de prijs betalen.
Verslaggever Kees Kuipers sprak met Arne Doornebal, voormalig Afrika correspondent. En met David Masomo, directeur van Mavuno, een Niet-Gouvernementele Organisatie die zich inzet voor onderwijs, landbouw en armoedebestrijding in Oost-Congo. In de reportage kom je te weten hoe een land zó rijk aan grondstoffen kan zijn, en toch blijven worstelen met armoede, onveiligheid en instabiliteit? In deze reportage hoor je wat er echt speelt achter de schermen van Congo’s rijkdom.
