Steeds meer mensen slaan hun ontbijt over. Vaak komt dat doordat ze ’s ochtends geen tijd hebben of omdat ze bewust kiezen voor eetpatronen zoals intermittent fasting. Maar hoe verstandig is het eigenlijk om het ontbijt over te slaan? Wetenschappers zijn het daar nog niet helemaal over eens, al wijzen veel onderzoeken op duidelijke voordelen van ontbijten. Dit geldt vooral voor jongeren.
Uit een panelonderzoek van de GGD Utrecht blijkt dat het aantal jongeren dat dagelijks ontbijt de afgelopen jaren flink is gedaald van 86 procent in 2015 naar slechts 70 procent in 2023. Dat is niet verstandig, zegt voedingswetenschapper Inge van der Wurff: “Er zijn experimenten gedaan die laten zien dat kinderen en jongeren die normaal gesproken ontbijten en dat opeens niet meer doen, daarna slechter presteren op cognitieve prestaties zoals geheugen en concentratie.”
Chrono-nutrition
Niet alleen wat je eet, maar ook wanneer je eet, is belangrijk. Dit staat bekend als chrono-nutrition, dit is de verzameling van wetenschappelijke studies over het effect van eetmomenten op de gezondheid. Van der Wurff legt uit dat als je eetmomenten meer in lijn zijn met je slaapritme, dat gezonder is. Overdag eten, dus ook ontbijten, past beter bij je lichaam dan laat op de avond nog een maaltijd nemen. Dan is je lichaam eigenlijk al aan het afschakelen voor de nacht.
Energie voor de ochtend
Een voedzaam ontbijt levert daarnaast belangrijke voedingsstoffen zoals vitamine A en vezels. Het Voedingscentrum geeft aan dat een gemiddeld ontbijt ongeveer 300 tot 400 calorieën bevat en helpt je lichaam na een lange nacht weer op gang. Daarnaast lijkt er als je ontbijt minder risico te zijn op overgewicht, diabetes, hart- en vaatziekten en hoge bloeddruk.
Ontbijten op latere leeftijd
Toch is ontbijten niet voor iedereen even noodzakelijk. Bij volwassenen lijken de gevolgen van het overslaan van het ontbijt kleiner dan bij jongeren. Chrononutrition is ook voor volwassenen belangrijk, benadrukt Van der Wurff, maar er zijn geen aanwijzingen uit onderzoek dat het overslaan van het ontbijt bij volwassenen dezelfde invloed heeft op cognitieve prestaties als bij jongeren. Wel blijkt uit studies dat volwassenen die het ontbijt overslaan soms iets minder calorieën per dag binnenkrijgen, omdat ze de gemiste energie later maar deels compenseren.
Sommige volwassenen kiezen er daarom bewust voor om het ontbijt over te slaan, bijvoorbeeld met intermittent fasting. Een veelgebruikte variant hiervan is het 16:8-dieet, waarbij je zestien uur per dag vast en alleen binnen een periode van acht uur eet. Zo kun je bijvoorbeeld pas rond twaalf uur beginnen met eten en ’s avonds voor acht uur je laatste maaltijd nemen. Verslaggeefster Sophie Groenenberg besloot dit eetpatroon vijf dagen lang uit te proberen om te ervaren hoe het is om het ontbijt over te slaan. Bekijk hieronder de video reportage hierover.
